مصاحبه با رفیق ”سام وب“ صدر حزب کمونیست آمریکا

با توجه به تأثیری که سیاست‌های امپریالیسم آمریکا بر رویدادهای جهانی دارد، و با نزدیک شدن به پایان دوران هشت ساله حکومت راست‌گرایان افراطی در قالب دولت جورج بوش - که پیامدهای فاجعه‌باری برای مردم آمریکا و جهان داشته است – بار دیگر انتخابات ریاست جمهوری این کشور مورد توجه جهانیان قرار گرفته است.
رقابت طولانی بین باراک اوباما و هیلاری کلینتون برای احراز نامزدی از سوی حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری پائیز امسال، استقبال کم‌سابقه و گسترده توده‌های وسیع مردم آمریکا از رقابت‌های مقدماتی بین این دو، و اینک احتمال رئیس جمهور شدن یک سیاهپوست برای نخستین بار در تاریخ آمریکا، جزو خبرهای رسانه‌های جهان در چند ماه اخیر بودند. برای آشنایی با دیدگاه‌های نیروهای مترقی آمریکا در این ارتباط، مصاحبه‌ای با رفیق سام وب، صدر حزب کمونیست آمریکا ترتیب داد که در زیر آن را می‌خوانید.
▪ ایالات متحد آمریکا خود را برای برگزاری انتخاباتی بسیار حساس و سرنوشت‌ساز در نوامبر امسال برای فرستادن رئیس جمهوری تازه به کاخ سفید آماده می‌کند. موضوع‌ها و مسائل کلیدی و عمده‌ای که در این کارزار انتخاباتی محور مبارزه خواهند بود، کدامند؟
ـ بی‌تردید اشغال عراق و سطح زندگی زحمتکشان دو مسئله‌ای هستند که اهمیت مرکزی در این انتخابات خواهند داشت. در انتخابات میان‌دوره‌ای دو سال پیش، مسئله اشغال عراق در مرکز بحث‌ها و کارزارهای انتخاباتی قرار داشت که در نهایت منجر به آن شد که جمهوری‌خواهان شمار قابل‌توجهی از کرسی‌های کنگره را از دست بدهند و به دموکرات‌ها واگذار کنند.
اما در این انتخابات، تباهی اقتصادی کشور و آثار و پیامدهای آن به مسئله اصلی تبدیل شده است. نرخ بیکاری مرتب رو به افزایش است، قیمت بنزین و مواد غذایی پیوسته افزایش می‌یابد، دستمزدها ثابت مانده‌اند، بدهکاری‌های مصرف‌کنندگان به سطحی غیرقابل تحمل نزدیک می‌شود، ده‌ها میلیون آمریکایی فاقد بیمه‌های درمانی‌اند، و ناتوانی در پرداخت وام‌های مسکن از سوی مردم ادامه دارد. از اینها گذشته، کسادی اقتصادی دوره‌ء کنونی با تضعیف اقتصادی دراز مدت ایالات متحده آمریکا در هم گره خورده است.
جای تعجب نیست که امروز ده‌ها میلیون تن از مردم آمریکا به این که دولت بوش برای تخفیف شرایط وخیم زندگی زحمتکشان و به ویژه زنان و اقلیت‌های نژادی کاری خواهد کرد، یا اصلاً اعتمادی ندارند یا کم اعتمادند. به همین دلیل، این مردم روی رئیس جمهور بعدی و کنگره جدید حساب می‌کنند که به وسیله اقدام‌های قانونی (همراه با بیرون آوردن نیروهای نظامی از عراق) گشایشی در زندگی میلیون‌ها مردمی ایجاد کنند که متحمل صدمات اقتصادی شدیدی شده‌اند.
▪ با توجه به سیاست‌های کلی حزب دموکرات آمریکا، دلایل عمده آنکه حزب کمونیست آمریکا و نیروهای مترقی ایالات متحده آمریکا از نامزدهای دموکرات حمایت می‌کنند، چیست؟ آیا منظور از این پشتیبانی صرفاً جلوگیری از پیروزی نماینده جمهوری‌خواه برای یک دوره دیگر است، یا آنکه با اتکا به حمایت طبقه کارگر آمریکا از هر کدام از نامزدهای دموکرات، انتظار می‌رود تغییری در وضع پدید آید؟
ـ ما در ضمن آنکه هیچ یک از نامزدهای دو حزب رقیب را تأیید نمی‌کنیم، اما خود را بخشی از یک جنبش بسیار بزرگتر (با طبقه کارگر در پیشاپیش آن) می‌دانیم که هدفش از یک سو شکست قطعی مک‌کین و نامزدهای جمهوری‌خواه کنگره، و از سوی دیگر برگزیدن رئیس جمهوری از حزب دموکرات و انتخاب اکثریت بزرگتری از حزب دموکرات‌ها به نمایندگی کنگره است. بیشتر از ۳۰ سال است که زحمتکشان و متحدان‌شان مبارزه‌ای تدافعی را بر ضد راست افراطی و شرکت‌های فراملی به پیش می‌برند. پیروزی بزرگ و شکننده بر جمهوری‌خواهان زمینه و فضای تازه‌ای را برای مبارزه جنبش مردمی فراهم خواهد کرد. به عبارت دیگر، جنبش در وضعیت تهاجمی قرار خواهد گرفت. مبارزه کماکان ادامه خواهد داشت، اما در شرایطی بسیار بهتر.
▪ کارگران آمریکا از سیاست‌های برون‌سپاری شرکت‌های بزرگ آسیب زیادی دیده‌اند. رسانه‌ها تلاش می‌کنند از حساسیت و نگرانی‌های موجه کارگران سوءاستفاده کنند و زحمتکشان آمریکا را برضد کارگران کشوری که کارها به آنجا سپرده می‌شود، برای مثال چین و هندوستان، برانگیزند. به نظر شما موفقیت یک نامزد دموکرات در انتخابات چه تأثیری در کاهش تشنج در این زمینه خواهد داشت؟
ـ نظر من این است که احتمال جنگ با چین یا روسیه در آینده‌ای نزدیک بسیار کم است. اما احتمال تعارض در سطوح دیگر زیاد است. برای مثال، مسائل تجاری و رقابت بر سر منابع و ذخایر کماکان به عنوان یک منشأ تنش باقی خواهد ماند. هم‌زمان، و تا آنجا که به مسئله چین مربوط می‌شود، تغییرات مثبتی در آمریکا و جنبش کارگری آمریکا در شرف وقوع است. انتخاب اوباما به احتمال زیاد وقوع این تغییرات را تسهیل خواهد کرد. در آینده‌ای کمی دورتر، یکی از وظایف مهم مردم آمریکا و دنیا، وادار کردن امپریالیسم آمریکا به پذیرفتن مسالمت‌آمیز واقعیت تغییر در روابط قدرت بین دولت‌ها و مناطق در سطح جهان است. نباید فراموش کرد که تجربه گذشته نشان می‌دهد که قدرت‌های سلطه‌جو برای مقاومت در برابر موقعیت رو به افول‌شان تمایل به استفاده از زور دارند.
▪ رقابت برای احراز نامزدی حزب دموکرات در انتخابات آتی ریاست جمهوری خیلی به درازا کشید، و گاهی نیز همراه با برخوردهای تند بود، اما از لحاظ نشان دادن خصوصیات کلیدی دو رقیب اصلی بسیار جالب بود. رسانه‌ها سعی داشتند این طور نشان دهند که اوباما از حمایت رأی‌دهندگان سیاه‌پوست و پولدار برخوردار است، در حالی که رأی‌دهندگان به هیلاری کلینتون به طور عمده از طبقه کارگر و از زنان هستند. به نظر شما رأی‌دهندگان اصلی به اوباما چه کسانی‌اند؟ آیا امر تبعیض نژادی در آمریکا تا آن حد متحول شده است که اوباما به رغم رنگ پوست و نژادش شانس برنده شدن در انتخابات را داشته باشد؟
ـ اوباما می‌تواند انتخاب شود و حتی شاید با فاصله‌ای زیاد بر رقیبش پیروز شود. رقابت اصلی بین هیلاری کلینتون و باراک اوباما به دو دلیل قابل توجه بود: اول آنکه یک زن و یک آمریکایی آفریقایی‌نسب رقیبان اصلی برای احراز نامزدی حزب دموکرات بودند. این امر در تاریخ کشور ما سابقه نداشته است. دوم اینکه پیش از این هرگز سابقه نداشت که چنین شمار بزرگی از مردم به خاطر رأی دادن به یک نامزد انتخاباتی، این گونه مرزهای نژادی و جنسیتی را پشت سر بگذارند. اینکه بگوییم اوباما فقط نامزد آمریکایی‌های آفریقایی‌نسب است، در حقیقت درست نیست. اوباما نامزد انتخاباتی حزب دموکرات است چون توانست رأی شمار بزرگی از رأی‌دهندگان سفیدپوست را هم به خود اختصاص دهد. در چندین ایالت، که در آنها جمعیت سیاه‌پوستان زیاد هم نیست، اوباما توانست با اختلاف رأی زیادی کلینتون را شکست دهد.
▪ آیا اوباما امکان و فرصتی برگشت‌ناپذیر برای ایجاد تغییر در جامعه آمریکا و نگرش آن نسبت به دنیای خارج ایجاد کرده است، یا آنکه باز هم شاهد حمله متقابل نظم قدیم خواهیم بود؟
ـ به علت وجود روند شکل‌گیری جنبشی توده‌ای که مرکز توجه‌اش انتخابات ریاست جمهوری نوامبر امسال و هدفش تغییر توازن نیروهای اجتماعی و طبقاتی در راستای صلح، امنیت اقتصادی و دموکراسی است، ایجاد دگرگونی‌های مترقی در آمریکا در شرایط کنونی، از لحاظ سیاسی امکان و احتمال زیادی دارد. اگرچه این تحولی نویدبخش است، اما من به اندازه کافی در سیاست بوده‌ام که بدانم کمتر چیزهایی پیدا می‌شوند که برگشت‌ناپذیر باشند. به نظر من نظم قدیم، در صورتی که در انتخابات پائیز کنترل را از دست بدهد، ناگزیر دست به حمله متقابل خواهد زد.
▪ آیا اوباما می‌تواند مظهر نقطه عطفی واقعی در جامعه به شدت تقسیم‌شده و متفرق آمریکا – سفید/سیاه، آمریکای لاتینی/سفید، فقیر/غنی – باشد؟
ـ به نظر من، بله. خود این واقعیت که اوباما نامزد شده است در واقع نشان دهنده تغییر در شیوه برخوردها و نگرش‌های نژادی است که خودش تغییری بس بزرگ محسوب می‌شود. تبعیض نژادی سلاح اصلی طبقه حاکم برای ایجاد تفرقه در کشور بوده است؛ بنابراین، روی آوردن رأی دهندگان به اوباما در انتخابات مقدماتی نشان دهنده تغییری ژرف و بنیادی در افکار عمومی مردم آمریکا پیرامون مسئله نژادی است. ناگفته پیداست که پیروزی اوباما در انتخابات ریاست جمهوری پائیز آینده، نقطه عطفی در مبارزه ضد تبعیض‌نژادی و نیز گام بزرگی به جلو در راه پیکار برای برابری خواهد بود.
▪ اوباما ادعا می‌کند که خواستار تغییر است، و روشن است که نامزدی او به عنوان یک سیاه‌پوست طلیعه فرصت و امکان تغییری مهم و چشم‌گیر در درون جامعه آمریکاست. با توجه به مسائل اجتماعی – اقتصادی موجود، به نظر شما او در چه در زمینه‌ای می‌تواند تأثیرگذار و موجد تغییر باشد و از حمایت توده‌ها برخوردار شود؟
ـ رئیس جمهور شدن اوباما ناگزیر بلافاصله همراه خواهد شد با ضرورت رسیدگی به برخی از مسائل حاد اجتماعی – اقتصادی، که نخستین آنها مسئله وضعیت بهداشت و درمان خواهد بود. مسائل و معضلات نظام بهداشتی و درمانی کشور ما امری محوری در رقابت‌های مقدماتی بین اوباما و کلینتون بود. دلیل عمده این وضع هم آن است که ده‌ها میلیون تن از مردم نسبت به وضعیت بهداشت و درمان در ثروتمندترین کشور دنیا ناراضی و عصبانی هستند، و کاملاً قابل درک است که از دولت بعدی انتظار اقدام در این زمینه را داشته باشند. روشن است که اوباما در صورت تلاش برای تصویب لوایح قانونی در ارتباط با مسائل اقتصادی، از قبیل قیمت بنزین، بیکاری، و قرارداد‌های صنفی، که اثری نامطلوب بر زحمتکشان در سراسر جهان دارند، از حمایت توده‌ای برخوردار خواهد بود.
▪ دولت بوش برای برآوردن هدف‌هایش در درون کشور و در سطح بین‌المللی، از روان‌شناسی ترس و تعصب مذهبی استفاده کرد. اوباما چگونه می‌تواند این ذهنیت ویرانگر و به گونه‌ای سلطه‌گرایانه را در درون آمریکا عوض کند؟
ـ اکنون مدتی است که این وضع در حال تغییر است. سیاست ترس و تفرقه که نماد دولت بوش بوده است، دیگر مثل سابق بُردی ندارد. در کارزار انتخابات مقدماتی، اوباما سیاست نفرت، ترس و هراس‌افکنی بوش و هواداران او را مستقیماً به چالش کشید. و مردم هم به این فراخوان که تأکیدش بر وحدت، زندگی شرافتمندانه، عدالت و امید بود، واکنشی مطلوب نشان دادند.
▪ اوباما با جنگ عراق مخالف بود. او اعلام کرده است که برنامه او برای کنار کشیدن آتی از عراق با برنامه نامزد جمهوری‌خواهان تفاوت دارد. اما درست پس از آن، همین اواخر او در کنفرانسی شرکت کرد که لابی طرفدار اسرائیل برگزار کننده آن بود، و در آنجا به طور آشکارا به حمایت از دولت اسرائیل سخن راند. به نظر شما سیاست خارجی دولت اوباما تفاوت قابل توجهی با سیاست‌های دولت بوش خواهد داشت؟
ـ تردیدی نیست که ریاست جمهوری اوباما تغییراتی، و آن هم تغییراتی چشمگیر، در سیاست خارجی آمریکا به همراه خواهد آورد، از جمله و پیش از هر چیز در مورد بیرون بردن مرحله‌ای نیروهای نظامی آمریکا از عراق. البته عده معدودی هم هستند که طرفدار حضور دراز مدت نظامیان آمریکایی در عراق‌اند. ولی در نظر مردم آمریکا، و حتی بخش‌هایی از طبقه حاکم، اشغال عراق فاجعه‌ای تمام عیار محسوب می‌شود. و اما در مورد ایران، اگرچه مادامی که بوش در کاخ سفید است نمی‌توان اقدام نظامی بر ضد ایران را به طور کامل منتفی دانست، ولی خیلی بعید به نظر می‌رسد که اوبامای رئیس جمهور دست به چنین اقدام نامسئولانه‌ای بزند. به همین منوال، بعید است که اوباما همان سیاست‌های کنونی را در ارتباط با مناقشات اسرائیل – فلسطین دنبال کند. تصور اینکه او همان چراغ سبزی را به دولت اولمرت نشان خواهد که دولت کنونی نشان می‌دهد، دشوار است.
ما امیدواریم ما که دولت او بر دیپلماسی مستقیم و حل و فصل مناقشات بدون کاربرد زور تأکید کند. ولی اینکه آیا چنین راهکاری آسان خواهد بود، باید گفت الزاماً خیر.
در عین حال که میلیون‌ها آمریکایی از راه حل عادلانه ”دو دولت“ برای بحران اسرائیل – فلسطین، از پایان دادن به اشغال عراق، و از برقراری روابط دیپلماتیک بین دو کشور ما (و نه جنگ) حمایت می‌کنند، و با وجود آنکه اوباما بر دیپلماسی، گفتگو و همکاری تأکید کرده است، اما این هم هست که امپریالیسم آمریکا، و به ویژه مجتمع‌های صنایع انرژی و نظامی، دست از طرح‌های سلطه‌جویانه خود برای تسلط بر کل منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی برنداشته‌اند و نمی‌دارند. امپریالیسم را قطعاً می‌توان مجبور به عقب‌نشینی کرد، اما باید به یاد داشت که منطق ساختاری آن توسعه‌طلبی، برتری‌طلبی و به کار گیری نیروی نظامی است.
▪ بحران ژرف و ساختاری نظام سرمایه‌داری جهانی مردم عادی آمریکا را در وضعیت اقتصادی دشوار و دردناکی قرار داده است. آیا اوباما خواهد توانست، یا در واقع آمادگی آن را دارد که ریشه‌های نولیبرالی این معضل را به چالش بکشد؟
ـ نولیبرالیسم در ایالات متحد آمریکا در پوسته سیاسی راست افراطی پیچیده شده است که گذشته از همه مردم دنیا، به ویژه برای طبقه کارگر، ملیت‌ها و نژادهای تحت ستم، زنان، جوانان و شهروندان ارشد خود آمریکا توان‌فرسا و پرعذاب بوده است. نولیبرالیسم، همچنین، یک عدم موازنه تجاری عظیم، بدهکاری‌های نجومی، بی‌ثباتی مالی، و دلاری شکننده را در اقتصاد کشور از خود به جای گذاشته است. همین چند ماه پیش بود که سقوط بازار خرید و فروش مسکن با نرخ وام‌هایی زیر نرخ بهره پایه، تقریباً موجب فروپاشی بازارهای مالی آمریکا و جهان شد. فروپاشی این بازارها می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری در سطح جهان به بار آورد. نتیجه این که اکنون ائتلاف گسترده‌ای از نیروها برای واکنش در برابر زیان‌بارترین مشخصه‌های سیاست‌های نولیبرالی در شرف شکل‌گیری است. به احتمال زیاد، یک دولت اوبامایی به این جنبش توجه نشان خواهد داد.
▪ به نظر می‌رسد که زیانبارترین و بدترین تصمیم‌ها و سیاست‌های جورج بوش آنهایی بودند که متأثر از تعصب مذهبی او بودند. باورهای مذهبی اوباما چه تأثیری در سیاست‌های داخلی و خارجی دولتی به رهبری اوباما خواهند داشت؟
ـ در این مورد، با فرض آنکه اوباما وارد کاخ سفید شود، می‌توان انتظار یک تغییر بنیادی را داشت. اوباما در ضمن اینکه مردی با معتقدات دینی است، اما به نظر نمی‌آید که دولت او از مذهب برای مقاصد ارتجاعی بهره‌برداری کند، بر خلاف دولت بوش که استاد این کار بوده است. تقریباً ۸ سال طول کشید، ولی امروز میلیون‌ها نفر معتقدند که ”پدران بنیانگذار“ ما حق داشتند وقتی که بر نهادها و سیاست‌های عام غیرمذهبی (سکولار) تأکید داشتند که ریشه و زمینه در واقعیت دارند، نه در اعتقادات دینی.
▪ رفیق سام، شما به عنوان رهبر یک نیروی مترقی و ضدجنگ در آمریکا، برای مردم ایران، برای رزمندگان کارزار صلح و دموکراسی در ایران، و برای خوانندگان نامه مردم، ارگان مرکزی حزب توده ایران، چه پیامی دارید؟
ـ ما در حزب کمونیست آمریکا نهایت همبستگی و تحسین خود را نسبت به حزب توده ایران و ارگان آن نامه مردم اعلام می‌کنیم. ما به طور کامل از مبارزه شما و مردم ایران در راه صلح و دموکراسی پشتیبانی می‌کنیم. افزون بر این، ما به مخالفت خود با هر گونه اقدام نظامی توسط دولت بوش برضد کشور شما ادامه می‌دهیم.

نامه مردم

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگ توسعه