۱۷ ژوئیه سال ۸۳۰ ـ تاسیس یک مرکز کتابنویسی به سبک ساسانیان در بغداد

طبق مندرجات دائره المعارف کتاب، ۱۷ ژوئیه سال ۸۳۰ میلادی (۲۰۹خورشیدی)، ایرانیانی که به عنوان مشاور با مامون خلیفه عباسی همکاری داشتند و عمدتا با او از خراسان به بغداد رفته بودند در این شهر موسسه ای دایر کردند که بی شباهت به بنگاه تالیف و ترجمه کتاب نبود که ۲۶۵ سال پیش از آن به تصمیم خسرو انوشیروان، شاه وقت ساسانی ایران در تیسفون (مدائن و نه چندان دور از بغداد) دایر شده بود و ترجمه کلیله و دمنه از زبان سانسکریت به فارسی از کارهای آن است.
موسسه فرهنگی که به ابتکار ایرانیان دستیار «مامون» در بغداد تاسیس شد، «بیت الحکمت» نامگذاری شده بود و همانند بنگاه تالیف و ترجمه عصر خسرو انوشیروان شامل یک کتابخانه، یک دائره الترجمه و یک دفتر پرداخت کمک هزینه به نویسندگان و شعراء و تسهیل کار آنان و نیز حمایت و تشویقشان بود. در آن زمان بیشتر کتاب هایی که در این مرکز ترجمه شد از زبان یونانی بود. کتابخانه مرو در عهد سامانیان نیز بر همان پایه تاسیس شده بود. بیت الحکمت در طول عمر خود در هیچ زمانی به پایه کتابخانه و دایره التحریر مرو که در زبان فارسی فعالیت داشت نرسید . کتابخانه مرو که الگوی کتابخانه های امروز جهان قرار گرفته و به مادر کتابخانه ها معروف است بزرگترین و مجهزترین نوع خود در قرون وسطی بود.
در ایران معاصر از سال ۱۳۰۰ خورشیدی و با هدف گسترش کار تالیف و انتشار کتاب، صحبت از احیاء چنین مرکزی در میان بوده است که هنوز به نتیجه نرسیده است. انتشار کتاب در ایران بدون بازبینی قبلی در وزارت ارشاد اسلامی و دریافت مجوز چاپ نمی تواند قانونا صورت گیرد!.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز