تحلیلی بر تاثیر رسانه اینترنت در انتخابات ریاست جمهوری ایران

حضور و فعالیت رجال سیاسی مختلف در جوامع مجازی اینترنتی همچون اورکات، گپ زنی مسولان دولتی در اینترنت با جوانان، راه اندازی سایت ها و وبلاگ های شخصی توسط ایشان و... همه باعث شد روز به روز حساسیت و توجه مسئولان نظام به اینترنت افزایش یابد و نتایجی که گروندگان به این رسانه کسب کرده بودند عطش برخورداری و تجربه را در دیگران نیز بر افروخت.
رجال سیاسی برای حیات سیاسی نیازمند مخاطب هستند و کم رنگ شدن نقش مطبوعات در میان رسانه های ایران( که از کاهش قابل توجه تیراژ روزنامه ها در سال های ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸ نسبت به زمان حال قابل استنباط است) توجه ایشان را به موضوع رسانه بیشتر کرد.
تیراژ بالای روزنامه ها در سال های مذکور نشان از آن داشت که کشور توان پذیرش مطبوعات حتی با گستره و تنوع کمی و کیفی و فکری بیش از این را نیز دارد اما با بسته شدن یکباره نشریات یومیه در برهه ای خاص هزاران نفر از مخاطبان این نشریات که دریچه رسانه ای خود را از دست رفته می دیدند هرگز به انفعال نرسیدند و در یک گردش نوین به سوی وب و اینترنت روی آوردند و این رسانه بین المللی را منبع خبری خود قرار دادند. مزیت جدیدی که اینترنت برای این گروه به همراه داشت دسترسی ساده تر به دیگر اخبار و تحلیل های ارایه شده از سوی منابع ایرانی خارج از کشور و منابع خارجی بود.
● فناوری اطلاعات؛ هدف یا وسیله؟
▪ تحلیلی بر تاثیر رسانه اینترنت در انتخابات ایران
کشور عزیزمان ایران ظرف یکی، دو ماه آینده مرحله مهمی از تاریخ خود را تجربه خواهد کرد. نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران اکنون به چالشی بزرگ در میان جناح های سیاسی و افکار عمومی بدل شده است. رییس جمهور منتخب این دوره در یک نگرش کلی می تواند تاثیرگذار ترین دوره ریاست جمهوری را تجربه کند. تقارن حضور و فعالیت اودر دو بعد ملی با آغاز برنامه چهارم توسعه کشور و برنامه کلان بیست ساله که در هر دو آنها اساس و شاخص توسعه بر مینای دانایی محوری قرار گرفته است ودر بعد بین المللی تجربه جامعه اطلاعاتی جهانی در هزاره سوم و گفتمان های موجود می تواند نقش تعیین کننده و مهمی را برای رییس جمهور آینده تصویر کند.
▪ انتخابات و فناوری اطلاعات
اولین باری که بحث کاربرد فناوری اطلاعات در فرآیند انتخابات مطرح شد به انتخابات دور ششم مجلس شورای اسلامی باز می گردد زمانی که مباحثات فراوانی برای استفاده از سیستم های ماشینی شمارش رای در ایران مطرح گردید که البته هیچ گاه فرجامی اجرایی نیافت اولین جرقه های اهمیت کاربری فناوری اطلاعات برای مدیران در بحث کلانی همچون انتخابات به وجود آمد. البته نمونه های تجربه شده مختلفی از کاربرد فناوری اطلاعات وجود دارد که بارزترین آن را می توان در انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا دید.
▪ سابقه رسانه ها و انتخابات
بزرگترین و مهمترین ابزارهای رسانه ای انتخابات های پیشین رادیو، تلویزیون بودند و بسیاری از مردم مبنای تصمیم گیری خود را جلسات مناظره ای و یا فرصت های تبلیغی قرار می دادند که صدا و سیما در اختیار کاندیداها می گذاشت.
این در شرایطی بود که تا دور ششم انتخابات به دلیل شرایط خاص کشور و آشنایی مردم با افراد شاخص نظام معمولا گرایش اکثریت آرا از پیش قابل پیش بینی بود و این موضوع اثر رسانه ها را بر سرنوشت انتخابات تا حدی بی تاثیر و کم رنگ می ساخت.
در انتخابات سال ۱۳۷۶ با پر رنگ تر شدن جناح بندی های سیاسی و اهمیت یافتن ارگان های مطبوعاتی احزاب و گروهها نقش نشریات مکتوب به خصوص پوستر ها و برشور ها و روزنامه ها در اطلاع رسانی بسیار پر رنگ تر شد به گونه ای که در روزهای پایانی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۷۶ تیراژ و مخاطب روزنامه های آن زمان بسیار زیاد و به تبع تاثیر فکری آنها در میان مردم بیشتر شد. در سال ۱۳۸۰ رسانه برتر انتخابات ریاست جمهوری روزنامه ها بودند و بسیاری از گفتمان ها و مباحثات طرف های رقیب در روزنامه ها دنبال می شد.
بسته شدن روزنامه ها و برخی محدودیت های قانونی در سالهای بعدی از یک سو و گسترش و رشد استفاده از اینترنت در میان لایه های تحصیل کرده جامعه به خصوص دانشجویان از سوی دیگر باعث شد تا به تدریج روزنامه ها رقیب رسانه ای جدیدی را برای خود احساس کنند به گونه ای که حتی برخی از احزاب با راه اندازی سایت های اینترنتی ارگان های خبری خود را به محیط وب منتقل کردند و جالب اینکه بسیاری از روزنامه ها نسخه های اینترنتی نیز منتشر ساختند. در خلال همین سالها یعنی درست پس از انتخابات ریاست جمهوری سال۱۳۸۰ ناگهان شاهد بودیم که توجه به اینترنت و راه اندازی وب سایت های خبری و تحلیلی در حوزه سیاسی و اجتماعی بسیار قوت گرفت و خبرگزاریها و سایت های مختلفی به راه افتادند.
در تحلیل تمامی این اتفاقات می تواند علاوه بر قدرت رسانه ای اینترنت در برایر سایر رسانه های موجود به وضعیت خاص ایران در زمینه اطلاع رسانی اشاره کرد. دولتی بودن صدا و سیما و تمام خبرگزاری های فعال باعث شد علاقه مندان به انتشار اخبار و تحلیل هایی که از کانال های غیر دولتی قابل نشر بود با راه اندازی وبلاگ ها و پس از آن سایت های اینترنتی تاریخ جدیدی را برای ژورنالیسم تحلیلی-خبری در وب رقم بزنند. مقبولیت اینترنت به عنوان رسانه بین المللی به حدی زیاد شد که بسیاری از علمای مذهبی ایران و همچنین رجال سیاسی در فاصله سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ راه اندازی سایت اینترنتی را تجربه کردند.
این تحولات در حالی صورت می گرفت که حتی بسیاری از گروههای تندرو که در ابتدای توسعه اینترنت در ایران تاثیرات منفی آن را بسیار بدتر و خطر ناک تر از ماهواره می دانستند درصدد بهره برداری هر چه بیشتر از اینترنت بر آمدند.
هر چند که این تحولات همچون برخوردهای انجام شده با روزنامه ها با قبض و بسط همراه بوده است و در یک دوره خاص فیلترینگ و تاثیرات آن در میان فعالان حوزه فناوری اطلاعات و کاربران ایرانی اینترنت بحث ها و مجادلات فراوانی را به همراه داشت اما به هر حال به دلیل ارزانی و سادگی راه اندازی وبلاگ یا وب سایت نفوذ و حوزه گسترده تولید محتوا و تنوع حوزه های محتوایی در اینترنت به حدی است که توان رقابت و حذف آن به هیچ وجه وجود نداشت به خصوص اینکه در وجه بین المللی نیز تا حد زیادی جلوه خوش آیندی برای کشور نداشت.
حضور و فعالیت رجال سیاسی مختلف در جوامع مجازی اینترنتی همچون اورکات، گپ زنی مسولان دولتی در اینترنت با جوانان، راه اندازی سایت ها و وبلاگ های شخصی توسط ایشان و... همه باعث شد روز به روز حساسیت و توجه مسئولان نظام به اینترنت افزایش یابد و نتایجی که گروندگان به این رسانه کسب کرده بودند عطش برخورداری و تجربه را در دیگران نیز بر افروخت.
رجال سیاسی برای حیات سیاسی نیازمند مخاطب هستند و کم رنگ شدن نقش مطبوعات در میان رسانه های ایران( که از کاهش قابل توجه تیراژ روزنامه ها در سالهای ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸ نسبت به زمان حال قابل استنباط است) توجه ایشان را به موضوع رسانه بیشتر کرد.
تیراژ بالای روزنامه ها در سال های مذکور نشان از آن داشت که کشور توان پذیرش مطبوعات حتی با گستره و تنوع کمی و کیفی و فکری بیش از این را نیز دارد اما با بسته شدن یکباره نشریات یومیه در برهه ای خاص هزاران نفر از مخاطبان این نشریات که دریچه رسانه ای خود را از دست رفته می دیدند هرگز به انفعال نرسیدند و در یک گردش نوین به سوی وب و اینترنت روی آوردند و این رسانه بین المللی را منبع خبری خود قرار دادند. مزیت جدیدی که اینترنت برای این گروه به همراه داشت دسترسی ساده تر به دیگر اخبار و تحلیل های ارایه شده از سوی منابع ایرانی خارج از کشور و منابع خارجی بود.
باری در چنین شرایطی رجال سیاسی که برای دوام حیات سیاسی خود نیازمند به تریبون هایی بودند که مخاطبان بیشتر، موثر تری داشته باشد این بار گام به دنیای وب گذاشتند و از این طریق خود را با فناوری های جدید و نیاز های مخاطبان همگام ساختند.
● انتخابات ۱۳۸۴ و رقابت در عرصه اینترنت
تاثیر فوق العاده فناوری و موقعیت خاص ایران و آگاهی یافتن کاندیداها به اهمیت پدیده فناوری اطلاعات و به ویژه اینترنت باعث شده است تا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در سال۱۳۸۴ شاهد اتفاقات و اقدامات بدیعی در قبال فعالیت های اطلاع رسانی و حتی تبلیغی تمامی کاندیداها باشیم موضوعی که در دوره های پیشین سابقه نداشت و همانطور که اشاره شد عرصه رقابت هیچ گاه از رسانه های مکتوب و صدا و سیما فراتر نمی رفت.
● اینترنت رسانه برتر انتخابات ۱۳۸۴
در عصر حاضر اینترنت به عنوان یک رسانه با گستره جهانی و ابعاد مختلف که شامل پوشش متن، صدا و تصویر می شود به عنوان رسانه برتر شناخته می شود رسانه هایی همچون رادیو، تلویزیون، ماهواره، تله تکست و... با وجود ماهیت کاری اطلاع رسانی نمی توانند تنوع کاری موجود در اینترنت را به نحو احسن پوشش دهند چرا که یکی از اصول و عوامل مطلوبیت یک رسانه کاهش دادن یا حذف کردن قید زمان و مکان برای مخاطب است.
با این توضیح می توان گفت که اینترنت به دلیل امکانات گسترده اش قادر است در حد بالایی مرز زمان و مکان را برای دسترسی مخاطب به اطلاعات مورد نظر را کاهش دهد یعنی تمام افراد در هر نقطه ای از دنیا با ورود به اینترنت چه نشانی اینترنتی شما را بدانند و مستقیماً به سایت شما وارد شوند و چه از طریق موتورهای جستجو، در طول ۲۴ ساعت شبانه روز و هفت روز هفته قادر هستند ارتباط خود را باشما برقرار کنند. این موضوع تاثیر بسیار زیادی در گزینش اینترنت به عنوان رسانه اول در عصر اطلاعات دارد.
شرایط سخت رقابتی و کشمکش ها و بحث های فراوان درون گروهها و بین گروهها، حساسیت بین المللی انتخابات ایران، اهمیت حضور حداکثری، کاهش رقبت عمومی به استفاده از روزنامه و... باعث شده تا کاندیداهای انتخابات و گروه ها و احزاب مختلف برای گرم کردن تنور انتخابات و برقراری ارتباط به گروه کثیری از افراد تحصیل کرده و آشنا به فناوری های روز توجه و سرمایه گذاری خاصی برای استفاده از اینترنت به عنوان رسانه داشته باشند.
راه اندازی سایت های شخصی توسط کاندیدا ها از چند ماه قبل از انتخابات و تلاش برای معرفی برنامه ها و اهداف از جمله فعالیت های آشکار این افراد است.
آنها می دانند که امروز بسیاری از جوانان منبع اصلی اخبار و اطلاعات مورد نیاز خود را اینترنت قرار داده اند و به همین منظور برای معرفی خود و برقراری ارتباط با جوانان به استقبال ایشان رفته اند و سعی کرد ه اند جایی در این عرصه برای خود باز کنند.
از سوی دیگر با توجه به اینکه انتخابات ریاست جمهوری یک همایش ملی با تاثیرات بین المللی است و از این جهت ذاتا با انتخابات مجلس و شوراها تفاوت دارد لذا تبلیغات و اطلاع رسانی با ابزاری که در تبلیغات محلی شاید خیلی موثر باشند به هیچ وجه کارا نخواهد بود از همین رو تبلیغات در این شرایط نیازمند یک رسانه کارا و موثر با نفوذ در میان لایه های اندیشمند و متفکر جامعه است که بتواند زمینه اطلاع رسانی بین المللی را نیز فراهم کند. با این حساب اینترنت می تواند بهترین گزینه رسانه ای برای انتخابات ۱۳۸۴ باشد.
تاثیر این قضیه تا حدی است که بسیاری از روزنامه ها در انتشار اخبار مربوط به کاندیدا ها منابع خبری خود را وب سایت های شخصی آنها اعلام می کنند.
● بافت جمعیتی کاربران اینترنت در ایران
آمار های ضد و نقیضی از تعداد کاربران اینترنت ارایه شده است ولی طبق برنامه های توسعه اینترنت در ایران باید هم اکنون ۵ میلیون کاربر ایرانی به اینترنت دسترسی داشته باشند در شرایط حاضر و با توجه به اینکه درصد بالایی از کاربران اینترنت را جوانان تشکیل می دهند جمعیتی که یا تا کنون حضور در انتخابات را تجربه نکرده اند و یا فقط یک بار امکان رای دادن پیدا کرده اند. در این شرایط و با طرز تفکر و روحیه خاصی که از جوانان برای استفاده از فناوری های نو سراغ داریم می توان اذعان کرد که در شهرهای مختلف به ویژه در شهرهای بزرگی همچون تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز عده زیادی از جوانان از طریق رایانه های شخصی و کافی نت ها ساعتی را برای اتصال به اینترنت برای دریافت اطلاعات و برقراری ارتباط با سایر همسالان خود اختصاص می دهند.
این جمعیت کثیر که به دلیل رویارویی با اخبار و تحلیل های گوناگون و مطالعه آرا و نظرات موافقان و مخالفان داخلی و خارجی به ذهنیت روشن تری برای تصمیم گیری خود می رسند مطمئنا به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر سرنوشت انتخابات موثر خواهند بود.
بی شک کاندیداهای این دوره از این عده تاثیر گذار غافل نیستند و درصد قابل توجهی از برنامه های تبلیغی و اطلاع رسانی خود را متوجه بهره برداری هر چه بهتر از بستر اینترنت برای جذب جوانان و گرفتن آرای ایشان به نفع خود می کنند.
▪ تعداد کاربران اینترنت در ایران
در خصوص تعداد کاربران اینترنت تعداد کاربرانی که از یک اشتراک اینترنت استفاده می کنند مورد توجه قرار می گیرد. اما در کشور درحال توسعه ای چون ایران انواع دیگری غیر از اشتراک مثل استفاده از کافی نتها و نیز دسترسی های شراکتی در محاسبات لحاظ می شوند.
ـ جدول تعداد کاربران اینترنتی
تعداد تقریبی کاربران اینترنت ۵۰۰۰۰۰۰
درصد خانوارهای متصل به اینترنت ۲.۶%(۸۴۴۸۰۰ خانوار)
تعداد مشترکین Dial up ۲۵۰۰۰۰۰ مشترک
درصد کاربران زن اینترنت ۴۹%
تعداد کافی نت های تهران ۱۵۰۰
جدید ترین آمار ها نشان می دهند هم اکنون ۲۲۰ شهر ایران به اینترنت دسترسی دارند که این رقم در سال ۲۰۰۵ به ۳۶۱ شهر افزایش خواهد یافت. شمار کاربران اینترنت در سال ۱۹۹۴ از ۲۵۰ نفر فراتر نمی رفت، در حالی که هم اکنون بیش از ۲/۵ میلیون ایرانی به صورت دائم و ۳/۵ میلیون نفر نیز به صورت کاربر غیر دائم از اینترنت استفاده می کنند. به این ترتیب ضریب نفوذ اینترنت از صفر در سال ۱۹۹۴ به ۵/۳ در سال ۲۰۰۳ افزایش یافته است و طبق برآوردهای صورت گرفته شمار کاربران اینترنت تا سال ۲۰۰۴به ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر و در سال ۲۰۰۵ به ۱۵ میلیون و در سال ۲۰۰۷به ۳۵ میلیون نفر افزایش می یابد.
▪ وبلاگ ها و پرشین بلاگ کانون توجه کاندیداها
در شرایط حاضر یکی از مهمترین کانون های حضور و توجه و فعالیت جوانان در اینترنت وبلاگ ها می باشند. به دلایل مختلفی که خارج از حوصله این مقاله است وبلاگ نویسی در چهار سال گذشته رشد بسیار زیادی در ایران داشته است. به ویژه قدیمی ترین و بزرگترین سرویس دهنده وبلاگ های فارسی یعنی پرشین بلاگ کانون توجه بسیاری از جوانان بوده است طبق آمار ارایه شده فقط روی سرورهای پرشین بلاگ ۴۰۰هزار وبلاگ فعال شده اند که تصور حتی ارسال یک پاراگراف متن در هفته می تواند نشان دهنده این باشد که چه اثر عمیقی در ایجاد محتوای فارسی در وب دارد.
آمارها نمایانگر ماهانه ۳ میلیون بازدیدکننده در ماه برای سایت و وبلاگ های پرشین بلاگ است. درصد قابل توجهی از این بازدیدکنندگان خود نویسنده وبلاگ یا سایت هستند و یا جز خوانندگان پر و پا قرصی هستند که بیشتر اوقات نظرات خود را به صورت کامنت در وبلاگ های مختلف قرار می دهند.
این شرایط باعث شده تا کاندیداهایی که عزمی جدی برای انتخابات دارند دست روی این کانون مهم حضور جوانان در وب بگذارند و سعی کنند با تبلیغات گسترده توجه و اهمیت خود را برای جلب نظر جوانان نشان دهند.
▪ سایت های اینترنتی فعال در زمینه انتخابات
اهمیت انتخابات و تاثیرات اینترنت به عنوان رسانه به حدی است که سایت ها و وبلاگ های فراوانی در این زمینه به صورت مستقیم و غیر مستقیم فعال شده اند و به نشر مطلب می پردازند. در زیر لیستی از سایت های فعال ذکر می شود.
▪ خبرگزاری ها:
ـ انتخابات در ایسنا www.isna.ir
ـ انتخابات در ایلنا www.ilna.ir
ـ انتخابات در ایرنا www.irna.ir
ـ انتخابات در آفتابwww.aftabnews.ir
اـ نتخابات در مهرwww.mehrnews.com
ـ انتخابات در فارسwww.farsnews.com
ـ انتخابات در خبر مرکزی www.iribnews.ir
▪ سایت های خبری:
ـ انتخابات در امروز www.emrouz.info
ـ انتخابات در پیک نت www.peiknet.com
ـ انتخابات در گویاwww.gooya.com
ـ انتخابات در بازتاب www.baztab.com
ـ انتخابات در دریچهwww.daricheh.org
ـ انتخابات در شریف نیوزwww.shaifnews.com
ـ انتخابات در پارسیکwww.parseek.com
ـ انتخابات در انتخابwww.entekhab.ir
ـ انتخابات در انتخاب٩www.entekhan۹.org
ـ خط ۹ www.۹line.ir
ـ انتخابات ۸۴ www.e۱۳۸۴.com
ـ ۲۷ خرداد www.۲۷khordad.com
ـ یار دبستانی www.yaredabestani.net
▪ کاندیداها و احزاب:
ـ احمدی‌نژاد www.mardomyar.com
ـ توکلی www.drtavakoli.com
ـ رضایی www.rezaee.ir
ـ قالیباف www.ghalibaf.ir
ـ کروبی www.karroubi.ir
ـ لاریجانی www.larijani.ir
ـ معین www.moeen.ir
ـ مهرعلیزاده www.mehralizadeh.com
ـ ولایتی www.velayati.ir
ـ تابانwww.taban.org آبادگرانwww.abadgaran.ir
ـ ملی - مذهبیwww.mellimazhabi.org
ـ اصول گرا www.osoolgara.com
▪ روزنامه ها:
ـ انتخابات در شرقwww.sharghnewspaper.com
ـ انتخابات در اقبالwww.eqbal.ir
ـ انتخابات در آفتاب یزد www.aftabyazd.ir
ـ انتخابات در ایرانwww.iraninstitute.com
ـ انتخابات در اعتماد www.etemmad.ir
ـ انتخابات در اطلاعات www.ettelaat.com
ـ انتخابات در کیهان www.kayhannews.ir
ـ انتخابات در رسالت www.resalat-news.com
ـ انتخابات در جام جم www.jamejamdaily.net
ـ انتخابات در همشهری www.hamshahri.net
بی هیچ توضیحی حجم کمی و کیفی سایت های معروف اشاره شده نشان می دهد که اینترنت به خوبی توانسته گوی سبقت را در میان رسانه های دیگر برباید.
● کاندیدا ها و برنامه های توسعه فناوری اطلاعات در ایران
همانطور که در مقدمه این مقاله ذکر شد رییس جمهور آینده ایران مجری برنامه چهارم توسعه کشور خواهد بود برنامه ای که با محوریت دانایی در صدد توسعه دانش در تمام امور اجرایی و برنامه ریزی های کلان اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است.
بنابر این توجه به این موضوع می تواند در تعیین سرنوشت برنامه چهارم توسعه بسیار موثر باشد. از این رو شایسته است که جهت گیری و برنامه های کاندیدا ها در مورد فناوری اطلاعات کاملا روشن باشد و در صورتی که رویکرد اینچنینی نسبت به اینترنت به عنوان یکی از مهمترین فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی دارند آن را نه وسیله بلکه هدف بدانند و دیدگاه های خود را در این مورد روشن سازند. از جمله انتظاراتی که می توان در این برهه به عنوان نیاز های توسعه فناوری اطلاعات در کشور مطرح کرد عبارتند از:
۱) توسعه کاربری اینترنت
۲) ارزان شدن هزینه های استفاده از اینترنت
۳) توسعه آموزش های مربوط به حوزه فناوری اطلاعات
۴) ایجاد تغییرات زیر ساختی در نظام های کهنه آموزشی پایه و عالی بواسطه استفاده از فناوری اطلاعات
۵) کاهش هزینه های تحصیلات عالی با استفاده از فناوری اطلاعات
۶) حذف نگرش های غیر اصولی و قبض و بسط های موجود درباره کاربری اینترنت
۷) برنامه های کلان توسعه فناوری اطلاعات برای ایران با اهداف مشخص
۸) اشتغال زایی با استفاده از فناوری اطلاعات
۹) توسعه عملی و اجرایی دولت الکترونیکی
۱۰) توجه به مسائل حقوقی در زمینه اینترنت
۱۱) نقش محوری ایران در اجلاس جامعه اطلاعاتی
۱۲) ....
● تحلیلی بر رسانه انتخابات آینده
رشد و توسعه رسانه ها در ایران همیشه با چالش همراه بوده ، ورود هر یک از رسانه ها یا ابزارهای رسانه ای در دوره های مختلف زمانی تبعات و جبهه گیری های عمومی و دولتی خاص خود را به همراه داشته است. روزنامه، رادیو، تلویزیون، ویدئو، رایانه، اینترنت، ماهواره همگی در زمان خود برای استفاده با قبض و بسط هایی مواجه بودند به نوعی که فرهنگ کاربری آنها از پایین به بالا رشد کرده است. با این شرایط و با توجه به محدودیت های فعلی که بر ماهواره در ایران می شود و با توجه به موج نو گرایش به این رسانه به نظر می رسد رقابت های رسانه ای در انتخابات ۱۳۸۸ در عرصه ماهواره و با استفاده از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان صورت بگیرد.

نوشته : فرنود حسنی

منبع : پایگاه اطلاع رسانی علوم ارتباطات ایران