رشد کودک

● متوسط وزن:
وزن نوزاد از روز ۱۰ تولد شروع به افزایش می نماید و در ۵ ماهگی به دو برابر موقع تولد و در ۱ سالگی ۳ برابر موقع تولد و در ۲ سالگی حدود ۴ برابر وزن موقع تولد می رسد.
▪ وزن متولد در موقع تولد ۵/۳ كیلو
▪ در ۱ سالگی ۱۰ كیلو
▪ در ۵ سالگی ۲۰ كیلو
▪ در ۱۰ سالگی ۳۰ كیلو
متوسط افزایش روزانه وزن در ۵ ماه اول ۲۰-۳۰ گرم در روز و بقیه سال اول ۱۵-۲۰ گرم در روز می باشد افزایش متویط وزن از ۲ سالگی تا بلوغ حدود ۲ كیلوگرم در سال می باشد.
● برای تعیین وزن می توان ار فرمول های زیر استفاده كرد:
۵ x (سن به سال +۳) = وزن بر حسب پوند
یا (سن بر حسب سال ۸ + (۲ x بر حسب كیلوگرم از سن ۱-۶ سالگی
وسن (بر حسب سال ۷x )
x ۷) – ۵=بر حسب كیلو گرم وزن از سن ۷-۱۲ سال
از سن ۳-۱۲ ماه=وزن بر حسب كیلوگرم=سن بر حسب ماه+۹/۲
● متوسط قد:
▪ موقع تولد ۵۰ سانتی متر (ـ۴۵-۵۵ سانتی متر)
▪ ۱ سالگی ۷۵ سانتی متر
▪ ۳سالگی ۹۱ سانتی متر
▪ ۴ سالگی ۱۰۱ سانتی متر (۲ برابر موقع تولد)
▪ از زمان ۴ سالگی تا بلوغ سالانه حدود ۵ تا ۷ سانتی متر بر قد اضافه می شود
▪ متوسط قد را بر حسب سال می توان از فرمول های زیر بدست آورد:
▪ از سن ۲ تا ۱۲ سال:
▪ (سن بر حسب سال x ۵/۲)+۳۰ =قد بر حسب اینچ)
▪ یا (سن بر حسب سالx۶)+۷۷ بر حسب سانتی متر= قد
● متوسط دور سر:
متوسط دور سر در موقع تولد ۳۴-۳۵ سانتی متر است و در ۶ ماهگی به ۴۴ سانتی متر و در ۱ سالگی به ۴۷ سانتی متر می رسد.
دور سر در مواقع تولد مختصری از دور سینه بزرگتر است و در آخر سال اول یكسان می شود.
● سن / پسرها / دخترها
▪ در ۵/۱ سالگی / ۴/۴۸ سانتی متر / ۱/۴۷ سانتی متر
▪ در ۲ سالگی / ۲/۴۹ سانتی متر / ۱/۴۸ سانتی متر
▪ در ۵/۲ سالگی / ۹/۴۹ سانتی متر / ۸/۴۸ سانتی متر
▪ در ۳ سالگی / ۵/۵۰ سانتی متر / ۳/۴۹ سانتی مترمی رسد.
▪ متوسط دور سر در ۴ سالگی ۴/۵۰ و در ۵ سالگی ۸/۵۰ سانتی متر می باشد.
▪ فونتال خدامی در ۹-۱۸ ماهگی و فونتال خلفی در ۴ ماهگی بسته می شود.
● افزلیش دور سر:
▪ در سه ماهه اول ماهی ۲ سانتی متر
▪ در سه ماهه دوم ماهی ۱ سانتی متر
▪ در سه ماهه سوم ماهی ۵/۰ سانتی متر
▪ در سه ماهه چهارم ماهی ۲۵/۰ سانتی متر
● دندان ها:
بیرون امدن دندان ها معمولا در سنین بین ۵ تا ۹ ماهگی می باشد و اولین دندانی كه ظاهر می شود سنایای مركزی تحتانی INCISOR است و متعاقب آن ثنایای فوقانی مركزی و سپس ثنایای طرفی فوقانی و بعد ثنایای طرفی تحتانی بعد از اولین آسیای شیری نیش می زند و بعد به ترتیب انیاب و دومین آسیای شیری ظاهر می شود و در ۱ سالگی غالبا شیرخوار ۶-۸ دندان دارد.
● ترتیب رویش دندان های شیری
▪ دندان / فك فوقانی / فك تحتانی
▪ ثنایای مركزی / ۸-۶ ماه / ۵-۷ ماه
▪ ثنایای طرفی / ۸-۱۱ ماه / ۷-۱۰ ماه
▪ انیاب / ۱۶-۲۰ ماه / ۱۶-۲۰ ماه
▪ اولین آسیای شیری / ۱۰-۱۶ ماه / ۱۰-۱۶ ماه
▪ دومین آسیای شیری / ۲۰-۳۰ ماه / ۲۰-۳۰ ماه
● ترتیب رویش دندان های دائمی
▪ دندان / فك فوقانی / فك تحتانی
▪ ثنایای مركزی / ۷-۸ سال / ۶-۷ سال
▪ ثنایای طرفی / ۸-۹ سال / ۸-۷ سال
▪ انیاب / ۱۱-۱۲ سال / ۹-۱۱ سال
▪ اولین آسیای كوچك / ۱۱-۱۰ سال / ۱۲-۱۰ سال
▪ دومین آسیای كوچك / ۱۲-۱۰ سال / ۱۱-۱۳ سال
▪ اولین آسیای بزرگ / ۶-۷ سال / ۶-۷ سال
▪ دومین آسیای بزرك / ۱۲-۱۳ سال / ۱۲-۱۳ سال
▪ سومین آسیای بزرگ / ۱۷-۲۲ سال / ۱۷-۲۲ سال
● در ۶ ماه اول تولد :
▪ در سه ماه اول تولد :
اگر نوزاد را روی سطح محكمی بر روی شكم قرار دهند قادر است با گرداندن سر مانع خفگی شود و در هفته ۴ تولد سر را بلند كرده و مانع خفگی می شود.
از هفته ۴ تا ۸ تولد اگر بوضع نشسته در آوریم سر به عقب بر می گردد و قادر به كنترل و نگهداری سر نمی باشد ولی در هفته ۱۲ می تواند سر را نگه دارد.
در روز اول تولد نوزاد می تواند چشم را به نور متمركز سازد و حدود ۹۰% در خط وسط بچرخاند و در ماه دوم تولد تا ۱۸۰ درجه نوزاد را تعقیب می نماید.
رفلكس گرفتن (گراسپینگ) تا هفته ۸ باقی است نوزاد در ۴ هفتگی می تواند ایجاد صداهای خفیف نماید و در ۸ هفتگی بعضی صداها را ایجاد می كند و در ۱۲ هفتگی در تماس اجتماعی ابراز خوشحالی می نماید نوزادی كه تا هفته ۸ تا ۱۲ لبخند نزند دچار اختلالات تكاملی است.
● ۳ تا ۶ ماه بعد از تولد:
در ۳ ماهگی شیر خواری كه روی شكم خوابیده می تواند سرو قفسه سینه را با كمك دستها بلند كند و در سن ۴ ماهگی در همان وضعیت سر را به طرفین بچرخاند و در سن ۵-۶ ماهگی می تواند بغلتد.در۳-۴ ماهگی تدریجا شیرخوار حالت TONIC NECK را رها می كند و سر را در خط وسط نگه می دارد شیر خوار ۴-۵ ماه را اگر در حالت ایستاده قرار دهند خوشحال می شود و به اشیایی كه در سطح صاف قرار دارد توجه می نماید و در سن ۴ ماهگی شروع به بلند خندیدن می كند.
از سن ۷ ماهگی اگر یكی از نزدیكان شیرخوار قیافه عصبانی یا خوشحال داشته باشد متوجه می شودو واكنش نشان می دهد.
● در سن ۶-۱۲ ماهگی:
▪ در سن ۶-۱۲ ماهگی:
از سن ۷ ماهگی شیرخواری كه روی شكم خوابیده قادر است در تعقیب جسمی بچرخد و در سن ۹-۱۰ ماهگی خزیده حركت كند در سن ۸-۹ ماهگی قادر است بدون كمك بنشیند در سن ۸ ماهگی اگر دست های شیرخوار را بگیرند برای مدت كوباهی می تواند بایستد و در سن ۹ ماهگی اگر دستهای او را بگیرند چند قدم بر دارد.
▪ در سن ۹ ماهگی برای گرفتن اشیاء از انگشت سبابه و شست استفاده می كند.
▪ در سن ۹ ماهگی دست را بصورت bye bye تكان می دهد.
▪ در سن ۸ ماهگی حروف شبیه بابا ،ماما،داد،ادا می كند.
▪ در سن ۶ ماهگی مادر را تشخیص می دهد و در سن ۸ ماهگی خروج مبدر باعث ناراحتی شیرخوار می شود و در سن ۹-۱۰ ماهگی اگر جسمی را در پارچه مخفی كنیم می تواند پیدا كند.
● در سال دوم تولد:
در سال دوم تقریبا ۵/۲ كیلو به وزن و ۱۲ سانتی متر به قد اضافه می شود و دور سر حدود ۲ سانتی متراضافه می شود در حالیكه در سال اول ۱۲ سانتی متر به دور سر اضافه میشد.
در آخرسال اول مغز تقریبا ۲ و در آخر سال دوم ۴ و بقیه تا بلوغ كامل می شود.
در سال دوم ۸ دندان دیگر نیش می زند و جمعا ۱۴-۱۶ دندان رویش میابد.
در سال دوم كودك می تواند راه برود و در ۱۵ ماهگی قادر است به تنهایی راه برود و در ۱۸ ماهگی بدود و اگر دست او را بگیرند از پله بالا می رود و در ۲۰ ماهگی از پله پایین می آید و در ۲۴ ماهگی به خوبی می دود.
شیرخوار كه در ۱۲ ماهگی قادر بود ساچمه را به دست اطرافیان بدهد در ۱۵ ماهگی قادر است داخل بطری انداخته و با انگشت به خارج كردن آن بپردازند و در ۱۸ ماهگی با برگرداندن شیشه اقدام به خارج كردن آن بنماید.
در ۱۵ ماهگی قادر است دو مكعب یك اینچی را روی هم بگذارد و در ۱۸ ماهگی سه مكعب را روی هم قرار دهدو در ۲۴ ماهگی شش مكعب را روی هم می گذارد.
شیرخوار در یك سالگی سه كلمه و در ۱۸ ماهگی ۱۰ كلمه را بیان می كند و در سن ۱۸ ماهگی می تواند سه كلمه را پشت سر هم ادا كند در سال دوم اشیائی كه در محیط می باشد جستجو نموده و در این مرحله از نظر سموم خانگی-داروها-مواد شیمیایی دقیقا باید مواظبت نموده و دور از دسترس كودك قرار داده شود.در سن ۱۷-۲۴ ماهگی شیرخوار احتیاج به توالت را خبر می دهد.

منبع : پروفسور محمدحسین سلطان‌زاده