اثر ضایعات بوجاری گندم بر عملکرد جوجه‌های گوشتی

عمده‌ترین بخش هزینه‌های یك واحد مرغداری را خوراك تشكیل می‌دهد كه حدود ۷۰ درصد كل هزینه‌های تولید را شامل می‌شود، یكی از راه‌های كاهش این هزینه‌ها یافتن منابع جدید خوراك می‌باشد. دانه گندم در تمام نقاط دنیا جهت مصارف انسانی كاشته می‌شود در زمان تمیزكردن و جداكردن جهت مصارف انسانی در حدود ۱۲-۸ درصد آن به ضایعات بوجاری گندم تبدیل می‌شود. ضایعات بوجاری گندم شامل قسمت های مفید و غیرمفید است كه بخش مفید شامل دانه سالم، چروكیده، شكسته گندم و سایر غلات است كه از الكلهای ۲ میلی‌متری عبور كرده‌اند، كه شامل ۸۰ درصد كل ضایعات بوجاری گندم می‌باشد، كه در بازاربه ضایعات درجه یك بوجاری گندم معروف است و بخش غیرمفید شامل دانه شكسته، سالم، چروكیده، آرد شده گندم و سایر غلات و ناخالصی‌هایی (كاه، كلش، سنگ‌ریزه و…) است و در بازار به ضایعات درجه دو بوجاری گندم معروف است كه بیشتر در تغذیه گوسفند به كار می‌رود.
در مورد استفاده از ضایعات بوجاری گندم در تغذیه طیور گوشتی اطلاعات كمی وجود دارد، كه می‌توان به تحقیقات استاپلتون و همكاران (۱۹۷۷) كه پس از تعیین تركیب شیمیایی ضایعات بوجاری گندم نشان دادند كه ضایعات بوجاری از نظر اسیدهای آمینه غنی‌تر از گندم می‌باشد و مصرف آن تا سطح ۶۲ درصد خوراك مصرفی در مقایسه با گندم تا سن ۶ هفتگی نمی‌تواند تأثیر نامطلوبی روی وزن زنده، ضریب تبدیل غذایی، رشد روزانه در جوجه‌های گوشتی داشته باشد. همچنین بیلی و پومرانز (۱۹۷۴) تركیب شیمیایی و انرژی خام ضایعات بوجاری گندم را تعیین و نشان دادند كه از نظر اسیدهای آمینه و مواد معدنی غنی می‌باشد، تحقیقات براگ و بیلی (۱۹۷۷) بیان می‌نماید كه استفاده از ضایعات بوجاری گندم تا سن ۷ هفتگی نمی‌تواند تأثیر نامطلوبی روی رشد روزانه، ضریب تبدیل غذایی، وزن زنده، سلامتی جوجه‌های گوشتی داشته باشد. ولدوتسداك و براگ (۱۹۸۰) پس از تعیین تركیب شیمیایی ضایعات بوجاری گندم گزارش نمودند كه ضایعات بوجاری از نظر اسیدهای آمینه غنی می‌باشد و استفاده از آن به جای گندم تأثیر نامطلوبی روی وزن زنده، ضریب تبدیل غذایی، سلامتی جوجه‌های گوشتی از سن ۲۱ الی ۴۲ روزگی نخواهد داشت.
تحقیقات آقای‌آدرین و همكاران (۱۹۹۹) پس از تعیین تركیب شیمیایی، انرژی متابولیسمی اشاره كردند كه ضایعات بوجاری از نظر انرژی و سایر مواد مغذی نرمال می‌باشد و مصرف آن تا سطح ۷۵ درصد خوراك مصرفی در جیره پایانی تأثیر نامطلوبی روی وزن زنده، رشد روزانه، سرعت رشد، ضریب تبدیل غذایی جوجه‌های گوشتی نمی‌گذارد. در ایران تحقیقی در سال (۱۳۸۰) در دانشكده كشاورزی كرج انجام كه نشان می‌دهد منظور نمودن ضایعات بوجاری گندم و ضایعات ماكارونی تا سطح ۴۵ درصد خوراك مصرفی از سن ۲۱ تا ۵۶ روزگی در جوجه‌های گوشتی تأثیر نامطلوبی روی وزن زنده، ضریب تبدیل غذایی، رشد روزانه نداشته است . ضایعات درجه یك بوجاری گندم ممكن است به عنوان منبع جدید بتواند در تغذیه طیور گوشتی مورد استفاده قرارگیرد. ابتدا تركیب فیزیكی و شیمیایی، انرژی قابل متابولیسم ظاهری و حقیقی آن تعیین شد و آزمایش با ۳۲۰ قطعه جوجه گوشتی از ۲۱ روزگی با سطوح ۱۰، ۲۰، ۳۰ درصد ضایعات بوجاری در جیره انجام شد و پارامترهای اقتصادی به صورت هفتگی یادداشت شد، نتایج این بررسی نشان می‌دهد كه منظور نمودن ضایعات درجه یك بوجاری تا سطح ۳۰ درصد تأثیر نامطلوبی روی راندمان لاشه و پارامترهای اقتصادی در طول دوره پرورشی نمی‌گذارد بلكه با افزایش سطح ضایعات بوجاری كه مصرف انسانی نیز ندارد، هزینه‌های تولید كاهش و از لحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه است.

اقتباس از اولین کنگره علوم دامی و آبزیان کشور - دانشگاه تهران
عباس علی پناه۱ و علی اصغر ساكی۲

منبع : موسسه مرغداری ایران