جمعه, ۱۴ دی, ۱۴۰۳ / 3 January, 2025
مجله ویستا
۱۰ آبان ـ ۱ نوامبر ـ چرا ادموند بورک مخالف انقلاب فرانسه بود؟
«ادموند بورك» نویسنده، فیلسوف، خطیب و سیاستمدار «ایرلندی ـ انگلیسی» اول نوامبر سال ۱۷۹۰ كتاب معروف خود در مخالفت با انقلاب فرانسه را تحت عنوان «بازتاب های انقلاب در فرانسه» منتشر ساخت.
وی كه قبلا هم دو كتاب فلسفی مهم منتشر ساخته بود، در كتاب تازه خود نوشته است: چون انقلاب فرانسه سازمان یافته نیست و به صورت خودجوش به وجود آمده و سیر اعتراض و تظاهرات خیابانی آن را به پیش می راند، به زودی به خشونت و بی قانونی كشانده می شود و نظم جامعه از میان می رود و همه ساختار و دستاوردهای فرانسویان در طول تاریخ نابود و دست كم یك نسل گم و تلف می شود. بورك كه در سومین سال انقلاب فرانسه این نظر را مطرح ساخت نام حكومت انقلاب از پیش سازمان نیافته را «ماب رول» گذارد و پیش بینی كرد كه انقلاب فرانسه پس از دوران تخریب، با فاجعه به پایان می رسد و شكست می خورد. این وضعیت و بی نظمی زمینه را برای ظهور یك دیكتاتور، اما نظم برقرار كن آماده می سازد و مردم كه از حكومت «ماب» خسته شده اند این دیكتاتور را نجات دهنده خود می پندارند و همانند شمع گرد او جمع می شوند.
بورك كه در سال ۱۷۲۹ در دوبلین (ایرلند) به دنیا آمده و بسال ۱۷۹۷ درگذشت و یك محافظه كار خوانده شده است معتقد بود كه احزاب در یك كشور، صرف نظر از ایدئولوژی آنها، عامل ثبات جامعه هستند. در چنین كشوری نه كودتا رخ می دهد و نه انقلابی نظیر انقلاب فرانسه. احزاب با انتقادهای بموقع و اعتراض های مسالمت آمیز خود (نطق و نوشته و اجتماعات برنامه ریزی شده توام با انضباط) مانع وخامت مسائل و گسترش نارضایی ها می شوند و در چنین محیطی مردم با آراء خود در انتخابات، انقلاب آرام به وجود می آورند و مقامات را تثبیت و تغییر می دهند و در چنین جوامعی كودتا و انقلاب بدون كنترل و برنامه به وجود نخواهد آمد و مردم به پیشرفت ادامه می دهند و می توانند با برنامه ریزی، آینده خود و فرزندانشان را بسازند.
وی كه سالها عضو پارلمان انگلستان بود با همین عقیده پافشاری می كرد كه حرف مهاجر نشینان در آمریكای شمالی شنیده شود، از زور گفتن به آنان خودداری شود و اداره امور هند به یك كمیسیون مستقل سپرده شود تا اعزام فرماندار و حاكم از لندن. به نظر بورك، مقام دولتی باید میانجی مردم باشد نه آقابالاسر آنان كه نسبت به او و دولت كینه دائمی پیدا كنند. بورك در مسائل مربوط به جامعه، برضد انعطاف ناپذیری دولت بود و می گفت كه حكمران باید هر نارضایتی كوچك مردم را دقیقا بررسی و رفع كند. اگر لوئی شانزدهم به موقع این كار را كرده بود مسئله حل شده بود زیرا معترضین به روش او در روزهای نخست توقع كم داشتند و چون معطل شدند شمار آنان افزایش یافت و كنترل از دست رفت و ....
بورك از بنیادگذاران فلسفه سیاسی بشمار می رود. دو كتاب مهم دیگر او « توجیه جامعه طبیعی» و «بررسی فلسفی ریشه زیبایی و رفعت» عنوان دارند.
وی كه قبلا هم دو كتاب فلسفی مهم منتشر ساخته بود، در كتاب تازه خود نوشته است: چون انقلاب فرانسه سازمان یافته نیست و به صورت خودجوش به وجود آمده و سیر اعتراض و تظاهرات خیابانی آن را به پیش می راند، به زودی به خشونت و بی قانونی كشانده می شود و نظم جامعه از میان می رود و همه ساختار و دستاوردهای فرانسویان در طول تاریخ نابود و دست كم یك نسل گم و تلف می شود. بورك كه در سومین سال انقلاب فرانسه این نظر را مطرح ساخت نام حكومت انقلاب از پیش سازمان نیافته را «ماب رول» گذارد و پیش بینی كرد كه انقلاب فرانسه پس از دوران تخریب، با فاجعه به پایان می رسد و شكست می خورد. این وضعیت و بی نظمی زمینه را برای ظهور یك دیكتاتور، اما نظم برقرار كن آماده می سازد و مردم كه از حكومت «ماب» خسته شده اند این دیكتاتور را نجات دهنده خود می پندارند و همانند شمع گرد او جمع می شوند.
بورك كه در سال ۱۷۲۹ در دوبلین (ایرلند) به دنیا آمده و بسال ۱۷۹۷ درگذشت و یك محافظه كار خوانده شده است معتقد بود كه احزاب در یك كشور، صرف نظر از ایدئولوژی آنها، عامل ثبات جامعه هستند. در چنین كشوری نه كودتا رخ می دهد و نه انقلابی نظیر انقلاب فرانسه. احزاب با انتقادهای بموقع و اعتراض های مسالمت آمیز خود (نطق و نوشته و اجتماعات برنامه ریزی شده توام با انضباط) مانع وخامت مسائل و گسترش نارضایی ها می شوند و در چنین محیطی مردم با آراء خود در انتخابات، انقلاب آرام به وجود می آورند و مقامات را تثبیت و تغییر می دهند و در چنین جوامعی كودتا و انقلاب بدون كنترل و برنامه به وجود نخواهد آمد و مردم به پیشرفت ادامه می دهند و می توانند با برنامه ریزی، آینده خود و فرزندانشان را بسازند.
وی كه سالها عضو پارلمان انگلستان بود با همین عقیده پافشاری می كرد كه حرف مهاجر نشینان در آمریكای شمالی شنیده شود، از زور گفتن به آنان خودداری شود و اداره امور هند به یك كمیسیون مستقل سپرده شود تا اعزام فرماندار و حاكم از لندن. به نظر بورك، مقام دولتی باید میانجی مردم باشد نه آقابالاسر آنان كه نسبت به او و دولت كینه دائمی پیدا كنند. بورك در مسائل مربوط به جامعه، برضد انعطاف ناپذیری دولت بود و می گفت كه حكمران باید هر نارضایتی كوچك مردم را دقیقا بررسی و رفع كند. اگر لوئی شانزدهم به موقع این كار را كرده بود مسئله حل شده بود زیرا معترضین به روش او در روزهای نخست توقع كم داشتند و چون معطل شدند شمار آنان افزایش یافت و كنترل از دست رفت و ....
بورك از بنیادگذاران فلسفه سیاسی بشمار می رود. دو كتاب مهم دیگر او « توجیه جامعه طبیعی» و «بررسی فلسفی ریشه زیبایی و رفعت» عنوان دارند.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست