«تروریسم» بهانه جدید اعراب برای سرکوب روزنامه‌نگاران

طی ۲۵ سال گذشته، هر زمستان وزیران کشورهای عرب گردهم می‌آیند تا درباره چگونگی تامین امنیت دولت‌هایشان با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
در اجلاس‌ امسال‌ در تونس، روسای امنیتی توافق کردند که برای جلوگیری از پیشرفت تروریسم قوانین سختی را علیه تهیه، انتشار و توزیع اخبار وضع کنند. اگر عادت مقامات این منطقه مبنی بر توصیف کردن هر نوع اقدامی علیه حکومت‌هایشان به عنوان «جنایت» را نادیده بگیریم، بدون شک این توافق ارزشمند و جهانی خواهد بود.
بر خلاف بازتاب اخبار توسط رسانه‌های جهانی مانند تلویزیون‌های ماهواره‌ای و وب‌لاگ‌های اینترنتی، سران این دولت‌ها در حال بررسی راهکارهای جدیدی مبنی بر فشار بیشتر بر رسانه‌های داخلی هستند و از همین رو بسیاری از مقامات سران عرب و برخی از دولت‌های خاورمیانه با استفاده از ابزارهای مشابه مانند دستگیری و زندان اکنون شرایط سختی را برای خبرنگاران داخلی به وجود آورند.
به گفته برخی از کارشناسان بین‌المللی آنان از سویی سعی می‌کنند بازتاب‌های منفی جهانی را کاهش دهند و از سوی دیگر با اعمال قوانین سخت و شرایط نامناسب اقتصادی، رسانه‌ها را تحت کنترل خود می‌گیرند و به عبارتی از سیاست «چماق و هویج» استفاده می‌کنند.
در سوریه بسیاری از روزنامه‌نگاران به اتهام نشر اکاذیب بازداشت شدند و در مراکش نیز عده‌ای بیشماری از خبرنگاران ‌بخاطر انتقاد از نحوه سیاست‌های دولتمردانشان با اتهام شورش مواجهه و به پرداخت جرایم نقدی محکوم شدند. در اردن نیز اخیرا با تصویب قوانین جدید مطبوعاتی بسیاری از روزنامه‌نگاران تهدید به مجازات شدند.
این اقدامات بصورت وسیع در خاورمیانه در حال وقوع است تا جایی که حکومت منطقه‌ای کردستان عراق قوانین مشابه سختی را وضع کرده است. سال گذشته در یمن، «عبدالکریم خیاوانی» یکی از مسوولان سایت‌های خبری این کشور به دلیل انتشار اخبار مربوط به خشونت‌های خونین قومی و نزدیکان رئیس‌جمهوری، به زندان ابد محکوم شد.
در بسیاری از موارد سران کشورهای عرب سعی می‌کنند، انگشت اتهام را از خود دور کنند. قانون‌گذاران حامی دولت مصر با تصویب قوانین خاصی در سال‌ گذشته علیه خبرنگاران، انتشار هرگونه خبری درباره سلامتی «حسنی مبارک» رئیس‌جمهوری این کشور و احزاب دولتی را منع کردند و در این جریان‌ ۴ تن از روزنامه‌نگاران این کشور زندانی شدند و در تونس روزنامه‌نگار جسوری که اخباری را مورد در فساد مالی خانواده و نزدیکان رئیس‌جمهوری این کشور منتشر کرده بود، پس از روبه‌رو شدن با سرزنش‌های دولت و دستگیری توسط پلیس به یک سال زندان محکوم شد.
به رغم اتخاذ قوانین جدید، هنوز روش‌های قدیمی در این کشورها کارآمد است. طبق گزارش سازمان خبرنگاران بدون مرز، از سال ۲۰۰۳ میلادی بیش از ۲۰۰ کارمند شاغل در رسانه‌های عراق جان خود را از دست داده‌اند. در همین زمان در الجزایر، مصر، ایران، لبنان، لیبی و سودان بسیاری از روزنامه‌نگاران کشته یا در شرایطی مشکوک ناپدید شدند. تنها ‌در دو ماهه ‌گذشته، مقامات‌ نوارغزه، عربستان سعودی و سودان بسیاری از گزارشگران و وبلاگ‌نویسان را دستگیر و روانه زندان کردند.
در این میان در ایران‌ ـ‌غیر عرب‌ـ بسیاری از نشریات توقیف شدند و تحت حکومت دولت بنیادگرای «محمود احمدی نژاد» رئیس‌جمهوری ایران، مجوز بسیاری از نشریات اصلاح طلب باطل شد. قربانی آخر در این کشور نشریه «زنان» است که به اتهام تهدید امنیت اجتماعی و تضعیف نیروی ارتش و موقعیت انقلاب توقیف شد.
در ژانویه سال جاری میلادی، مقامات عربستان سعودی پس از آنکه برخی از افراد در برنامه‌های تلویزیونی از افزایش کم حقوق کارمندان دولت انتقاد کردند، پخش هر نوع برنامه زنده را ممنوع کردند. وزارت اطلاعات عربستان برخی از خبرنگاران که اخبار دولتی را پوشش می‌دادند، بازداشت کردند و دقیقا در همین زمان در ایران، سوریه و تونس اقدامات سختی علیه سایت اینترنتی وضع شد و صدها سایت خبری و غیر خبری بخاطر حمایت از «اخلاق‌های اجتماعی» فیلتر شدند و حتی در یمن که از ابزارهای الکترونیکی پیچیده‌ای برخوردار نیست، بسیاری از فعالان محکوم و روانه زندان شدند. در طول هفته‌های گذشته در این کشور، حدود نیمی از سایت‌های خبری مخالف دولت، ناگهان در بین شهروندان محلی غیرقابل دسترس شدند.
این اقدامات در حالی صورت می‌گیرد که دیش‌های ماهواره‌ای حتی در روستاهای خاورمیانه به صورت گسترده دیده می‌شوند و در این شرایط مقامات عرب تنها در فکر کنترل سخت‌تر شبکه‌های خبری تلویزیونی با ابزارهای مشابه هستند و دولت‌هایی که توان مبارزه با ماهواره‌ها را ندارند، فشارها بر رسانه‌های داخلی را بیشتر می‌کنند.
به‌گفته کارشناسان قوانین جدید اتخاذ شده توسط وزرای کشورهای عرب ممکن است تا حدی برنامه‌های کانال‌های کوچک را متوقف کند ولی آنچه که مسلم است این اقدامات نمی‌تواند از نشر اخبار و بیانیه‌های شبه نظامیان تندرو که بصورت گسترده‌ای منتشر می‌شود، جلوگیری کند. در آخرین خبر ویدئویی شبکه الجزایر از «اسامه بن لادن» رهبر سازمان تروریستی القاعده، شبه نظامیان تندرو با بخش فیلمی که به شدت تصحیح شده بود، تمام پیام بن لادن را نابود کردند!

مریم جعفری

منبع : دسترنج