ضرروت تزریق گاز به مخازن نفتی

در حوزه صنعت و اقتصاد کلان جامعه، صیانت از منابع و ذخایر نفت خام به عنوان یکی از ضروریات مهم و استراتژیک مطرح است. زیرا در حال حاضر وابستگی کشور به درآمدهای نفتی به گونه‌ای است که حتی نوسانات قیمت نفت خام از طریق تاثیر بر درآمد های ناشی از صدور بر روند فعالیت‌های اقتصادی کشور تاثیر قابل ملاحظه‌ ای خواهد داشت.
● اهمیت تزریق گاز به مخازن نفتی
بررسی مقایسه‌ای استفاده از گاز در بخشهای مختلف مصرف‌کننده گاز نشان می دهد که شاخص تزریق معادل ۱۱ سنت/ متر مکعب است که از نت یک گاز در سایر بخشهای مصرف کننده بیشتر است( شاخص نت یک، نشان دهندهٔ بازدهی اقتصادی هر واحد گاز طبیعی مصرف شده در هر بخش از بعد اقتصادی است) بر این اساس می‌توان گفت نخستین اولویت مصرف گاز تزریق است.
بنابراین صیانت از منابع نفتی کشور و انجام به موقع برنامه‌های تزریق نه تنها از بعد اقتصاد بخشی بلکه از بعد استراتژیک واقتصاد کلان جامعه از اولویت خاصی در مقایسه باسایر مصارف برخوردار است واین امر ضرورت توجه هر چه بیشتر به این بخش را آشکار می‌کند. امروزه روش ‌های مختلفی برای افزایش بازیافت نفت در دنیا اعمال می‌شود که بنابر ویژگی‌های هر مخزن نفتی با یکدیگر متفاوت هستند.
از این رو یافتن روش بهینه برای افزایش بازیافت نفت از مخازن، نیازمند انجام مطالعات جامع و سپس اعمال روش مناسب است. در کشور ما بنابر شرایط موجود، تزریق گاز به مخازن نفتی برای بازیافت نفت برای بیشتر مخازن کشور مناسب تشخیص داده شده است. تزریق گاز به میادین نفتی همواره یکی از اولویت‌های مهم شرکت ملی نفت ایران در چارچوب اهداف کیفی این شرکت به شمار رفته است. این امر به چند دلیل عمده از اهمیت خاصی برخوردار است:
▪ لزوم حفظ حق آیندگان از منابع هیدروکربوری
▪ لزوم نگهداشت ثروتی ملی که باید تامین کننده سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت بخش نفت و دیگر بخش‌های اقتصاد و استحکام بخش زیر ساخت‌های اقتصادی کشور باشد
▪ وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای ناشی از صادارات نفت خام
● عوامل تعیین کننده:
باتوجه به ویژگی‌های خاص منابع نفتی کشور و نیز رفتار مخزن در قبال تزریق گاز، توجه به دو نکته اساسی در تزریق گاز به مخازن ضروری است.
۱) با توجه به ویژگی‌های خاص فیزیکی و شیمیایی هر میدان، تزریق گاز با حجم ترکیبی مناسب بامیدان صورت پذیرد.
۲) تزریق گاز در زمان مقتضی ومناسب انجام شود تا از هرزوری نفت میدان جلوگیری گردد. عدم تزریق به موقع به یک میدان، آسیب‌های جبران ناپذیر و غیر قابل برگشتی را به میدان وارد خواهد ساخت ؛ به گونه‌ای که افزایش تزریق گازبه یک میدان در زمانی پس از زمان مقتضی در بسیاری موارد هیچگونه تاثیری در بازیافت ثانویه نفت نخواهد داشت.
بنابراین، توجه به حجم و ترکیب گاز تزریقی و نیز زمان مناسب تزریق ، سه عامل مهم و تعیین کننده برای تاثیر پذیری هر چه بیشتر میدان از برنامه‌های تزریق است.
● تامین گاز مورد نیاز جهت تزریق ومنافع اقتصادی کشور
برای تأمین گازمورد نیاز تزریق به میادین نفتی، تدوین برنامه‌های تولید(عرضه) ونیز، پیش‌بینی میزان تقاضای گازطبیعی ، اهمیت فراوان دارد. گاز طبیعی یکی از حامل‌های تمیز انرژی با ویژگیهای خاص اقتصادی (جایگزینی با فرآورده‌های نفتی )اجتماعی و زیست محیطی است که جاذبه خاصی نیز از نظر مالی دارد. علاوه بر آن ایجاد امنیت عرضه انرژی در کشور رابطه مستقیمی با برنامه‌های تولید این حامل انرژی دارد. اما باید به این واقعیت توجه کرد که تخصیص تولیدمحدود گاز طبیعی در دوره‌های زمانی مشخص، باید با در نظر گرفتن اولویت‌های مصرف (اعم از مصارف بخشی تزریق و صادرات) انجام شود به عبارتی منافع اقتصادی کوتاه‌مدت، میان مدت و بلند مدت کشور را باید درچارچوب سیاستهای کلان اقتصادی کشورو به طور همزمان مورد توجه قرار داد.

منبع : اندیشکده اعتلای صنعت نفت