«گاف»های سیاستمداران

اشتباه های لفظی سیاستمداران را با واژه فرانسوی «گاف» توصیف می كنند. عجیب است كه گاف با گپ تاجیكی هم صداست و شاید همان گاف بوده است كه تلفظ تركی اش در شكل «گپ» باقی مانده است . در ضمن بین گپ و سخن تفاوت بسیار است. برای نمونه وقتی كه دو نفر آرام نجوا می كنند، می گویند آنها گپ می زنند. اما وقتی كسی با چهره با وقار از تریبون یا جایگاه بلندگپ می زند می گویند «سخنرانی می كند».
ولی گاهی عده ای ازمسند نشینان سخن نمی گویند بلكه «گاف» می دهند. یعنی همان اصطلاح خطای سهوی یا لفظی یا سوءتفاهم دیپلماتیك كه اغلب موجب شرمساری یا پوزش طلبی گوینده اش می شود.
«گاف» اشتباه آشكار اجتماعی یا دیپلماتیك است كه گه گاهی از زبان سیاستمداران و حتی سران ورهبران دولت ها سرمی زند .
البته رشته دیگری از اشتباهات در دنیای دیپلماسی هستند كه فراتر از گاف لفظی است، مانند آنچه در دیدار پوتین واولمرت رخ داد. رئیس جمهوری روسیه، كه حضور او در كنفرانس مونیخ، موضوع مهم این روزهای مطبوعات است، درآن نشست مطبوعاتی با نخست وزیر اسرائیل (ایهود اولمرت) با اشاره به پرونده های جنسی ریاست جمهوری اسرائیل، موشه كاتساو، گفت: ما مردان روس به كاتساو حسد می بریم. پوتین فكر می كرد كه بلند گو ها خاموش است، ولی آنها روشن بودند و همه خبرنگاران این اشتباه او را عیناً مخابره كردند .
میزان گاف هایی كه دردیدارها و مذاكرات دیپلمات ها بروز می كند قابل شمارش نیست، گاف های سیاستمداران آن اندازه هست كه در طول سال، دفتر خاطرات خبرنگاران كنجكاو را پر كند، تاحدی كه برخی از رجال سیاسی در امر لغزش های كلامی و داشتن گاف شهره هستند. برلوسكنی نخست وزیر سابق ایتالیا از این قماش است. او در آغاز نخست وزیری اش حرف هایی در مورد «دین اسلام» گفته بود كه نشان از بی اطلاعی او از بدیهی ترین مبانی این دین آسمانی بود. برلوسكنی بعدها عذرخواهی كرد، البته گاف های برلوسكنی به كنایه های او بر ضد اسلام محدود نیست، چنانكه او بتازگی حرف هایی زد كه حتی موجب تنش درمحفل خانواده خویش شد. این سیاستمدار ثروتمند وصاحب باشگاه ورزشی وشبكه های تلویزیونی، بتازگی در یك جمع رسمی با اشاره به وكیل مجلس ایتالیا و هم حزبی خود «كرفنیه» كه زن جوانی است، گفت: ای كاش من زن نداشتم و همین الآن با تو ازدواج می كردم و به یك جزیره بی آدم می رفتیم. غافل از این كه روزنامه ها این گاف او را تیتر می كنند .
و این چنین هم شد. رسانه ها حرف های هوسبازانه او را در شمارگان بسیار چاپ كردند واین اتفاق به نزاع خانوادگی برلوسكنی منجر شد. پس از نامه خشم آلود همسر برلوسكنی به مطبوعات، كه در آن با شدیدترین لحن از صحبت های برلوسكنی ابراز انزجارشده بود، وی گفته بود : آیا این بدان معناست كه من نیمه یك جام خالی ام؟ و این امر موجب شد، نخست وزیر سابق ایتالیا در روزنامه ها رسما از همسرش عذرخواهی كند.
تحلیلگر فرانسوی ژان پیر درنیس می گوید: گاف را نباید دست كم گرفت، گاهی گاف و سخنان اشتباه می توانند حتی موجب شكست خط مشی سیاستمداران شوند. ممكن است كه این نوع خطاها به عنوان رفتاری به حساب آید كه به قالب شكنی وهنجار شكنی تعبیر شود، آن موقع می تواند تأثیر بسیاری داشته باشد .
احتمالاً این سخنان تحلیلگر فرانسوی با گفته های اخیر «سگولن رویال» نامزد حزب سوسیالیستی فرانسه درانتخابات ریاست جمهوری این كشور ارتباط داشته است كه گاف های او نه تنها در خود فرانسه، بلكه در كانادا بازتاب گسترده ای داشت. وی گفته بود طرفدار استقلال كبك است، اما این خانم مدعی رهبری الیزه، كبك را هنگام نطق یك منطقه فرانسوی زبان كانادا خوانده بود. نخست وزیر كانادا «استیفن هرپیر» سخنان رویال را «غیر قابل قبول» نامید. اشتباه دیگر رویال زمانی جنجال آفریدكه گفت: نظام عدلیه چین بهترین است.
فضایی كه با این سخنان پیش بینی نشده رویال در فرانسه به وجود آمده، شاید بر رئیس جمهوری این كشور، ژاك شیراك هم تأثیر گذاشته است.
هفته پیش ژاك شیراك، رئیس جمهوری فرانسه گفت: اصلاً چندان بد هم نیست اگر ایران یك یا دو سلاح هسته ای هم داشته باشد. «ژان پیر درنیس» كارشناس سیاسی دراین باره می گوید : علاوه بر خود رهبران، مشاوران آنها نیز در به وجود آمدن این خطاها سهم دارند. این مشاوران به سیاستمداران ورئیسان خود می گویند برای نمونه شما باید الف، ب و د، را بگویید... مشاوران تأكید می كنند كه به هیج وجه گ را نگویید، اما در عمل و زیر فشار، سیاستمداران همان گ را كه در یادشان مانده و ممنوع است به زبان می آورند.
به اعتقاد برخی از كارشناسان این نوع از گاف ها بیش از همه در تعامل رئیس جمهوری آمریكا ومشاورانش بروز كرده است. آنها می افزایند «جورج دبلیو بوش» وقتی كه او فی البداهه و از خود چیزی را می گوید، دچار اشتباه می شود، از این رو شمارگان گاف های شخص نخست كاخ سفید بیش از اندازه است و اگر كسی گاف های جورج بوش را جمع آوری می كرد یك كتاب بزرگ می شد .
البته بازار گاف درمحافل سیاسی آمریكا همیشه داغ است. سناتور ایالات متحده آمریكا «جو بایدن» بتازگی دو بار پی در پی چیز هایی گفت كه مطبوعات آنها را یكباره به سر نیزه قلم گرفتند. در حالی كه وی می خواست توجه انتخاب كنندگان هندو تبار آمریكایی را به خود جلب كند و تأكید كند كه بیش تر آنها حرفه های كم درآمد دارند، ولی سخنش برعكس نتیجه داد.
گفتنی است بخش فراوانی از اهالی ایالت دنوور آمریكارا هندو تباران تشكیل می دهند، به نحوی كه شما به فروشگاه های این ایالت در ساعات شلوغی آن یعنی ۷ یا ۱۱ نمی توانید وارد شوید، مگر به زبان هندو حرف بزنید.
به آخرین و تازه ترین گاف های دنیای دیپلماسی نگاه افكنیم.
وزیر بهداشت ژاپن، هكیو ینگسو در یك مصاحبه، سر از كاغذ برداشت و زن ها را ماشین های تولید كننده نامید گرچه او بارها عذر خواست، اما كارشناسان و تحلیلگران به توجیه او توجه نكردند وسخن او رادر فهرست «گاف»های شنیدنی نوشتند و گفتند : كه او خود ندانسته عقیده عمیق خویش را به زبان آورده است.
رئیس جمهوری تاجیكستان، امام علی رحمانف وقتی بهترین سخنان را می گوید كه سر از كاغذ بر می دارد و آزاد حرف می زند. مطبوعات روسیه بارها به او ایراد گرفته بودند كه پس از رهایی ۵ مرزبان روس، طوری صحبت كرده كه گویا ریاست جمهوری روسیه است .
به نوشته مطبوعات روس، گاف های رئیس جمهوری بلاروس «الكساندر لوكاشنكو» هم زیاد است آنقدركه اگر كسی مانندگاف های بوش آن را گردآوری می كرد، شاید چند جلد می شد. وی درباره یكی از نویسندگان مشهور بلاروس «فرنتشیك اسكرینه» گفت: اسكرینه فقط بلاروسی نبود، وی در سن پترزبورگ هم زیسته بود و این اسكرینه ماست. روس ها هم از او با افتخار صحبت می كنند .
گاف او در این بود كه اسكرینه نویسنده، در قرن پانزده می زیسته است و شهر سن پترزبورگ در قرن ۱۸ ساخته شد.
ندانستن زبان نیز موجب اشتباه های زیاد می شود. بسیاری در تاجیكستان سخنان رئیس جمهوری سابق «قهار محكم اف» را در یاد دارند كه در ملاقاتی ناآشنایی اوبه زبان، چه دردسری آفریده بود.
بعضی گاف ها و خطاهای دیپلماتیك و اجتماعی بی صدا هستند. بد نیست گاف رئیس بانك جهانی را بشنوید. «پل ولفوویتس» در سفر تركیه هنگام ورود به مسجد وقتی كه كفش خود را درآورد، توجه همگان را به خود جلب كرد و صدها عكاس را متوجه جوراب های پاره خود كرد و آنها شروع به گرفتن عكس از جوراب های او كردند. انگشت شصت دو پای او از دو جوراب بیرون آمده بود .عكس العمل یك كارخانه جوراب بافی تركیه به این تصویر روزنامه ها و جوراب های پاره، فرستادن یك بسته جوراب نو برای آقای ولفوویتس، رئیس بانگ جهانی بود .

منبع : روزنامه ایران