بودو ژاپنی در سراشیبی نابودی

هنگامی‌که صحبت از آینده بوجوتسو و بودو شد، چهار استاد بزرگ ژاپنی (که مسن بودند) با اندوه اظهار داشتند که: ”افول بوجوتسو و بودو در ژاپن شروع شده است زیرا هنرهای جنگی قدیمی ما آن‌قدر سرگرم‌کننده نیستند که توجه جوانان ما را جلب کنند.“
نفر دوم می‌گوید: ”جوانان امروز، دیگر علاقه‌ای به تلاش جسمانی ندارند و پژوهش معنوی و روحانی آنها را جلب نمی‌کند.“ نفر بعدی عقیده داشت که ”افول بودوی ژاپنی از آنجا معلوم می‌شود که قهرمانان جودو و کاراته اغلب خارجی هستند تا ژاپنی.“ به‌نظر مسن‌ترین آنها ”ممکن است در اثر گسترش هنرهای رزمی در خارج، بودوها بتوانند به حیات خود ادامه دهند، اما خارجی‌ها آنها را بیشتر به‌عنوان ورزش تلقی می‌کنند تا به‌عنوان بازمانده هنرهای جنگی ژاپنی. روحیه شوالیه‌گری این هنرهای جنگی از بین رفته است.“
● یک بافت اجتماعی نامناسب برای بودو
من که هرگز تصور نمی‌کردم ممکن است بودو در ژاپن رو به افول برود به دوستانم در کشور آفتاب تابان تلفن زدم و آنها تأیید کردند که همه بودوها در آنجا در حال افول هستند.
کندو و جودو بیش از همه در معرض این مشکل بودند. همچنین تمام سبک‌های کاراته به‌استثناء کیوکوشین‌کار در حال افول بودند. این استثناء به‌دلیل علاقه مردم به ”کاکاتو ـ گی“ها که تحت نام‌های مختلف از آنها یاد می‌شود مبارزاتی کم و بیش بدون قواعد هستند اما در همه آنها ضربات واقعی هستند.
چیزی‌که استادان بزرگ نمی‌توانستند در گزارش بگویند این است که ژاپن به مدت ده‌سال است که دچار بحران عظیم اقتصادی است. این کشور در بحبوحه دورانی قرار دارد که تعداد کارمندان در حال کاهش است. بی‌کاری افزایش می‌یابدو هر کسی مجبور است به ”بازده بهتر“ در مدرسه و در کار فکر کند، تا به بودو یا بودو ـ ورزش (اوتدو ـ بودو).
با ۳۰۰ تا ۴۰۰ ساعت کار در ماه و اغلب ۲ تا ۳ ساعت جابه‌جائی در روز، برای آنها فقط ۴ یا ۵ ساعت برای خواب، وقت باقی می‌ماند. بنابراین آنها دیگر وقت و انرژی ندارند که به‌کار دیگری غیر از امرار معاش خود توجه نشان دهند. چیزی‌که استادان بزرگ ژاپنی نمی‌دانستند این است که خارج هم آن‌طور که آنها امیدوارند، نمی‌تواند این‌بار را به‌ دوش بگیرد. ما هم حتی در بودو ورزشی برخی نشانه‌های نگران‌کننده را می‌بینیم.
اما فدراسیون‌های جودو و کاراته ما واکنش نشان می‌دهند. برخلاف آنچه در ژاپن اتفاق می‌افتد، تعداد جوانان در اینجا به‌طور قابل ملاحظه‌ای رو به افزایش است. از نظر آنان، اینها ورزش‌های رقابتی جذابی هستند و ”بیش از یک ورزش“ هستند. در حالی‌که در ژاپن علاقه نشان دادن به ”هنرهای رزمی مربوط به گذشته افتخارآمیز سامورائی‌ها“ به‌عنوان واپس‌گرائی تلقی می‌شود، در اینجا جوانان سامورائی‌ها را تحسین می‌کنند.
● جوانان در مسیر درست
در حالی‌که کاراته کارهای جوان بیش از پیش ورزشکار هستند، اما همه کاراته کارهای بزرگسال ورزش را رها کرده‌اند. آنها کیکوگی خود را در حدود ۳۰ـ۲۵ سالگی به‌دست می‌آورند... . زمانی‌که سرزندگی و نشاط جوانی رو به افول می‌گذارد. و این چیزی است که مرا متأسف می‌کند. من وقایع‌نگاری‌هایم را معمولاً برای آنها می‌نویسم اما جوانان بیشتر استقبال می‌کنند، زیرا بزرگ‌ترها این شجاعت را ندارند که ”یقین‌های“ خود را زیر سئوال ببرند.
جوانان واقع‌بین‌تر به‌نظر می‌رسند. حتی اگر آنان در دیگ ”بودو ـ ورزشی مسابقات قهرمانی“ افتاده باشند، حق دارند به چیزی که ”بالاتر“ است، به هنر رزمی حقیقی، به مبارزه واقعی حیاتی، بدون قواعد (که به آن ”کاکاتو بوجوتسو“ می‌گویند) علاقه‌مند شوند. با علاقه‌مند شدن به این مسئله از سنین نوجوانانی، آنها نسبت به سایر بودوکارهای ورزشی ”بالاتر“ خواهند بودم من همواره گفته‌ام که تأسف برانگیز است که یک بودوکا درست در لحظه‌ای که با پشت سر گذاشتن مرزهای بودوی مردمی می‌تواند کارآئی شگفت‌انگیزی داشته باشد، صحنه را ترک کند. به این دلیل که نشاط جوانی کاهش می‌یابد یا در راندوری‌ها یا جیوگومیته‌هائی که ”به قوانین مسابقه احترام می‌گذارند“ احساس می‌کنیم دیگران از ما جلو افتاده‌اند، نباید مبارزه را کنار بگذاریم.
● چرا بودو بیش از یک ورزش است؟
اگر بودو ”بیش از یک ورزش“ است، بیشتر به آن علت است که با عبور از ”هنر رزمی حقیقی“ که کارآئی ”عالی“ را به‌همراه می‌آورد، امکان پیشرفت را فراهم می‌سازد.
با این‌حال من احساس می‌کنم که برای شروع ”هنر رزمی واقعی“، عبور از ”هنر رزمی ورزشی“ ضروری است. این عبور، تجربه مبارزه قراردادی را به همراه دارد... و نباید از شناختن ”ضعف‌های“ آن صرف‌نظر کرد. غیرمنطقی است که (برای خشنودی خودمان) بخواهیم از این مرحله بجهیم. در هر زمینه‌ای اگر بخواهیم میان‌بر بزنیم کار غیرعاقلانه‌ای است. با توجه به اینکه در هنر رزمی نمی‌توانیم هیچ‌کاری را به تنهائی انجام دهیم، باید با یار مبارزه‌ای خود تمرین کنیم و یار خوب را فقط در یک دوجو بودو می‌توانیم پیدا کنیم.
در پشت ”هنر رزمی ورزشی“، ”هنر جنگی حقیقی“ قرار دارد و در این هنر جنگی، چه شرقی باشد و چه غربی، هر قدر سن بالاتر رود علاقه‌مندی بیشتر می‌شود، انسان بیشتر پیشرفت می‌کند و کارآئی افزایش می‌یابد.
● مهر تأیید رده‌های وزنی
مسلماً مسابقات قهرمانی بودو ورزشی با رده‌های وزنی به پیشرفت جودو و ”انواع“ کاراته کمک کرده‌اند. اما تصویب رده‌های وزنی در کاراته ورزشی، تأییدی است بر این نکته که کاراته ورزشی نسبت به کاراته مبارزه‌ای در مرتبه پائین‌تری قرار دارد. این‌کار یعنی تصدیق ”رسمی“ اینکه یک فرد کوچک اندام اگر مورد حمله بزرگ‌تر از خودش واقع شود هیچ شانسی برای زنده ماندن ندارد.
و این طرز فکر اشتباه است. در کاراته مبارزه‌ای، یک سبک وزن از شانس مساوی با یک سنگین‌وزن برخوردار است. در هنر دست روش‌هائی وجود دارد که هرگونه ضعیف‌بودن جسمانی را جبران می‌کنند.
در جودو مبارزه‌ای هم سبک وزن از شانس مساوی با سنگین وزن برخوردار است. ما نمونه آن را در پیروزی‌های ”آسان“ جودوکارهای کوچک اندام در ”مبارزات آزاد بدون قاعده“ دیده‌ایم. اعضاء خانواده گراسی را تأیید کرده‌اند. آنها می‌گویند ”جوجیتسو برزیلی“ کار می‌کنند اما توسط پدر گراسی با جودو ”کامل“ سال‌های ۱۹۸۰ آشنا شده‌اند. در این نوع جودو که جودوکانو نامیده می‌شود همه چیز از جمله ضربه‌ها مجاز بودند.
معذلک در جودو ورزشی ”که هیچ‌گونه خطری در آن وجود ندارد“، همه جودوکارها می‌دانند که در یک راندوری یا یک شیائی، هنگامی‌که در میان دستان یک سنگین‌وزن هستند، قابلیت و توانائی مطلوب را ندارند. به‌همین دلیل است که رده‌های وزنی در مسابقات قهرمانی قاعده‌مند تصویب شدند و همانند مسابقات قهرمانی کشتی، جودو هم به ”یک فرم از کشتی‌ با یک کیمونو“ تبدیل شد.
● بدون کاراته مبارزه‌ای، ورزشی هرگز!
کاراته ورزشی نسبت به کاراته مبارزه‌ای یک اشکال مهم دیگر هم دارد و آن افزایش دادن عقده خود کم‌بینی در افراد سبک‌وزن است. مسلماً رده‌های وزنی به سبک‌وزن‌ها کمک می‌کنند با ”قهرمان“ خواندن خود، جلب توجه کنند بدون اینکه مشخص کنند در چه رده وزنی هستند.
اما در کاراته مبارزه‌ای برعکس است. این ”جنگجوی جیبی“ وقتی با خود می‌گوید ”تو، دوست من، اگر به من حمله کنی غافلگیر خواهی شد!“ در درون خود احساس شادمانی بسیاری می‌کند و کم‌کم ترس و عقده حقارت از میان می‌روند. در این‌صورت بازتاب‌های آن در زندگی حرفه‌ای و خانوادگی وسیع خواهند بود.

منبع : مجله‌رزم‌آور