تنبلی و بی‌حوصلگی

▪ قال الکاظم (ع: ) “ ایاک والکسل والضجر ، فانهما یمنعانک من حظک من الدنیا و الاخره “(۱)
امام کاظم (ع) فرمود : از تنبلی و بی‌حوصلگی بپرهیز که این دو خصلت تو را از بهره‌مندی از دنیا و آخرت محروم می‌سازد .
▪ نکته‌ها:
۱) تنبلی و بی‌حوصلگی ضد ارزش به شمار می‌آیند.
۲) تنبلی نشان عدم تعهد، وبی حوصلگی و دلتنگی نشان کم ظرفیتی است .
۳) کار وتلاش برای اداره آبرومندانه زندگی،‌ارزش محسوب می‌شود ارزشی به والایی جهاد در راه خدا.”الکاد علی عیاله کالمجاهد فی سبیل الله “(۲)
۴) هر موجودی در نظام خلقت تلاش می‌کند تا با سایر موجودات هستی همراه و هماهنگ باشد ولی انسان تنبل یعنی موجود ناهماهنگ با نظام آفرینش .
۵) هر کدام از انسان‌ها در بهره‌گیری ازنعمت‌های الهی سهمی دارند و انسان تنبل چون تلاش مناسب ندارد طبعا از نعمت‌ها وامکانات موجود در طبیعت نمی‌تواند بهره مناسب را بگیرد.
۶) بهره‌های آخرت را باید از همین دنیا فراهم ساخت. “ الدنیا مزرعه الاخره”(۳)
۷) بهره‌گیری از دنیا و مظاهر دنیا در تضاد با آخرت نیست.
۸) بی‌حوصلگی و کم ظرفیتی موجب می‌گردد تا تصمیمات و اقدامات به موقع و پخته انجام نگیرد و لذا تلاش‌های او دستاورد لازم را نداشته باشد و در نتیجه بهره کافی از امکانات و فرصت‌ها به دست نیاید.
۹) کم ظرفیتی نوعی “ ضیق صدر” است و در مقابل “شرح صدر” یکی از امتیازات انسان و نعمت‌های الهی است .” الم نشرح لک صدرک”( ۴)
عطار در مورد بهره‌گیری از دنیا می‌گوید :
هست دنیا بر مثال کشت زار
هم شب و هم روز باید کشت و کار
زانکه عز و دولت دین سربه سر
جمله از دنیا توان بردای پسر
تخم امروزینه فردا بر دهد
ور نکارد “ ای دریغا” بر دهد
پس نکوتر جای تو دنیای توست
زانکه دنیا توشه عقبای توست
تو به دنیا در مشو مشغول خویش
لیک دروی کار عقبا گیر پیش
چون چنین کردی تو را دنیا نکوست
پس برای‌دین تو دنیا دار دوست (۵)

حجت‌الاسلام والمسلمین سید رضا تقوی
پی‌نوشتها :
۱ کافی، ج۵، ص ۸۵
۲ همان،ص۸۸
۳ احیای العلوم ،‌ ج ۴،ص ۱۰۴
۴ انشراح، آیه ۱
۵ مصیبت نامه،ص ۲۶۴

منبع : روزنامه رسالت