تئاتر ما، مظلوم و وارداتی است

خسرو حكیم رابط ، نمایشنامه نویس پیشكسوت، از كندی روند صدور مجوز برای انتشار كتاب از سوی وزارت ارشاد انتقاد كرد و گفت: خوشبختانه از مدتی پیش، انتشار آثار ادبیات نمایشی مورد توجه قرار گرفته است.اما متاسفانه این كتابها نیز همچون دیگر آثار متقاضی چاپ باید تا مدتها در انتظار صدور مجوز وزارت ارشاد بمانند.وی ادامه داد: این روزها با افزایش آثار متقاضی چاپ رو به رو هستیم ،از سوی دیگر حساسیتهای مسئولان ارشاد برای صدور مجوز بالا رفته به همین دلیل پروسه انتشار كتابها بسیار طولانی شده است.در بسیاری از موارد می توان با صحبت كردن با نویسندگان، مشكلات احتمالی و سوء تفاهم ها را رفع كرد اما متاسفانه این اتفاق معمولا رخ نمی دهد.
وی با تاكید بر لزوم حفظ حرمت نویسندگان گفت: هنرمندان ما در این زمان بهتر از هر زمان دیگری، خط قرمزها را رعایت می كنند چرا كه هنرمندان ما وقت شناس و حق شناس هستند و سخت گیری بیش از حد مسئولان، به كارها لطمه وارد می كند بنابراین باید هنرمندان را آزاد و داوری نهایی را به عهده مردم گذاشت.وی كه پیش از این از انتشار آثارش همزمان با برگزاری نمایشگاه كتاب خبر داده بود، به ایسنا، گفت: به دلیل روند كند صدور مجوز تصور می كنم تنها كتاب «روزهفتم» به نمایشگاه برسد و انتظار دیگر نمایشنامه ها و فیلمنامه هایم به زمان دیگری موكول شود.این فیلمنامه نویس ضمن تقدیر از ناشرانی همچون «قطره »، «نیل»،« تجربه »و... در زمینه آثار تئاتری، به ایسنا گفت: نمایشنامه برای دیدن است و نه خواندن اما از آن جا كه در كشور ما بسیاری از نمایشنامه ها فرصت اجرا پیدا نمی كنند، انتشارشان اتفاق مباركی است.
حكیم رابط متذكر شد: اجرای یك نمایشنامه موجب اشتغال زایی می شود چرا كه افراد بسیاری در اجرای یك اثر مشاركت می كنند اما چون تئاتر در طی این سالها به طور جدی وارد زندگی و فرهنگ ما نشده، این امكان هم از هنرمندان ما گرفته شده و تنها به انتشار بسیاری از آثار اكتفا می شود.
نویسنده نمایشنامه هایی چون سهراب، «شنبه» و «سهراب، ساز و والی قبرستان» گفت: تئاتر ما هنری مظلوم و وارداتی است و برای بسیاری از تصمیم گیرندگان و مردم ما ناشناخته مانده بنابراین این مظلومیت در تمام وجوه این هنر وجود دارد كه چاپ آثار ادبیات نمایشی هم از این قاعده مستثنی نیست.این استاد دانشگاه درباره استقبال ناشران از چاپ آثار ادبیات نمایشی گفت: تا جایی كه تجربه من نشان داده تا مدتی پیش به جز آثار اولیه ام، دیگر آثارم توسط ناشران تازه پا چاپ شدند اما اخیراً حركت خوبی را آغاز و در زمینه آثار تئاتری سرمایه گذاری كرده اند كه باید زحمات آنان را ارج نهاد.
علیرضا نادری، نمایشنامه نویس و كارگردان تئاتر گفت: مكانیزم مشخصی برای انتشار وعرصه درست نمایشنامه ها در كشور ما وجود ندارد به همین دلیل گر چه تقاضا وجود دارد، سیستم عرضه بسیار نادرست عمل می كند.
وی ادامه داد: نمایشنامه های چاپ شده ما حتی در كتابخانه انجمن های نمایش شهرهای بزرگی چون اصفهان، شیراز، مشهد و... وجود ندارد در حالی كه یكی از بهترین راه های عرضه درست، عرضه نمایشنامه ها در كتابخانه های انجمن های نمایش شهرستان هاست.
نادری با اظهارتاسف از عدم استقبال كتابخانه ها برای خرید و جمع آوری نمایشنامه های منتشر شده گفت: با وجود این مسایل چرا ناشران فرهنگی ما باید دست به انتشار آثاری بزنند كه برایشان نه سود دنیوی دارد و نه اخروی.
نویسنده «چهار حكایت از چندین حكایت رحمان» متذكر شد: ناشران فرهنگی ما دست كم به دنبال این هستند كه كتابهای منتشرشده شان روی دستشان باقی نماند و در یك سیستم درست به دست علاقه مندان برسد در صورتی كه مكانیزم فعلی ما چنین امكانی را فراهم نمی كند.
وی با انتقاد از عملكرد انتشارات نمایش در چاپ نمایشنامه ها گفت: این انتشارات غالبا نمایشنامه ها را با غلط های فراوان و با سیستم عرضه ای كاملا غیرحرفه ای منتشر می كند.
در این میان نباید فراموش كرد كه برخی از آثار به اسم نمایشنامه منتشر می شود.در حالی كه واقعا چنین نیستند بلكه عده ای از كارگردان ها، تنها به این دلیل كه به نمایشنامه نویسان مراجعه نكنند آثاری را از خود اجرا می كنند كه نمایشنامه نیستند و همین كارگردان ها با استفاده از روابطی كه دارند دست به چاپ همین متن ها می زنند.نویسنده و كارگردان تئاتردر ادامه با اشاره به مهجور ماندن مقوله «خواندن» در فرهنگ ایرانیان به ایسنا گفت: بخشی از ادبیات ما، به نخواندن تاكید می كند.در مدارس و دانشگاه ها هم هرگز دانش آموزان و دانشجویان به خواندن تشویق نمی شوند بنابراین در كشور ما كتاب و آنچه خداوند به آنها سوگند یاد می كند، مهجور مانده است.
نادری با اظهار تاسف از تیراژ پایین كتاب در ایران گفت: تیراژ ۲۰۰۰ تا برای انتشار نمایشنامه در كشور ۷۰ میلیونی ما رقمی كاملا بی معناست طبیعی است كه ناشران خصوصی هم به انتشار نمایشنامه تمایلی نداشته باشند مگر كسانی كه انگیزه های شخصی دارند كه با پرداخت حق التالیف های بسیار كم چنین می كنند كه اصلا كار نشر نیست.

منبع : روزنامه همشهری