یک ، دو، سه، ورزش‌

ورزش منظم یکی از مهمترین راهکارهای کسب سلامتی برای بچه‌ها و بزرگسالان است. فعالیت بدنی، وزن مطلوب را حفظ می‌کند، طول استخوانها را افزایش می‌دهد و در نهایت از خطر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی می‌کاهد. پزشکان باید موقعیت وزنی کودکان و نیز میزان فعالیت بدنی آنها را طی یک دوره پزشکی مداوم ارزیابی کنند. متخصصان موظفند با توصیه‌های ساده به بچه‌ها و خانواده‌ها زمینه را طوری فراهم کنند تا با حداقل صدمه، حداکثر نشاط و لذت حاصل شود. همه افراد به ورزش نیازمندند. معمولاً پزشکان با توجه به سن، موقعیت فیزیکی، مراحل پیشرفت و میزان علاقه مراجعه‌کنندگان جوان و نوجوان مناسب ترین فعالیت بدنی را به آنها توصیه می‌کنند. ‌
نادیده گرفتن ارتقاء سلامتی بین افراد جوان و خردسال به دو دلیل است: ۱) تنبلی و سستی بین بزرگسالان بیش از کودکان است چون بچه‌ها به طور طبیعی و ناخودآگاه فعال هستند. ۲)خطر ابتلا به بیماریهایی مثل دیابت و بیماریهای قلبی بین افراد بالغ بیشتر است.‌
به هرحال، با توجه به بررسی‌های انجام شده، کودکان و نوجوانان به طور کامل فعال و باتحرک نیستند. شایان ذکر است که باید بچه‌ها به ورزش‌هایی بپردازند که برای بهبود بیماریهای قلبی و نیزارتقاء سلامتی طولانی مدت مفید است. متاسفانه تقریباً بیش از نیمی از آنها فعال نیستند. ضمناً، دخترها کمتر از پسرها به ورزش می‌پردازند. این روند حتی با آموزشهای پزشکی و ورزشی هم قابل درمان نیست. تنها کمی بیش از یک دوم دانش‌آموزان دبستان و راهنمایی باید در کلاسهای ورزشی روزانه شرکت کنند. میزان اهمیت به ورزش بین دانش آموزان دبیرستانی نه تنها نباید کاهش یابد بلکه باید افزوده شود.‌
● سلامتی کودکان با ورزش‌
نگرانی افزایش وزن بین کودکان و نوجوانان کاملاً به جا و منطقی است. بچه‌های چاق در معرض بیماریهای فشار خون، دیابت نوع دوم، نامنظمی هورمون رشد، مشکلات تنفسی و استخوان قرار دارند. این بیماران از فقدان اعتماد به نفس و روابط اجتماعی رنج می‌برند.‌
همچنین ورزش باعث تاثیرات ثابت در رشد و نمو استخوان می‌شود. فعالیت بدنی، خطر ابتلا به پوکی استخوان را با افزایش غلظت مواد معدنی کاهش می‌دهد. تحقیقات انجام شده در مورد ۴۰ پسر بالغ که به مدت ۳۰ دقیقه و سه بار در هفته به ورزش می‌پرداختند حاکی از آن بود که حجم استخوان کمر و پا و غلظت موادمعدنی در بدن آنها دو برابر کسانی است که تحرک کمتری داشتند. ‌
نتیجه این تحقیق در مورد ۴۵ زن نابالغ هم مثبت بود. محققان معتقدند که میزان حجم استخوان حتی پس از توقف ورزش کاهش نمی‌یابد. آنها به این نتیجه رسیده‌اند که انجام حرکات ورزشی قبل از سن بلوغ درصد شکستگی استخوان را در سن بالا تقلیل می‌دهد.‌
اغلب، بیماریهای قلبی عروقی در بزرگسالان نمایان می‌شود، با این وجود در سنین پایین هم ممکن است که با آنها مواجه شویم. تحقیقات نشان می‌دهد که ورزشهای هوازی در جلوگیری از بیمارهای قلبی عروقی بزرگسالان بسیار موثر است، اما در مورد بچه‌ها هنوز نامشخص است. ‌
با توجه به آخرین شواهد، ورزش در بهبود افسردگی و اضطراب بزرگسالان و کودکان بسیارموثر است. فعالیت بدنی یکی از راهکارهای مبارزه با هیجان روحی است. با توجه به بررسی‌های انجام شده در مورد ۲۲۰ بزرگسال مؤنث مضطرب و نگران، آن دسته از افرادی که در برنامه‌های ورزشی سخت شرکت می‌کنند، کمتر از تنش‌های فیزیکی و روحی رنج می‌برند. ‌
مهمترین نکته برای پزشکان این است که به طور مثبت تمایل جوانان را به ورزش زیاد کنند و نیز دریابند که هر فعالیت بدنی برای فرد خاصی مناسب است. کودکان ناتوان نسبت به هم‌سن و سالان توانای خود کمتر با ورزش آشنایی دارند. جالب این که این افراد برای افزایش قدرت بدنی و تناسب اندام خود به ورزش بیشتری هم نیازمندند بجزکودکان علیلی که در سازمان‌های ملی و جهانی (مثل المپیک) فعالیت دارند، بقیه از تحرک بدنی اندکی برخوردارند، بنابراین باید تک‌تک افراد، مدارس و مؤسسات مختلف نهایت سعی خود را بکنند تا روز به روز این انگیزه مثبت را بین آنان افزایش دهند. پزشکان می‌توانند با تهیه فهرستی از فعالیت‌ها، به میزان مصرف انرژی و تحرک بدنی بیماران پی ببرند. درضمن این روش به پزشکان کمک می‌کند تا ورزش‌هایی را پیشنهاد کنند که متناسب با سن، اندام، علاقه و موقعیت بدنی آنها باشد.‌
● آموزشهای بدنی که شامل کلاسهای ورزشی مداوم و انواع فعالیتهاست.‌
قابل توجه است که هیچ ورزشی به تنهایی برای سلامت جسمانی و روانی نوجوانان و کودکان مفید نیست. این نکته بسیار مهم است که با کمک اولیاء بتوانیم فعالیت‌های بدنی را انتخاب کنیم که با سن و توانایی فیزیکی بچه‌ها متناسب باشد. یکی از اهداف اصلی متخصصان این است که بتوانند ۳۰ دقیقه ورزش سبک و آرام را در اکثر روزهای هفته دانش‌آموزان بگنجانند. پیاده‌روی باعث تناسب همه‌جانبه و سلامت روزافزون می‌شود. انجام ورزش‌های سنگین بین اکثریت افراد جامعه شایع است و حتی کودکان نابالغ هم می‌توانند با حداقل خطر و نیز هیچ‌ گونه صدمه‌ای به استخوان‌ها، عضلات و مفاصل، نتایج خوب و مثبتی کسب کنند.
باید دقت کنیم که نظارت دقیق و همه‌جانبه هم در انجام حرکت‌های فیزیکی بسیار مهم است. بچه‌ها نباید اجسام سنگین بلند کنند، ضمناً باید تا رشد کامل اسکلت بدنشان از پرتاب وزنه خودداری کنند.‌
گاهی اوقات پزشکان بچه‌ها را به انجام ورزش‌هایی وا می‌دارند که متناسب با توانایی و میزان آسیب‌پذیری آنهاست. متخصصان به افراد مبتلا به بیماری ضعف رباط‌ها پیشنهاد می‌کنند تا بیشتر به شنا و دوچرخه‌سواری بپردازند و از ورزشهایی مثل بسکتبال که منجر به پیچ‌خوردگی می‌شود اجتناب کنند. ‌
رعایت اصول ایمنی مهم‌ترین عامل به شمار می‌رود. با این وجود حوادث ناگوار مربوط به ورزش بسیار شایع است. یکی از بررسی‌ها حاکی از آن است که ۲۲ درصد از بچه‌های مدرسه‌ای طی انجام فعالیتهای بدنی مصدوم می‌شوند و اغلب این حوادث هم بسیار جدی است. با بکارگیری روشهای دقیق و حساب شده می‌توان از این ناراحتی‌ها جلوگیری کرد.‌
به عنوان مثال، اولیاء باید به طور کامل دریابند که آیا مکان‌های ورزشی کاملاً نکات ایمنی را رعایت می‌کنند یا خیر. با وجود این که حفظ روحیه رقابت بین بچه‌ها بسیار مهم و مثبت است، باید آنها را از هل دادن یکدیگر به خصوص در مناطق خطرناک منع کنیم. شایان ذکر است که بچه‌ها هنگام احساس درد در بدنشان نباید ورزش کنند و نیز نباید با مصرف مسکن در این فعالیت‌ها شرکت کنند. مربیان و اولیاء باید بدانند که صدمات و آسیب‌های بدنی ممکن است در آینده به لنگی یا پس از افتادن به ساییدگی بازو منجر شود.‌
به منظور اطمینان بیشتر، کودکان و نوجوانان باید برای هر ورزشی از وسیله ایمنی مناسب آن استفاده کنند. مثلاً هنگام فوتبال کفش‌های مناسب بپوشند. استفاده از کلاه دوچرخه‌سواری هم یک الزام است، در ضمن، محیط‌های ورزشی باید عاری از زباله و گودال باشد. ‌
یکی از مهمترین، معمولی‌ترین و سخت‌ترین صدمات برای بچه‌ها حین موتورسواری حاصل می‌شود. باید دقت کنیم که مسیر عبور آنها باید عاری از ترافیک باشد و نیز باید از علامت‌های دوچرخه‌سواری و راه‌پیمایی هم در این مکان‌ها استفاده شود. باید به کودکان و نوجوانان توصیه کنیم که هنگام ورزش در معرض آفتاب، از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنند. به منظور جلوگیری از فقدان آب، باید به آنها آموزش دهیم که قبل و بعد از حرکات فیزیکی و نیز هنگام انجام ورزش‌هایی که بیش از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به طول می‌انجامد، از مایعات استفاده کنند.‌

به نقل از روزنامه اطلاعات

منبع : وزارت آموزش و پرورش ایران