جمعه, ۱۴ دی, ۱۴۰۳ / 3 January, 2025
مجله ویستا
راز و نیاز با معبود
در شهر تهران بیش از ۲۹۰ سقاخانه وجود دارد كه به برخی از آنها اشاره می‌شود.
▪ سقاخانه نوروزخان
این سقاخانه در خیابان پانزده خرداد شرقی، جنب بازار آهنگران واقع شده و در گذشته نه چندان دور از معروف ترین سقاخانه‌های تهران به شمار می‌رفت. سرتاسر گذر این سقاخانه طاق بندی شده بود و شمایل بزرگان دینی و مذهبی، علم، بیرق و علامت سیاه را به آن می‌آویختند. زورخانه‌یی به همین نام در كنار این سقاخانه وجود داشت كه از زورخانه‌های معروف و نامی شهر به شمار می‌رفت و دالان ورودی آن از زیر سقاخانه نوروزخان می‌گذشت. امروزه این سقاخانه از رونق افتاده و چندان مورد توجه نیست.
▪ سقاخانه عزیز محمد
این سقاخانه از موقوفات شخصی به نام عزیز محمد (كه بانی آن نیز به شمار می‌آید) است. بنای سقاخانه دارای آب انبار قدیمی و حوضچه آب و شیر و پاشیر است. در این سقاخانه جایگاهی خاص برای روشن كردن شمع تعبیه شده است.در زیر شیر آب، سنگی با سطح صاف بر سینه دیوار نصب و بر آن حك شده است: «الاحقر حاج عباس فرزند محمد به عنوان یادگار در آب و پاسنگ و لوله كشی...» بقیه جمله بر اثر گذشت زمان از بین رفته است. سقاخانه عزیز محمد در خیابان وحدت اسلامی (شاهپور سابق) خیابان مهدی‌خانی قرار دارد.
▪ سقاخانه كل عباسعلی
این سقاخانه در خیابان وحدت اسلامی قرار دارد و قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد. سقاخانه كل عباسعلی در شهریور ماه ۱۳۱۱ شمسی مرمت و بازسازی شد. در سال‌های اخیر نیز از طرف كسبه محلی برخی از نقاط تخریب شده آن مورد بازسازی قرار گرفت.
▪ سقاخانه آینه
این سقاخانه در خیابان ظهیرالاسلام واقع است.در تزیینات این سقاخانه آینه كاری بسیار به كار رفته و همین موجب نامگذاری سقاخانه شده است. این سقاخانه توسط حاج میرآخور در سال ۱۳۰۴ه.ق بنا شد و یكی از پر زرق و برق ترین سقاخانه‌های تهران به شمار می‌رود.
برخی دیگر از سقاخانه‌های تهران: سقاخانه شیخ هادی در خیابان شیخ هادی، سقاخانه دباغ‌ها در بازار مولوی، سقاخانه حضرت ابوالفضل (ع) در خیابان ناصرخسرو و ....
● تكایای تهران
▪ تكیه دولت
براساس یادداشت‌های «حسینعلی بیهقی» تكیه دولت در ضلع شرقی صحن كاخ گلستان قرار داشت و محوطه وسیعی بود با ساختمان سه طبقه مدور به ارتفاع تقریبی ۲۴ متر كه در وسط آن صفحه‌یی گرد به ارتفاع سه متر برای نمایش تعزیه وجود داشت. گرداگرد صحن غرفه‌هایی برای تماشاگران و عزاداران و نیز غرفه مخصوص شاه و محارم و اطرافیان احداث شده بود.
ساختمان این بنا از تماشاخانه‌های روباز رومی اقتباس شده و هنگام عزاداری، آن را با خیمه و چادر بزرگ پوشش می‌دادند.
این بنا در زمان پهلوی اول به كلی تخریب گردید و بانك ملی فعلی بازار در محل آن ساخته شد.هم اینك تعدادی تصویر و نقشه از آن بنای باشكوه برجای مانده است. تكیه دولت نمونه مثال زدنی از معماری كاربردی ایرانی بود.اگر چه در ساخت این بنا، از آمفی تئاترهای غربی الگو گرفتند، اما مصالح تزیین، شكل و خوش ساختی آن، كاملا با روحیه ایرانی و معماری دوره قاجار همخوانی داشت.به علاوه اگر تعزیه را نمایش مذهبی سنتی ایران بدانیم، «تكیه دولت» كامل ترین ساختمان ممكن برای اجرای تعزیه به شمار می‌رفت.
▪ تكیه نیاوران
در مركز دهكده قدیمی نیاوران بنای عظیم و باشكوهی به چشم می‌خورد كه دارای معماری و فرم خاص است. سال‌هاست كه این بنا به عنوان تكیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بنا كه در سال ۱۲۳۷ شمسی به دستور ناصرالدین شاه احداث شد دارای صحن مسقف با خرپای بزرگ چوبی و سقف شیروانی است.
برمبنای نوشته‌های «دكتر ناصر تكمیل همایون»، تهران روی هم نزدیك به پنجاه تكیه داشت كه همه آنها در ایام سوگواری سرتاسر با پارچه سیاه و جملات مذهبی پوشیده می‌شد و مراسم عزاداری سرور شهیدان حضرت حسین بن علی (ع) در آنها برگزار می‌شد.هر محله چندین تكیه مسقف و بی سقف داشت كه مهم ترین آنها پس از تكیه حاج میرزا آقاسی (عباس‌آباد) و تكیه دولت عبارت بود از: تكیه سپهسالار، تكیه سرچشمه، تكیه ولیخان، تكیه زنبورك خانه، تكیه نوروزخان، تكیه سیدنصرالدین، تكیه قورخانه، تكیه عودلاجان و ....
● آرامگاه‌ها
▪ آرامگاه ابن بابویه
در كنار آرامگاه ابن بابویه، عالم شهیر سده چهارم، مقابر زیادی از اندیشمندان، هنرمندان و سیاستمداران و... در دل آن آرمیده اند.میرزا ابوالحسن خان حكیم، علامه تنكابنی، میرزا لطفعلی نصیری، علامه دهخدا، میرزاده عشقی، جهان پهلوان تختی و...
▪ مجموعه گورستان‌های مسیحیان
در زمین‌های سلیمانیه و دولاب تهران، مقابر و گورهای مربوط به مسیحیان ارامنه، روس، یونانی، فرانسوی و لهستانی جای دارد. در گورستان ارامنه سنگ قبرهایی از ۱۵۰ سال پیش به جای مانده است.و در گورستان لهستانی‌ها قبور برخی سربازان كشته شده جنگ جهانی دوم به چشم می‌خورد.
گورستان روس و یونان با مقبره زیبای شاهزاده گرجی ارتودكس مذهب، در مساحتی حدود ۸۰۰۰ متر مربع، مقبره سرباز گمنام جنگ جهانی دوم را با ستاره‌یی سرخ بر فراز آن، در دل خود جای داده است. در گورستان كاتولیك‌ها و آشوریان، كتیبه‌های طولی و عرضی در اشكال گوناگون مشاهده می‌شود.
از دیگر گورستان‌های قدیمی می‌توان از گورستان بی بی زبیده، امامزاده عبدالله، امامزاده علی اكبر، امامزاده اسماعیل و... نام برد.
منبع: سیمای میراث فرهنگی استان تهران
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست