آموزش بزرگسالان در ترویج

آموزش در ترويج مربوط به تمام اقشار جامعه و بيشتر ويژهٔ بزرگسالان است.

بازها اظهار شده است که آموزش بزرگسالان در پيشبرد برنامه‌هاى مملکتى از اهميت خاصى برخوردار است و بايد مورد توجه فراوان قرار گيرد. اما آنچه کمتر مورد تأکيد قرار گرفته جهت‌دار بودن آموزش بزرگسالان و معرفى هدف آن است و اينکه اصولاً بزرگسالان چه کسانى هستند و چه ويژگى‌هائى دارند و چه کسانى هستند و چه ويژگى‌هائى دارند و چه کسانى با چه مهارت‌ها و توانائى‌هائى بايد در محدودهٔ آموزش بزرگسالان فعاليت مى‌کنند.

در آموزش بزرگسالان فراگيران غالباً افرادى هستند که با يکديگر تمايز و تفاوت فراوانى دارند و در عين حال اهداف مشخص و مشترکى را دنبال مى‌کنند و در جهت برآورده ساختن اين اهداف به‌صورتى خودانگيز مطالب آموزشى را فرا مى‌گيرند و به‌کار مى‌برند.

از ديدگاه آموزشگران، بر حسب روش و مهارتى که بايد مورد استفاده قرار گيرد، آموزش بزرگسالان مجموعهٔ فعاليت‌هائى است که روش خاصى دارد و مستلزم داشتن مهارت‌هاى فراوانى در برآورده ساختن نيازهاى روزمره فراگيران است و در اجراء آن بايد ويژگى‌هاى فراگيران بزرگسالان را به‌خوبى دانست و موقعيت آنها را در زندگى واقعى دور از تخيلات واهى شناسائى نمود و آموزش را بر پايهٔ تمرينات گذشته و آموزش‌هاى قبلى آنان استوار ساخت.

از ديدگاه برنامه‌ريزان، آموزش بزرگسالان آموزشى است که ويژهٔ گروه سنى بالاتر از محدودهٔ سن قانونى براى آموزش‌هاى اجبارى مى‌باشد و به‌صورت رسمى يا غيررسمى داوطلبانه در مقاطع مختلف زماني، مکانى و تحصيلى قابل اجراء است.

از ديدگاه فراگيران کليهٔ فعاليت‌هائى که هدف و مسير آموزشى ويژه‌اى دارد و در طول زندگى روزمره به فراگير مطالب مختلف و مورد نياز را مى‌آموزد آموزش بزرگسالان ناميده مى‌شود مشروط بر اينکه فرد فراگير آنچه را که تا به حال کسب نکرده و مورد نيازش مى‌باشد کسب کند.

آنچه از جمع تعاريف فوق حاصل مى‌شود اين است که هدف اصلى آموزش بزرگسالان ناميده مى‌شود صرف‌نظر از ديدگاه خاص مطالعاتي، يارى رساندن به فراگيران بزرگسال در تدارک زندگى رضايتمندانه، موفقيت‌آميز، و پويا است از طريق کسب و به‌کارگيرى اطلاعات و مهارت‌هائى که در طول آموزش‌هاى رسمى (اجباري) نتوانسته‌اند به‌دست آورند. با توجه به نکات ذکر شده و نتايجى که از آنها گرفته مى‌شود اکنون مى‌توان آموزش بزرگسالان را به‌طريقى که شمول نام داشته باشد و نظريات و انتظارات گوناگون را ارضا کند مورد مطالعه قرار داد. ليکن بايد توجه کرد که فعاليت‌هاى مورد نظر نوعى روند آموزشى است که در قالب آموزش رسمى يا غيررسمى اما غير اجبارى و داوطلبانه صورت مى‌گيرد. فراگيران در اين نوع آموزش‌ها افرادى بالغ، مختار، عاقل و علاقه‌مند هستند که نيازها، هدف‌ها و خواست‌هاى خود را مى‌شناسند و مطالب را بر اساس تجارب گذشته مى‌آموزند. بالاخره اين نوع آموزش با زندگى روزمرهٔ مردم ارتباط دارد و آنها را در گشايش مشکلات حرفه‌اى و زندگى يارى مى‌دهد.

يک دسته از متداولترين برنامه‌هاى آموزشى که بيشتر مخصوص فراگيران بزرگسال مى‌باشد آموزش‌هاى خاصى است که در جهت افزايش مهارت‌هاى حرفه‌اى صورت مى‌گيرد. اين نوع آموزش‌هاى حرفه‌اى از اين نظر عموميت دارند که فراگيران بزرگسال به دنياى کار وارد شده‌اند و در حين کار نياز به کسب مهارت‌هاى جديد و يا بازآموزى و نوسازى مهارت‌هاى پيش‌آموخته در انان پديد آمده است.

تفاوت اصلى برنامه‌هاى آموزش بزرگسالان با برنامه‌هى آموزش رسمى و اجبارى در ان آست که اين گونه برنامه‌ها غالباً در ايام فراغت فراگيران اجراء مى‌شوند و محدوديت سنى در آنها وجود ندارد. حال آنکه در برنامه‌هاى آموزش رسمى اجباري، فراگير تابع مقررات خاص و ضوابط ويژه‌اى از جمله محدوديت سنى و زمان اجراء برنامهٔ آموزشى خواهد بود و از اين جهت است که برنامه‌هاى آموزش بزرگسالان را بيشتر از نوع برنامه‌ەاى غيررسمى مى‌دانند.

در آموزش بزرگسالان بيشتر تأکيد بر موضوع مورد آموزش است و اينکه موضوع مورد نظر طبيعتاً ويژه افرادى است که خصوصيات متفاوت با کم‌سالان دارند. کم‌سالان، به‌دليل ويژگى‌هاى گوناگون برنامهٔ آموزش بزرگسالان، نمى‌توانند از اين برنامه‌ها سود کافى برند؛ البته عکس اين موضوع نيز کاملاً صادق است.