جمعه, ۲۱ دی, ۱۴۰۳ / 10 January, 2025
مجله ویستا

بیماری دست پا دهان در کودکان، روش های مراقبت


بیماری دست و پا و دهان یا همان HFMD یک بیماری نسبتا شایع ویروسی در کودکان است. این بیماری را نباید با تب برفکی (بیماری دهان و پا) که حیوانات را مبتلا می سازد اشتباه گرفت. این بیماری بیشتر در کودکان خردسال یا یا پیش دبستانی بروز می کند. گر چه بزرگسالان و کودکان هم در هر سنی می توانند به آن مبتلا شوند. در این مقاله با این بیماری، علائم آن و روش مراقبت از بیمار آشنا می شوید.

بیماری دست، پا و دهان چیست؟
بیماری دست، پا و دهان یا HFMD بیشتر در کودکان خردسال یا یا پیش دبستانی بروز می کند. گر چه بزرگسالان و کودکان هم در هر سنی می توانند به آن مبتلا شوند. اکثر افراد بزرگسال وقتی در کودکی دچار این بیماری شده باشند به خاطر تولید آنتی بادی در برابر این بیماری مصون می شوند. بیماری HFMD غالبا در فصل تابستان و پاییز مشاهده می شود و ویروس های متعدی در بروز این بیماری دخیل هستند اما شایع ترین آنها ویروس کوکساکی است. در موارد نادری به بیماریهایی نظیر مننژیت ویروسی یا التهاب مغز منجر می شود اما کودکان این بیماری را معمولا بدون درمان خاصی و ظرف مدت یک هفته تا ده روز به سلامت پشت سر می گذارند.
 
علائم بیماری
اگر کودکتان به بیماری HFMD مبتلا شود. در وهله اول یک تب خفیف می گیرد و احتمالا کم اشتها می شود علاوه بر آن ممکن است گلو درد بگیرد و در مجموع کلافه به نظر برسد.
چند روز پس از شروع تب، زخمهای دردناکی در داخل دهان، روی زبان، لثه ها، یا داخل گونه ها ظاهر شده و کودکتان را تند خو و ملتهب می کند. ضمن آنکه ممکن است چند دانه پوستی قرمز روی کف دستها، کف پاها، یا حتی روی باسن منتشر شود که کم کم متورم شده و به شکل تاول در می آید.
 
آیا این بیماری مسری است؟
بله مسری است و از طریق ترشحات بینی و گلو، مدفوع یا مایع درون تاول ها انتشار می یابد. با وجود آنکه بیماری کودکتان در هفته اولی که علائم بیماری در او مشاهده شده به شدت واگیردار است اما ویروس این بیماری می تواند تا چند هفته بعد هم به دیگران سرایت کند.
اگر کودکتان به مهد می رود شاید لازم باشد چند هفته او را به مهد نبرید.
 
آیا باید با پزشک تماس گرفت؟
بله باید تماس بگیرید. با وجود آنکه پرشک نمی تواند کار زیادی برای درمان انجام دهد اما می توان برای برای درد و تسکین کودکتان دادو هایی را تجویز کند. اگر سن کودکتان زیر سه ماه است و دمای ناحیه مقعد او 38درجه سانتی گراد یا بالاتر است ،خیلی سریع تماس بگیرید و اگر کودکتان 6 ماهه یا بزرگتر است هر وقت تب او به 39/4 درجه سانتی گراد رسید با پزشک تماس بگیرید. یکی از مواردی که پزشک مراقب آن خواهد بود کم آبی بدن کودکتان است. از آن جایی که داخل دهان کودکتان زخم است، نوشیدن شیر یا آب برایش سخت است و از نوشیدن امتناع می کند. اگر علائم کم آبی را در کودکتان مشاهده کردید، علائمی مثل خشک شدن دهان و با خیس نبودن پوشک به مدت 6 ساعت یا بیشتر سریع به پزشک زنگ بزنید.
 
چطور از کودک بیمار مراقبت کنیم؟
اگرکودکتان به نوع خفیف بیماری HFMD مبتلاشده وبدقلقی می کند، باید در کنار خوراندن مایعات، از امکاناتی برای آرام کردنش استفاده کنید. اگرکودکتان غذای جامد می خورد به اوغذاهای نمکدار، ادویه دار یا اسیدی ندهید، چون باعث سوزش زخم های داخل دهان می شود. به او غذاهای نرم بدهید تا آنها را راحتر ببلعد. نوشیدنی های خنک، بستنی و یخمک دراینگونه مواقع درد را آرام می کند، ضمن آنکه با تجویز پزشک میتوانید مقدار مناسبی استامینوفن یا ایبوپروفن به اوبدهید. یادتان باشد هرگز آسپیرین ندهید چون ممکن است او را به سندروم ری که نوعی اختلال کشنده است، مبتلا کند.
 
آیاممکن است کودک بیش از یکبار به این بیماری مبتلاشود؟
بله، کودک شما ممکن است چندبار به بیماری HFMD مبتلاشود. یکی ازراههای پیشگیری از بیماری شستن دست های کودکتان است. اسباب بازی ها و وسایلی که ممکن است میکروب روی آنهاباشد بطور مرتب بشویید و ضدعفونی کنید تا کودکتان را از مبتلا شدن به این بیماری دورنگه دارید.
یک نکته مهم 
اگرباردار هستید و درمجاورت کودک مبتلا به این بیماری قراردارید احتمال اینکه جنین شما به این بیماری مبتلا شوید بسیارکم است، با این حال پزشک را در جریان قراردهید. هروقت پوشک کودکتان راعوض می کنید یا کارهای او را انجام میدهید، دست هایتان راخوب بشویید تا احتمال ابتلا به این بیماری رابه حداقل برسانید.