آموزش مسووليت‌پذيری به‌ كودكان

جام جم: كودكان به دليل عدم آگاهي كافي اشتباهات و خطاهاي زيادي انجام مي‌دهند. اما آنچه بايد مورد توجه والدين گرامي‌ قرار گيرد اين است كه مسووليت‌پذيري و به عهده گرفتن مسووليت رفتار و گفتار افراد بايد از كودكي به آنها آموزش داده شود تا در بزرگسالي رعايت شود. اكثر كودكان وقتي اشتباه مي‌كنند و اتفاق بدي مي‌افتد يا مي‌گويند كه اين كار من نبود و من نقشي در آن نداشتم يا تقصير را به گردن شما به عنوان مادر يا بعضا پدر مي‌اندازند يا مي‌گويند كه كس ديگري مانند خواهر، برادر يا دوستان آنها را تحريك به انجام كار كرده‌اند كه در همه موارد والدين بايد با تيزبيني و تدبير وارد عمل شده و فرزندان را آموزش دهند.

ـ تصور كنيد فرم‌ها و كاغذ‌هايي را از دفتر كاري خود به خانه آورده‌ايد و از فرزندتان خواسته‌ايد به آنها دست نزند، اما ناگهان او همه را روي زمين ريخته يا ليوان آبش را روي آنها مي‌ريزد.
در چنين مواردي مشخص است كه اشتباه از جانب او بوده و با توجه به اين‌كه قبلا از او خواسته‌ايد مراقب باشد‌ بهترين كار براي ايجاد احساس مسووليت اين است كه عواقب كار را به او گوشزد كنيد. براي مثال بگوييد كه اين فرم‌هاي مهمي‌ است و حالا چطور دوباره تمام آنها را پرينت كنم؟ يا اين‌كه حالا اگر فردا نياز به آنها داشته باشم چه بايد بكنم؟ حتما مورد بازخواست قرار مي‌گيرم! به اين ترتيب فرزندتان را وادار به فكر كردن در مورد عواقب كارش كرده‌ايد.
ـ اگر فرزندتان در حال دويدن دور حياط است و ناگهان به دليل اين‌كه بند كفشش باز شده روي زمين مي‌افتد و به محض زمين خوردن مي‌گويد كه تقصير شما بوده كه بند كفشش را محكم نبسته بوديد.
در اين گونه موارد ابتدا صحبت او را گوش دهيد سپس از وي بپرسيد كه راه‌حل پيشنهادي او براي عدم تكرار اين وضعيت چيست و اين‌كه اگر چطور مي‌بستيد ديگر زمين نمي‌افتاد؟
سپس به او پيشنهاد بهتري بدهيد. براي مثال بگوييد چطوره با هم تمرين كنيم تا بند كفشت را 2 گره‌اي كنيم تا ديگر باز نشود.
ـ در مواردي كه فرزندانتان در حال كشيدن موي هم هستند و شما كه مي‌رسيد هريك تقصير را به گردن ديگري مي‌اندازد و مي‌گويد كه ديگري شروع كرده است.
بهتر است ابتدا به جاي اين‌كه به عنوان قاضي وارد عمل شويد فقط صحبت‌ها را گوش كنيد و قضاوت نكنيد و سپس آنها را از نتيجه كار آگاه كنيد و بگوييد كشيدن موچقدر دردناك است. سپس پيشنهاد ديگري به آنها بدهيد و بگوييد فكر مي‌كنيد اگر دفعه بعد كسي موي شما را كشيد به جاي تلافي چه كار بهتري مي‌توان انجام داد؟ و در پايان به خاطر دردي كه اين كار ايجاد كرده همدردي را به آنها بياموزيد و بگوييد كه مي‌دانيد كشيده شدن مو چقدر دردناك است.