تغذیه دوران شیردهی، مناسب‌ ترین غذاها

مادر شدن، یكی از عنوان‌هایی است كه به محض مادر شدن به هر زنی داده می‌شود و این عنوان مادام‌العمر و همیشگی است یعنی تا آخر عمر وی، مسئولیت مادری و مقام مادری برای او محفوظ می‌باشد، حتی اگر فرزندش به سن میانسالی برسد، اما او هنوز یك مادر است. فرزند او در بزرگسالی و حتی زمانی كه میانسال می‌شود در نزد دیگران یك فرد بزرگسال است، اما در چشم مادر، همیشه یك بچه است زیرا فرزند اوست.
مادر شدن سرآغاز یك مسئولیت خطیر و طولانی می‌باشد. تغذیه یكی از موضوعات بسیار مهمی است كه یك مادر باید از آن آگاهی كامل داشته باشد، زیرا تغذیه مادر، بر روی تغذیه فرزند او چه در دوران جنینی و چه زمانی كه فرزند وی به دنیا می‌آید تأثیر مهمی دارد.
اغلب مادران از كم بودن شیر خود گله دارند و این امر یك مسأله جدی است، زیرا نوزاد تازه به دنیا آمده در چند ماهه اول زندگی فرد به جز شیر مادر، از چیز دیگری نمی‌تواند تغذیه شود. ترشح شیر مادر با آنچه كه شما در طول روز می‌خورید و می‌نوشید ارتباط مؤثر دارد.
 تاثیر آب بر روی شیر مادر
نوشیدن مقدار زیادی آب در طول روز و در دوران شیردهی لازم است، اما برخی از مواد غذایی از عوامل مؤثر در تولید و ازدیاد شیر مادر هستند. غذاهای لاكتوژن‌دار می‌توانند در زیاد شدن شیرمادر مؤثر باشند. رساندن كالری كافی به بدن و همچنین تأمین مواد مغذی و مورد نیاز بدن می‌تواند در شیرآوری مؤثر باشد، اما مواد غذایی وجود دارند كه حاوی تركیباتی هستند كه می‌توانند به فرآیند ترشح شیر كمك كرده و سبب ازدیاد شیرمادر شوند، این تركیبات شامل: آرامبخش‌های طبیعی و گیاهی، استروئیدهای گیاهی، تریپتوفان و... می‌باشند.

از طرفی تأمین مواد معدنی مورد نیاز بدن و داشتن رژیم غذایی متعادل كه دربرگیرنده تمامی مواد مغذی اعم از چربی‌ها می‌باشد می‌تواند به عملكرد بهتر سلول‌های عصبی و تولید و ترشح شیر كمك كند. در این‌جا بهترین مواد غذایی مناسب و مواد گیاهی كه سبب تحریك و تولید شیرمادر می‌شوند را ذكر می‌كنیم:

 

 رازیانه
رازیانه یكی از شناخته‌شده‌ترین گیاهان در تولید و افزایش شیر مادران می‌باشد. رازیانه‌ حاوی تركیباتی می‌باشد كه می‌تواند سبب تغییرات هورمونی شود بنابراین این تركیبات دارویی می‌تواند با تحریك تولید استروژن و پرولاكتین كه در تولید شیر مؤثر هستند، سبب افزایش ترشح شیرمادر شوند.
رازیانه را می‌توان به صورت خام و یا پخته شده مصرف كرد می‌توان آن را بخارپز كرده و  یا در كره تفت داده و مصرف نمود. كارشناسان توصیه می‌كنند مصرف رازیانه به مدت دو هفته و یا یك هفته در میان انجام شود.
 زردچوبه

زردچوبه حاوی تركیبات شیرآور و شیرافزا بوده و از طرفی می‌تواند در پیشگیری از التهابات مؤثر باشد.

 

 دانه‌های كنجد

دانه‌های كنجد سیاه و درشت در افزایش تولید شیر مؤثر می‌باشند و دانه‌های ریز و كمرنگ كنجد نیز علاوه بر شیرافزا بودن، هضم راحت‌تری در دستگاه گوارش دارند.

 

 زردآلو

كارشناسان توصیه می‌كنند مادران شیرده برای افزایش شیر خود، زردآلو را در رژیم غذایی روزانه خود وارد كنند؛ زردآلو حاوی ویتامین C و سایر ویتامین‌ها به مقدار زیاد می‌باشد و از طرفی برای نوزاد نیز مفید است.

 

 سبزیجات برگ پهن و سبز

سبزیجات برگ پهن مانند اسفناج، كلم، كاهو و ... از جمله مواد غذایی هستند كه كارشناسان توصیه می‌كنند آنها را استفاده كنید زیرا مصرف آنها سبب ازدیاد شیرمادر می‌شود و منبع خوبی از انواع مواد معدنی، ویتامین‌ها، آنزیم‌ها و فیتواستروژن‌ها می‌باشد كه عمل شیرآوری را تقویت می‌‌كنند.

 

 جعفری

جعفری یكی از مواد گیاهی است كه سبب تقویت تولید شیرمادر و افزایش شیر می‌شود.

 

 هویج و چغندر

این سبزیجات سرشار از بتاكاروتن می‌باشند و از طرفی در تولید شیر، این ماده به مقدار فراوان مورد نیاز می‌باشد. این سبزیجات همچنین حاوی روغن‌های فرار و فیتواستروژن بوده كه در تولید شیر موثرند.

 

 جوانه‌ها

انواع جوانه‌ها به‌ویژه جوانه جو در ازدیاد شیرمادر مؤثر بوده و علاوه بر این، سبب افزایش میزان چربی شیرمادر شده و در نتیجه شیرمادر چرب‌تر و مغذی‌تر بوده و نوزاد احساس سیری بیشتری می‌كند.

 

ماءالشعیر

ماءالشعیر در تولید و افزایش شیرمادر مؤثر است.

 

 سیر

سیر نیز از جمله موادی است كه حاوی تركیباتی است كه شیرافزا می‌باشند.

 

زنجفیل

زنجفیل برای راحت سرازیر شدن شیرمادر و روان شدن آن مؤثر است.

 

 غلات و حبوبات

غلات و حبوبات نیز حاوی مواد شیرافزا می‌باشند. از معروف‌ترین آنها كه پر مصرف نیز هست می‌توان برنج، جو و ارزن را نام برد. از حبوبات نیز می‌‌توان عدس و نخود را نام برد.

 

 انواع مغزها

 از جمله مغزهایی كه به تولید شیرمادر كمك می‌كنند، مغز بادام می‌باشد، البته مصرف انواع مغزها به صورت خام بهتر است و از تفت دادن و مغزهای شور بهتر است اجتناب شود.

 

 چربی‌ها و روغن‌ها

چربی‌های سالم، نقش مهمی در سوخت و ساز سلول‌های بدن و سلول‌های عصبی دارند. نوع چربی كه مادر مصرف می‌كند در تركیبات چربی شیر او تأثیر می‌گذارد، از این‌رو مادران شیرده سعی كنند از چربی‌های سالم مانند چربی‌های غیراشباع و اسیدهای چرب امگا-3 استفاده كنند و ازمصرف چربی‌های ناسالم مانند چربی‌های اشباع و اسیدهای چرب ترانس و روغن‌های جامد خودداری كنند.

 

 جو دوسر

جو دو سر یكی از مغذی‌ترین مواد غذایی می‌باشد كه حاوی پروتئین، ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر تركیباتی است كه سبب تغذیه سلول‌های عصبی، و همچنین كمك به سوخت و ساز چربی‌ها در بدن شده و روحیه افراد را نیز بالا می‌برد. بنابراین مصرف جو یكی از راه‌های افزایش شیرمادر می‌باشد.

كارشناسان معتقدند جو به سبب داشتن آهن به تولید شیر مادر كمك می‌كند و همچنین حاوی تركیبات گالاكتوژن (شیرآور) می‌باشد و مانند سایر موادی كه حاوی این ماده هستند در رفع افسردگی مؤثر است و از طرفی تعریق بدن را افزایش می‌دهد و ضداسپاسم نیز می‌باشد.

 

 نوشیدنی‌ها

برخی از نوشیدنی‌ها به تولید شیر مادر كمك می‌كنند مانند آب، برخی از دم كرده‌ها و چای‌ها كه حاوی لاكتوژن می‌باشند.

 

 مخمر آبجو
این ماده علاوه بر كمك به تولید و افزایش شیر مادر، حاوی تركیبات باارزش مانند ویتامین‌های B بوده كه این تركیبات وارد شیر مادر شده و آن را مغذی می‌كنند. مخمر آبجو همچنین از میزان بالای فیتواستروژن برخوردار می‌باشد.