پنجشنبه, ۱۶ اسفند, ۱۴۰۳ / 6 March, 2025
مجله ویستا

ورم لثه در بارداری


دوران بارداری معمولاً مشكلاتی برای دندان‌ها به وجود می‌آورد؛ مثل بیماری لثه و افزایش خطر خرابی دندان‌ها. با رعایت برخی نكات بهداشتی و كمك گرفتن از یك پزشك متخصص می‌توان از سلامت كامل دندان‌ها در این دوران اطمینان حاصل كرد. تولد زودهنگام نوزاد، نقطه شروع بیماری دهان و دندان است و عفونت‌های مزمن دهان را به همراه دارد. بارداری به خودی خود دندان‌ها‌ را از بین نمی‌برد و این جمله قدیمی كه بارها و بارها شنیده‌ایم «زنان در هر بارداری یك دندان از دست می‌دهند»، غلط است. اگر مادر در دوران بارداری خود به اندازه كافی كلسیم دریافت كند، استخوان‌ها و دندان‌هایش قادر به تهیه كلسیم مورد نیاز نوزادش برای رشد بیشتر خواهند بود. از دست دادن كلسیم بعد از دوران شیردهی متوقف می‌شود؛ اما به هر حال در این دوران برخی مشكلات خاص مربوط به دندان برای زنان پیش می‌آید.
 
سلامت دندان‌ها روی نوزاد نیز تأثیر می‌گذارد
پژوهش‌ها نشان می‌دهند كه بین بیماری دهان در زنان باردار و تولد زودهنگام نوزاد ارتباط نزدیكی وجود دارد. كمتر در معرض خطر مشكلات دندان در دوران بارداری خواهید بود. نوزادانی كه نابهنگام به دنیا می‌آیند بیشتر در معرض خطراتی مثل اختلالات دماغی و اختلال در گفتار و مشكلات بینایی و شنوایی قرار دارند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند كه از هر 100 نوزاد نارس به دنیا آمده، 18 نفر با این مشكلات مواجه هستند. معالجه بیماری‌های دهان و دندان قبل از دوران بارداری تا 80 درصد از بروز این مشكلات می‌كاهد.
 
سلامت دندان‌ها قبل از بارداری
اگر عادت به رعایت اصول بهداشتی دهان و دندان دارید، كمتر در معرض خطر مشكلات دندان در دوران بارداری خواهید بود.
این اصول عبارتند از:
مسواك زدن دندان‌ها حداقل روزی دوبار با خمیردندان حاوی فلوراید
استفاده از نخ دندان برای تمیز كردن فواصل بین دندان‌ها
مراجعه مرتب به دندانپزشك
اگر تصمیم گرفته‌اید كه به زودی باردار شوید، حتماً به دندانپزشك مراجعه كنید. برخی از روش‌های درمانی دندان‌ها با استفاده از اشعه ایكس انجام می‌شود كه نباید در این دوران باشد. علاوه بر آن از آلیاژ جیوه برای پر كردن دندان‌ها استفاده می‌شود كه لااقل در سه ماهه نخست بارداری نباید اقدام به این‌كار نمود.
 
پزشك خود را مطلع سازید
به دندانپزشك خود بگویید كه چه وضعیتی دارید (در صورت بارداری). بارداری ممكن است روی مراقبت‌های دندان تأثیر بگذارد. مثلاً، اغلب دندانپزشكان در صورت لزوم بعد از اتمام دوران بارداری از اشعه ایكس برای بیماران خود استفاده می‌كنند و برای آنكه نوزاد درون رحم مادر از هر جهت در ایمنی كامل باشد، تمام احتیاط‌های لازم را در نظر می‌گیرند. اگر شرایط دندان‌های بیمار به گونه‌ای باشد كه نیاز به بیهوشی یا استفاده از داروی خاصی است، باید این مسأله را با متخصص زنان و زایمان در میان بگذارند.
 
دلایل عمومی مشكلات مربوط به دندان‌ها
برخی از علت‌های معمولی كه در دوران بارداری می‌توانند مشكلات مربوط به دندان‌ها را به وجود آورند عبارتند از:
 مشكلات مربوط به لثه  استفراغ كردن  
 میل زیاد به خوردن غذاهای بسیار شیرین  استفراغ به هنگام مسواك زدن دندان‌ها
 
مشكلات لثه
هورمون‌های ترشح‌شده در بارداری موجب حساسیت بیش از حد برخی از زنان و در نهایت بروز مشكلات لثه می‌شود:
ورم لثه: این مشكل معمولاً در سه ماهه دوم بارداری به وجود می‌آید و علائم آن تورم لثه و خونریزی آن هنگام مسواك زدن و استفاده از نخ‌دندان است.
بیماری‌های ناشناخته و درمان نشده دندان: بارداری می‌تواند به عفونت‌های مزمن لثه دامن بزند و آنها را تشدید كند به همین ترتیب لثه ورم می‌كند و دندان‌ها كم‌كم از بین می‌‌روند. در طول دوران بارداری، مشكلات لثه منجر به افزایش پلاك‌ها نمی‌شوند، ولی پاسخ به پلاك‌ها در نتیجه افزایش سطح هورمون تشدید می‌شود. اگر در طول دوران بارداری مشكلات لثه داشته باشید، معاینه لثه و دندان‌ها توسط یك دندانپزشك اهمیت بسیاری دارد.
 
ویار یا هوس یك غذای مخصوص
بعضی از زنان در دوران بارداری خود هوس‌های عجیب و غریبی دارند. برخی از آنها از غذاهای متنفر می‌شوند. میل و اشتیاق به خوردن غذاهای شیرین، خطر آسیب‌دیدگی دندان‌ها را افزایش می‌دهد. بهتر است غذاهایی را كه شیرینی كمتری دارند، بخورید. اگر هیچ‌چیز به جز غذاهای شیرین نمی‌تواند شما را ارضا كند، غذاهای سالم و شیرین مثل میوه‌ها را بخورید و بعد از خوردن آنها، دهان و دندان‌های‌تان را بشویید.
كلسیم بیشتری مصرف كنید
در دوران بارداری باید كلسیم بیشتری مصرف شود. كلسیم كافی از استخوان‌ها محافظت و همچنین نیازهای جنین را برای رشد بهتر برطرف می‌كند.
غذاهایی كه از منابع اصلی كلسیم هستند عبارتند از:
شیر، پنیر، ماست و شیر سویای كلسیم.
 میزان ویتامین D بدن خود را افزایش دهید
 ویتامین D به بدن ما كمك می‌كند تا كلسیم دریافت شده را مورد استفاده قرار دهد.
 منابع اصلی ویتامین D عبارتند از: پنیر، مارگارین، ماهی‌ها (به خصوص ماهی آزاد) و تخم‌مرغ‌ها.
استفراغ كردن
هورمون‌های دوران بارداری موجب شل شدن ماهیچه‌های شكم می‌شوند. برگشت غذا و مایعات خورده شده از معده و استفراغ كردن باعث می‌شود تا سطح دندان‌ها را یك لایه از اسید معده بپوشاند. افزایش دفعات استفراغ به مینای دندان آسیب می‌رساند و به خرابی بیشتر دندان‌ها می‌انجامد.
 
چند پیشنهاد
بلافاصله بعد از استفراغ كردن دندان‌های خود را مسواك نزنید. وقتی كه سطح دندان‌ها از اسید معده پوشانده شده است، مسواك زدن می‌تواند موجب آسیب‌دیدگی و خراش مینای دندان‌ها شود.
دهان خود را به طور كامل با آب تمیز بشویید.
بعد از آن می‌توانید از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده كنید.
اگر در منزل دهانشویه ندارید، می‌توانید مقداری خمیر دندان را با انگشت روی سطح دندان‌ها بمالید و بعد دهان‌ و دندان خود را با آب بشویید.
یك ساعت بعد از استفراغ دندان‌های‌تان را مسواك بزنید.
قی كردن در حین مسواك زدن
برخی از زنان باردار معتقدند كه مسواك زدن دندان‌ها، مخصوصاً دندان‌های آسیاب، موجب تحریك لثه می‌شود؛ اما اگر دندان‌ها را مسواك نزنید، خراب می‌شوند.
 
ما پیشنهاد می‌كنیم:
از یك مسواك كه سر كوچكی دارد و مخصوص كودكان است استفاده كنید.
برای مسواك زدن وقت بیشتری صرف كنید و این كار را به آرامی انجام دهید.
در حین مسواك زدن چشم‌های خود را ببندید و فقط روی كاری كه انجام می‌دهید تمركز كنید.
گوش كردن به موسیقی در حین مسواك زدن نیز به شما كمك می‌كند تا قی نكنید.
اگر خمیر دندان‌تان شما را تحریك می‌كند و این مسأله موجب قی كردن می‌شود، آن را عوض كنید. نهایتاً می‌توانید دندان‌های خود را با مسواك و آب تمیز كنید و از خمیر دندان استفاده نكنید؛ حتی می‌توانید بعد از این كار از محلول دهانشویه حاوی فلوراید نیز استفاده نمایید.
 
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار شما قرار می‌دهد.