تشخیص زایمان زودرس، آزمایش فیبرونکتین جنینی

همه‌ساله آمار تولد زودرس در جهان رو به افزایش است و به همین دلیل هزینه‌های زیادی به بیمار و سازمان‌های بیمه‌گر تحمیل می‌شود. تولد زودرس موجب 75 درصد مرگ و میر نوزادان و 50 درصد مشكلات عصبی آنها از قبیل عقب ماندگی ذهنی، اختلالات یادگیری و فلج مغزی می‌باشد. هم‌اكنون برای تشخیص زایمان زودرس دو نوع آزمایش انجام می شود:

الف) آزمایش‌های فیزیكی شامل اندازه‌گیری دیلاتاسیون سرویكس یا بررسی انقباض‌های رحمی

ب) آزمایش‌های بیوشیمی، مثل اندازه‌گیری fFN جنینی در ترشحات واژن.

 

از لحاظ تقدم زمانی fFN (fetal Fibronectine)بسیار زودتر از علائم فیزیكی ظاهر می‌شود و حتی در زنان بدون علائم هم می‌تواند زایمان زودرس را پیشگویی كند. همچنین محدودیت‌هایی كه در روش‌های بیوفیزیكی وجود دارد در اندازه‌گیری fFN وجود ندارد؛ مانند فعالیت انقباضی طبیعی رحم و یا مواردی كه دیلاتاسیون سرویكس كمتر از 3 سانتیمتر وجود دارد. این آزمایش كه در هفته 22 تا 35 حاملگی قابل انجام است و با نمونه‌گیری ساده از ترشحات رحم و بلور سریع در آزمایشگاه‌های كشور انجام می‌شود. برای آزمایش fFN نمونه باید قبل از هر گونه دستكاری سرویكس گرفته شود تا موجب مثبت كاذب نگردد.

 

همچنین 24 ساعت قبل نباید نزدیكی صورت گرفته یا خونریزی وجود داشته باشد و یا پارگی روی پرده‌های جنینی ایجاد شده یا دچار جفت سرراهی یا كندگی جفت شده باشد. نمونه‌برداری از فورنیكس خلفی یا دهانه خارجی رحم توسط سواپ مخصوص با و بدون اسپیكولوم قابل انجام است. این تست قوی‌ترین ماركر تشخیصی زایمان زودرس می‌باشد كه برای زنان باردار بدون علامت به عنوان آزمایش غربالگری و برای زنان علامت‌دار از هفته 22تا 35 به عنوان تست تشخیصی استفاده می‌شود. استفاده اصلی fFN در قدرت پیشگویی منفی آن است و با جواب منفی آزمایش در هفته یاد شده با احتمال 5/99-2/99 درصد می‌توان گفت بیمار 7 الی 14 روز بعد از انجام تست زایمان زودرس نخواهد داشت؛ بنابراین از بستری‌های بی‌مورد یا توكولیز و تجویز بی‌مورد بتامتازون جلوگیری خواهد شد.

 

قدرت پیشگویی مثبت این تست از سایر ارزیابی‌ها مانند Risk Scovins، توكورینامتری، معاینه دستی و سایر آزمون‌های بیوشیمیایی مثل آزمایش ALP-AFP-HCG-CRH استروژن بسیار بالاتر است و با جواب مثبت fFN (غلظت بالاتر از ng/ml50) 63 درصد از موارد زایمان زودرس در 7 الی 14 روز آینده پیش‌بینی می‌شود.