جنین در هنگام زایمان، بررسی ضربان قلب

تعداد ضربان قلب جنین و انقباضات رحم مادر قبل از زایمان دو عاملی هستند که نشان میدهد زایمان به طور طبیعی پیش میرود و مشکلی وجود ندارد.به همین جهت پزشک یا پرستار ضربان قلب جنین و انقباضات رحم مادر را با فاصله ی زمانی که تصور میکند ضرورت دارد به وسیله ی گوشی طبی و گذاردن آن روی شکم مادر بررسی و ارزیابی می نماید.

امروزه پزشکان در زایشگاه ها و با دستگاههای الکترونیکی ضربان قلب جنین و انقباضات رحم مادر را مورد بررسی قرار میدهند مخصوصا در مواقعی که مسائل و مشکلاتی در مراحل زایمان وجود داشته باشد یا جنین دچار مشکلی شده باشد از این دستگاه ها استفاده میشود.

 

تعیین چگونگی ضربان قلب جنین و انقباضات رحم به دو روش انجام میگیرد
1-    دو نوار پارچه ای که به وسیله ی سیمی به ماشین الکترونیکی وصل است روی شکم مادر میبندد.نوار اولی ضربان قلب جنین و نوار دومی که در بالای رحم قرار دارد انقباضات رحم را روی کاغذ ثبت میکند.خطوطی که در بالای صفحه ی کاغذ دستگاه رسم شده است مربوط به ضربان های قلب جنین و خطوطی که در پایین رسم شده است مربوط به انقباضات رحم می باشد.در بعضی از زایشگاه ها ضربان قلب جنین را با دستگاه داپلراولتراسونوگرافی قبل از زایمان هر 15 تا 30 دقیقه و هنگام زایمان هر 5 دقیقه اندازه گیری می نماید تا از سلامت جنین مطمئین شوند.
2-    در صورتی که کیسه ی آب پاره شده باشد و از راه مهبل به سر جنین دسترسی وجود داشته باشد سیم کوچکی (الکترود) به سرجنین وصل می نمایند و از این راه ضربان قلب جنین به وسیله ی دستگاه الکترونیکی ثبت میگردد.
ضربان قلب جنین به طور طبیعی در نتیجه ی مراحل زایمانی و انقباضات رحم تغییر میکند.ضربان قلب جنین در هر انقباض رحم کم میشود ولی بعد از انقباض به حالت طبیعی برمیگردد.
اگر ضربان قلب جنین در هنگام انقباض رحم کم شود و در هنگامی که رحم انقباض ندارد و شل شده است باز هم کم باشد نشانه ی این است که به جنین به میزان کافی اکسیژن نمیرسد.
ضربان قلب جنین به طور طبیعی بین 120 تا 160 بار در هر دقیقه می باشد.ضربان بیش از 180 یا کمتر از 110 در هر دقیقه زنگ خطر به حساب می آید.
موقعی که ماشین الکترونیکی ضربان قلب جنین را غیرطبیعی نشان داد پزشک نسبت به خروج جنین و خاتمه دادن به زایمان تصمیم میگیرد.
اگر مرحله ی دوم زایمان شروع شده باشد پزشک زایمان را با وسیله ای به نام فورسپس یا با ونتوز خاتمه خواهد داد.همچنین اگر در مرحله ی دوم زایمان یا تولد نوزاد تاخیری رخ دهد یا مادر و جنین تحت فشار یا زجر قرار گیرند یا مادر دچار ناتوانی گردد پزشک برای تولد نوزاد از فورسپس و ونتوز استفاده مینماید و زایمان را خاتمه میدهد.
اگر مراحل زایمان شروع نشده باشد پزشک تصمیم میگیرد که آیا باید زایمان زا با عمل سزارین خاتمه دهد یا صبر کند و مادر را زیرنظر قرار دهد.