خلاقيت در كودكان، در فعالیت هنری شان دخالت نکنید

شهرزاد: خلاقيت، از مهم‌ترين اصولي است كه بايد در تربيت كودكان، آن را مدنظر قرار دهيم. خلاقيت و پرورش آن، موجب افزايش اعتماد به‌ نفس، كمك به پيدا كردن كليد حل مسایل در زندگي، نگاه زيباي انسان­ها به زندگي، دوري از هرگونه احساس بي‏معني بودن زندگي، پرورش حس كنجكاوي و در نتيجه، شكل‏ گيري شخصيت سازنده و پويا مي­ شود.

 

 

يكي از مهمترين راه­هاي پرورش خلاقيت، انجام كارهاي هنري توسط كودك است، ولي مهم‌تر از آن، نقش والدين در مديريت و حمايت از كارهاي هنري كودكان است. درباره اين‌كه والدين چگونه مي ‏توانند با هم‌ياري خود، موجب پرورش خلاقيت هنري در فرزندان شوند، به نكته ‏هايي اشاره مي ‏كنيم كه در ايجاد فضاي سالم براي تربيت كودكان خلاق، موثر خواهند بود.

 

 

1- فراهم کردن امكان دسترسي هميشگي كودكان به مواد مصرفي نقاشي و حجم‌سازي:

 

همان‌طور كه مواد غذايي مختلف مانند لبنيات،پروتئين ‏ها و...، بايد در اختيار كودك قرار بگيرند و براي رشد جسمي كودك لازم هستند، مواد ديگري نيز وجود دارند كه موجب رشد خلاقيت مي ‏شوند، مانند خمير بازي، كاغذ، مداد رنگي و... در واقع، اين مواد، غذاي ذهن كودك به حساب مي‏ آيند. با دسترس بودن اين مواد، كودك مي‏ تواند در تمام لحظات، به كشف دنياي درون و بيرون خود بپردازند و شخصيت خويش را كامل کند.

 

 

2- ايجاد فضاي مناسب براي فعاليت ذوقي كودكان، صرف نظر از محدوديت‏هاي رايج:

 

امر و نهي فراوان و محدوديت والدين براي كارهاي كودكان، به‌خصوص كارهاي هنري آن‌ها باعث مي‏ شود كودكان نتوانند تمايلات دروني خود را بروز دهند. همين مساله، به‌مرور زمان، موجب انفعال، عدم تحرك و ضعف در قدرت بيان آن‌ها مي ‏شود. بهتر است اجازه دهيم تا جايي كه ضرر زيادي به ما وارد نمي‏ شود، از شور و شوق آن‌ها در كارهاي هنري حمايت كنيم.

 

 

3- دخالت نكردن بزرگ‌ترها در فعاليت‏هاي هنري كودكان:

 

مهم نيست كه نقاشي كودكان زيباست يا نه، مهم نيست آن‌ها چه‌قدر از رنگ استفاده مي‏ كنند و مهم نيست كه انتظارات ما در نقاشي‏ ها و كارهاي هنري كودكان برآورده شود؛ مهم آن است كه كودك، از كار هنري خود لذت ببرد، به كشف دنياي درون و بيرون خود بپردازد، احساس خوبي داشته و روح خود را آزاد كند. هرگز نبايد از آن‌ها بخواهيم چيزي را كه ما دوست داريم، بسازند. هم‌چنين دست بردن و اضافه كردن بعضي چيزها به آثار كودكان، موجب رنجش آن‌ها مي‏ شود. ما فقط بايد آن‌ها را تشويق کنيم؛ حتي اگر كار آن‌ها، زيبا نباشد.

 

 

4- تاكيد نكردن بر استفاده از مواد اوليه گران‌قيمت و نفيس در فعاليت‏هاي هنري كودكان:

 

تشريفات و استفاده از وسایل گران‌قيمت، مورد پسند والدين است، نه كودكان. آن‌ها دوست دارند آزادانه و با احساس راحتي، به كار هنري خود بپردازند. اين راحتي، شايد به قيمت تمام كردن رنگ‏ ها و كثيف كردن لباس‌شان تمام شود، اما در نهايت، احساس خوبي خواهند داشت. احتياط و مواظبت از وسایل و ابزار هنري، روح آنان را درگير مسایل حاشيه‌اي مي‌كند و اين مساله، مانع خلاقيت است.

 

 

5- اهميت دادن به آثار هنري كودكان از طريق نگه‌داري، مراقبت و استفاده از آن‌ها در تزيين اتاق:

 

اين كار، به معني احترام گذاشتن و ارزش دادن والدين به كار كودكان است و تشويق خوبي براي آن‌هاست. آن‌ها ياد مي­ گيرند كه ساخته دست‌شان، ارزشمند است و از اين راه، اعتمادبه‌نفس به دست مي‌آورند. آن‌ها ياد مي ­گيرند كه به فكر خلق آثار بهتري باشند و اين روند مثبت، هم‌چنان ادامه پيدا مي­ كند.

 

 

6- هرگز بچه­ ها را تشويق نكنيد در مسابقات نقاشي يا ديگر زمينه ­هاي رقابتی كه كودكي را مقابل كودك ديگر قرار مي­دهد، شركت كنند:

 

خلاقيت، يك آفرينش منحصربه‌فرد است. مهم، كشف، ابداع و توليد كردن آثار هنري است. ارزش‏ گذاري آثار هنري كودكان از طريق مقياس­ هاي جهان بيروني، كم‌کم كودك را مطيع شرايط بيروني مي ­كند و او، ديگر تلاش مي­ کند كه رضايت الگوهاي بيروني را به دست آورد تا عقب نماند. اين مقايسه ­ها و ارزش‏گذاري‏ ها، بسيار مخرب خواهند بود. والدين بايد ياد بگيرند که به كودكان، توجهي غيرمشروط را اهدا كنند؛ فارغ از اين‌كه آن‌ها، در چه سطحي قرار دارند و تا چه حد، سلیقه‌های پدر و مادر را برآورده مي ‏كنند.