مایعات در بارداری، نوشیدنی های مضر

مصرف مایعات و نوشیدنی ها، در سلامت دوران بارداری نقش به سزایی دارند. مصرف روزانه حداقل 6 تا 8 لیوان مایعات در دوران بارداری توصیه شده است. دراین دوران، مایعات در بدن به رساندن مواد غذایی به جنین کمک و از یبوست، هموروئید و خستگی ناشی از کم آبی جلوگیری می کنند. اما همه نوشیدنی ها، مفید نیستند و مصرف برخی از آن ها می تواند مضر نیز باشد. نوشیدنی های کالری دار نیز غذا محسوب می شوند و بسیاری از آن ها کالری زیادی دارند. بنابراین با شناخت مایعات و نوشیدنی ها، می توان کالری ورودی روزانه را محاسبه نمود.
در دوران بارداری، نوشیدنی هایی را باید انتخاب نمود که حاوی پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی باشند. شیر بدون چربی می تواند یک انتخاب مناسب برای دوران بارداری باشد، زیرا دارای پروتئین و کلسیم بوده و کالری زیادی ندارد. یک راه مناسب برای دریافت مواد مغذی همراه با آب، نوشیدن آب میوه های کامل (پالپ دار) است، زیرا دارای فیبر لازم برای بدن است، در صورتی که آبمیوه های غیر طبیعی فاقد فیبر می باشند. آبمیوه های صد در صد خالص، مانند آب پرتقال، یک گزینه مناسب است.
آب به عنوان اصلی ترین نوشیدنی به خصوص در دوران بارداری، مانع از دی هیدراته شدن بدن می شود. دی هیدراته شدن بدن در سه ماهه اول دوران بارداری باعث بروز مشکلاتی مانند سردرد، حالت تهوع، انقباض عضلات، سرگیجه و ‎افسردگی می شود.
این مشکل در سه ماهه سوم بارداری اهمیت بیشتری پیدا می کند زیرا دی هیدراته شدن در این زمان می تواند انقباضاتی را در پی داشته باشد که منجر به زایمان زودرس شود. دفع مایعات از کلیه ها نیز سبب سلامت بدن می شود. بنابراین رنگ ادرار بهترین راه برای کنترل میزان آب بدن است. ادرار تیره رنگ نیاز بدن به آب بیشتر را نشان می دهد و ادرار بی رنگ نشان از کافی بودن میزان آب دریافتی بدن است.
همچنین به علت افزایش حرارت مرکزی بدن، تحمل گرما برای زنان باردار دشوارتر است و به شدت عرق می‌کنند، بنابراین باید به اندازه کافی مایعات مصرف کنند.
در صورتی که خانم باردار نمی تواند مزه آب را تحمل کند، بهتر است یک برش لیموترش را در لیوان و یا پارچ آب بیندازد تا طعم دار شود. علاوه بر این مخلوط کردن چند قطره آب لیمو ترش تازه با آب برای برطرف ساختن حالت تهوع نیز مفید است.
افزودن گشنیز تازه، دانه رازیانه و یا یک دانه هل در آب می تواند آن را طعم دار کند. تکه میو ه های یخ زده مانند پرتقال، لیمو، کیوی، هلو، زردآلو و آلو می توانند به جای یخ مورد استفاده قرار بگیرند.
نوشیدن آب معدنی سرشار از منیزیم به عملکرد و ساختار عضلات مادر کمک می‌کند و از بروز واریس در او پیشگیری می‌نماید.
بهترین نوشیدنی برای زنان باردار آب است، اما مصرف بیش از اندازه آب می تواند وضعیت خطرناکی به نام مسمومیت با آب (hyponatraemi یا هیپوناترمی) در بدن ایجاد کند که ناشی از رقیق شدن شدید املاح بدن بوده و خستگی مفاصل، اسپاسم عضلات و در موارد شدیدتر کاهش سطح هوشیاری را به همراه داشته باشد.
به گفته‌ی متخصصان، نوشیدن دو تا سه لیتر آب در روز به زنان باردار توصیه می‌شود. بهتر است از مصرف نوشیدنی هایی مانند سودا، آبمیوه های شیرین شده و دارای قند و شربت میوه ها که تنها دارای کالری بالا هستند، خودداری نمود. بسیاری از آبمیوه های صنعتی، مقدار کمی آب میوه و مقدار زیادی شیرین ساز دارند.
اگرچه عدم مصرف محصولات کافئین دار (چای و قهوه) به زنان باردار توصیه می شود اما در صورت تمایل به نوشیدن قهوه، زنان باردار مجاز هستند، حداکثر روزی یک فنجان کوچک قهوه بنوشند. مصرف زیاد کافئین در این دوران باعث کاهش جریان خون به جفت شده و در نتیجه اکسیژن و مواد غذایی کافی به جفت نخواهد رسید.
تحقیقات اخیر نشان می دهد احتمال سقط در زنانی که در سه ماهه اول بارداری خود روزانه ۲۰۰ میلی گرم (معادل دو فنجان کوچک قهوه) کافئین مصرف می کنند، تا دو برابر افزایش پیدا می کند.
مصرف حداکثر یک فنجان نوشابه کافئین دار در این زمان مجاز است. البته بهتر است از مصرف این نوشیدنی ها خودداری شود.
نوشابه های رژیمی عمدتاً حاوی کافئین و شیرین کننده های مصنوعی هستند. مصرف این شیرین کننده ها، در حد کم مجاز است، اما مصرف ساخارین در میزان زیاد به دلیل بروز نواقص مادرزادی در کودک مجاز نیست. بهتر است از مصرف سودا، آبمیوه های شیرین شده و دارای قند و شربت میوه ها که تنها دارای کالری بالا هستند، خودداری نمود؛ زیرا معمولاً مقدار کمی آب میوه و مقدار زیادی شیرین كننده دارند. مصرف شیرین کننده‌های مصنوعی احتمال زایمان زودرس و پیش از موعد را افزایش می‌دهد.
همچنین برای تهیه آب میوه طبیعی باید توجه داشت که میوه را حتماً با آب و مواد ضدعفونی کننده شسته وسپس آب آن گرفته شود زیرا در غیر این صورت مواد شیمیایی و آفت کش های روی میوه می تواند برای مادر و کودک مشکل آفرین شود.
مصرف چای نعنا یا چای بابونه طبیعی در صورتی که مواد خاصی به آنها افزوده نشده باشد، مجاز است، اگر چه عموماً به زنان باردار توصیه می شود، در سه ماهه اول بارداری که کودک در معرض خطر بیشتری قرار دارد از مصرف مواد گیاهی (داروهای گیاهی وغیره) پرهیز کنند؛ زیرا برخی از مواد گیاهی باعث بروز انقباضات رحمی شده و گاهی زایمان زودرس را به همراه دارند، از این رو باید جهت مصرف مواد گیاهی حتماً با پزشک مشورت کرد.
مصرف نوشیدنی هایی مانند شیر و زرده تخم مرغ در دوران بارداری اصلاً توصیه نمی شود زیرا زرده تخم مرغ خام، می تواند حاوی سالمونلا (salmonella) باشد. سالمونلا نوعی باکتری است که باعث مسمومیت غذایی شده و حتی در برخی موارد کشنده است. این باکتری مستقیماً به کودک آسیب نمی رساند بلکه به دلیل بروز تب بالا، استفراغ، اسهال و کاهش آب بدن (دی هیدراته شدن بدن) ممکن است عوارضی مانند زایمان زودرس یا سقط را به همراه داشته باشد.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار می‌دهد.