خون دماغ شدن کودک، نشانه بیماری است؟

کودک‌تان ممکن است در سال‌های اولیه زندگی خود حداقل یک‌بار و شاید هم خیلی بیشتر، خونریزی از بینی را تجربه کرده باشد. بعضی از کودکان پیش‌دبستانی چند بار در هفته با این مسئله مواجه می‌شوند. این موضوع نه غیرطبیعی و نه خطرناک است ولی بسیار وحشت‌آور جلوه می‌کند. اگر خونریزی از پشت بینی به داخل دهان و حلق جاری شود، کودک ممکن است مقدار زیادی از آن را بلع کند که این موضوع باعث استفراغ خونی و سیاه رنگ می‌شود.

خونریزی از بینی علل زیادی دارد که بیشتر موارد خطری ندارند. شایع‌ترین علل آن عبارتند از:
سرماخوردگی و آلرژی: سرماخوردگی و آلرژی موجب تورم و تحریک مخاط داخل بینی می‌شود که ممکن است باعث خونریزی خود به خود از بینی شود.
ضربه: ممکن است خونریزی به علت خراش مجرای بینی در اثر ناخن یا شیء خارجی یا تخلیه شدید بینی یا به علت برخورد یک توپ یا سایر اشیاء دیگر باشد.
رطوبت کم یا تحریک با گازها: اگر هوای منزل‌تان بسیار خشک باشد یا در منطقه‌ای با آب و هوای خشک اقامت داشته باشید، ممکن است مخاط داخلی بینی کودک‌تان خشک شود و بینی او را مستعد خونریزی کند. اگر به طور مکرر در معرض گازهای سمی قرار گیرد، انتظار می‌رود دچار خونریزی بینی شود.
مشکلات ساختمانی بینی: هر نوع اشکال ساختمانی در داخل بینی می‌تواند موجب خشکی مخاط و در نتیجه، خونریزی شود.
رشد غیرطبیعی: رشد هر نوع نسج غیرطبیعی در بینی، مثل رشد یک پولیپ، می‌تواند موجب بروز خونریزی شود. اگر چه غالب این موارد خوش‌خیم ( غیرسرطانی ) هستند، ولی باید فوراً مورد درمان قرار گیرند.
لخته شدن غیرطبیعی خون: هر عاملی که در ساخته شدن لخته خون دخالت کند، می‌تواند موجب بروز خونریزی شود. بعضی از داروها، حتی آسپیرین معمولی، می‌تواند روی مکانیزم لخته شدن خون اثر بگذارد و باعث خونریزی شود. بیماری‌های خونی مثل هموفیلی نیز می‌توانند موجب تحریک خونریزی از بینی شوند.
بیماری‌های مزمن: هر کودک مبتلا به یک بیماری طول کشیده یا هر فردی که نیاز به مصرف اکسیژن اضافی یا سایر داروهایی داشته باشد که به خشک شدن مخاط بینی منجر شود، می‌تواند دچار خونریزی بینی شود.
درمـان
در درمان خونریزی از بینی، باورهای غلط و افسانه‌های زیادی در بین مردم رواج دارد که در اینجا ناچار به آنچه که باید و آنچه که نباید انجام داد، اشاره شده است:
بایـد ...
1- در درجه اول، آرامش خود را حفظ کنید خونریزی از بینی ترس‌آور است ولی به ندرت ممکن است خطرناک باشد.
2- کودک‌تان را در وضعیت نشسته یا ایستاده قرار دهید. سر او را مختصر به جلو خم کنید. اگر به اندازه کافی بزرگ است، از او بخواهید که بینی‌‌اش را به آرامی تخلیه کند.
3- نیمی از بخش انتهایی ( قسمت نرم ) بینی او را برای مدت ده دقیقه بین دو انگشت شست و سبابه خود گرفته و محکم نگه دارید. اگر به قدر کافی بزرگ است، بگذارید این کار را خودش انجام دهد. در طول این مدت، برای اینکه ببینید خونریزی متوقف شده است یا خیر، فشار انگشت خود را کم نکنید.
بعد از گذشت ده دقیقه، ضمن اینکه از کودک می‌خواهید که آرام بماند، فشار انگشت را کم کنید و منتظر بمانید. اگر خونریزی قطع نشده بود، دوباره کار خود را از سر بگیرید و چنانچه بعد از ده دقیقه دیگر، باز خونریزی ادامه داشت، لازم است بیشتر منتظر نشوید و به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس مراجعه کنید.

نبایـد ...
1- اگر وحشت کنید، کودک شما نیز آرامشش را از دست خواهد داد.
2 - او را نخوابانید و اجازه ندهید سرش را به عقب خم کند.
3- از فرو کردن دستمال، گاز یا هر ماده دیگری به داخل بینی‌اش خودداری کنید.
همچنین در شرایط زیر بدون فوت وقت به یک مرکز اورژانس مراجعه کنید.
در صورتی که فکر کنید کودک‌تان خون زیادی را از دست می‌دهد ( ولی فراموش نکنید خونی که از بینی جاری می‌شود، آن‌طور هم به نظر می‌آید، خیلی زیاد نیست ).
در صورتی که خونریزی از راه دهان یا با سرفه یا استفراغ همراه باشد یا اینکه محتوای استفراغ، زمینه‌ای شبیه به قهوه داشته باشد.
در صورتی که کودک‌تان به طور غیرمعمول رنگ پریده، عرق کرده یا نسبت به تحریکات بدون عکس‌العمل باشد.
در صورتی که ضمن گرفتگی مزمن بینی، دچار خونریزی شدید از بینی شود.
اگر پزشک کودک‌تان، او را در جریان خونریزی از بینی ببیند، ممکن است برای ایجاد انقباض در عروق بینی از قطره بینی خاص یا پنبه‌ای که به داروی منقبض کننده رگ آغشته است، استفاده و یا پس از معاینه، دهانه رگی را که عامل خونریزی است، به وسیله نیترات نقره، مسدود کند.
چنانچه خونریزی باز هم ادامه یابد، ممکن است نیاز به گذاردن توپی گاز در بینی باشد. اگرچه این کار خوشایند کودک نیست، ولی انجام آن ضروری است و پس از آن، گاز گذاشته شده در بینی که آن را فتیله‌گذاری نیز می‌گویند، باید حداقل به مدت بیست و چهار ساعت در جای خود باقی بماند.
پزشک کودک‌تان ممکن است برای بررسی علت خونریزی بینی او و اطلاع از اینکه مبادا دچار کم‌خونی شده باشد، دستور به انجام آزمایش خون بدهد. به ندرت ممکن است کودکی، برای جبران خون از دسته رفته، نیاز به تزریق خون پیدا کند.

پیشگیـری
اگر کودک‌تان دچار خونریزی‌های مکرر بینی می‌شود، در مورد چکاندن روزانه قطره آب نمک طبی در بینی کودک‌تان از پزشک او نظرخواهی کنید. این کار به خصوص اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که دارای آب و هوای خشک و آفتابی باشد، بسیار مفید است. علاوه بر آن وجود یک دستگاه بخور و روشن نگه داشتن آن در منزل، باعث می‌شود که رطوبت حاصله مانع از خشکی مخاط بینی کودک و در نتیجه بروز خونریزی شود. همچنین به کودک‌تان تأکید کنید که با داخل کردن انگشت خود به داخل بینی، باعث تحریک بینی به خونریزی نشود. اگر احتمال می‌رود که شب‌ها در هنگام خواب بینی خود را تحریک کند، لازم است دستش را با دستکش نخی یا جوراب بپوشانید یا لباس آستین بلند تنش کنید.