خودمراقبتی در عید، عید و بیماران گوارشی

سلامت: رژیم غذایی افراد معمولا در جشن‌‌ها و اعیاد به‌خصوص در ایام نوروز که فرد باید در مهمانی‌های متعددی حضور داشته باشد، تغییرهای زیادی می‌کند. محققان اثبات کرده‌اند پیروی از رژیم غذایی مناسب نقش مهمی در بهبود بیماری‌های گوارشی دارد. بیماران مبتلا به اختلال‌های گوارشی در هر شرایطی باید مراقب سلامت دستگاه گوارش خود باشند، به‌خصوص در این ایام که غذاهای متنوعی در خانه‌ها و مهمانی‌ها وجود دارد.

زخم‌های گوارشی: زخم‌ معده و اثنی‌عشر در اثر افزایش ترشح اسید و افزایش فعالیت هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود. در این صورت، سطح اسید و باکتری‌ دستگاه گوارش باید با استفاده از دارو تعدیل شود. بهبود زخم‌های گوارشی بدون رعایت رژیم غذایی بسیار دشوار و با تاخیر است و خوردن بعضی از مواد خوراکی باعث تشدید و تاخیر در بهبود می‌شود. خوردن میوه‌هایی مانند پرتقال و کیوی کال و ترش، سبزی‌های خام، ذرت، شلغم، گوجه‌فرنگی، گوشت گاو، مرغ چرب، سیب‌زمینی سرخ‌شده، سیر و پیاز خام، سوسیس کالباس و سس اصلا به این بیماران توصیه نمی‌شود. بیماران حتما باید در مهمانی‌ها بی‌خطرترین غذاها را انتخاب کنند.
سوءهاضمه: سوءهاضمه علائم مختلفی دارد؛ شایع‌ترین این علامت‌ها بادگلو، ترش‌کردن، سنگینی بعد از مصرف غذا، نفخ، سوزش سردل و تهوع است. این علائم در اثر ورود غذای نامناسب به معده ایجاد می‌شود. بعضی از افراد بیشتر به سوءهاضمه دچار می‌شوند و برای اینکه بتوانند بدون مشکل از تعطیلات لذت ببرد، باید خوردن خوراکی‌های حاوی کافئین، قهوه، نوشابه‌های گازدار، میوه‌های ترش و غذاهای پرپروتئین را محدود کنند. در صورت بروز سوءهاضمه هم می‌توان با مصرف زنجبیل، عرق نعناع و شیرین‌بیان علائم را تا حد زیادی تسکین داد.
ریفلاکس: این بیماری بسیار شایع است. اسفنکتر تحتانی مری در این بیماران به خوبی بسته نمی‌شود و اسید وارد مری می‌شود که اولین علامت آن ترش کردن و سوزش سردل و گلو است. درمان این بیماری دارویی است ولی باید مواد غذایی‌ای که باعث کاهش فعالیت اسفنکتر مری می‌شوند، شناخته و از مصرف آنها اجتناب شود. بیماران دچار سوءهاضمه باید از خوردن مواد غذایی چرب، زرده تخم‌مرغ، قهوه، چای غلیظ و داغ، شکلات و سس گوجه‌فرنگی خودداری کنند.
سنگ کیسه صفرا: سنگ مجاری و کیسه صفرا در اثر افزایش ترشح مواد صفراوی و کندی حرکت در خروج ماده صفراوی از کیسه صفرا ایجاد می‌شود. مبتلایان به این بیماری اصلا نباید غذاهای چرب بخورند. غذاهایی مانند جگر و کله‌پاچه به شدت احتمال ایجاد سنگ‌های صفراوی را بالا می‌برد اما مصرف گردو یا تنقلات برای آنها مشکلی ایجاد نمی‌کند چون چربی موجود در این مواد خوراکی هیچ ضرری برای صفرا ندارد. مصرف غذاهای دریایی مانند ماهی، میگو و کاهش مصرف گوشت‌های قرمز نیز توصیه می‌شود.
کبد چرب: کبد چرب بیماری‌ای است که با بی‌تحرکی و چاقی ارتباط نزدیکی دارد. در بیماری کبد چرب، چربی در کبد تجمع می‌یابد. اگر بیماری پیش رود، خطرناک است و باعث التهاب کبد می‌شود. افراد مبتلا به کبد چرب باید وزن خود را کاهش دهند و به‌هیچ‌وجه در ایام عید یا روزهای معمولی پرخوری نکنند. اگر فرد فقط 10 درصد از وزن خود را کاهش دهد، 80 درصد بهبود خواهد یافت. خوردن تخم‌مرغ، شیرینی‌های خامه‌دار، غذاهای سرخ‌کردنی‌، سیر و پیاز کبد چرب را تشدید می‌کند ولی خوردن میوه‌های قرمز مانند توت‌فرنگی، شاتوت و زرشک برای مبتلایان بسیار مفید است. عرق کاسنی نیز باعث کاهش التهاب کبد چرب می‌شود.
نشانگان روده تحریک‌پذیر: این بیماری نیز علائم زیادی دارد ولی بیشتر مبتلایان به آن از اسهال، درد شکم و نفخ شکایت می‌کنند. این بیماران نیز باید در همه اوقات سال به‌خصوص در عید نوروز، نکته‌هایی را در تغذیه خود رعایت کنند؛ مصرف میوه با پوست در مبتلایان به یبوست تاثیری مثبت دارد ولی در مبتلایان به اسهال باعث تشدید علائم خواهد شد. بیماران مبتلا به اسهال کمتر باید جوشانده‌ها و مواد گرم استفاده کنند.