کودک ناشنوا، تمام اقداماتی که میتوان انجام داد

کودکان: كودكان ناشنوا و كم شنوا وضعيت به گونه اي طبيعي است كه امكان شناخت ناشنوايي يا كم شنوايي از طريق ظاهر كودك بسيار ضعيف مي گردد. از همين رو ملاحظه مي شود كه خانواده ها اغلب قادر به تشخيص اين موضوع نبوده و بويژه در سالهاي گذشته در سنين بالاتر از 2 تا 3 سالگي به تشخيص مي رسيدند و اين مسأله باعث مي گرديد كه شروع برنامه هاي توانبخشي با تأخير زيادي انجام گيرد كه خود بر انجام توانبخشي موفق و الحاق ناشنوا به جامعه تأثير مي گذارد. در حال حاضر با استفاده از تجهيزات و فن آوري جديد، امكان تشخيص زودهنگام ناشنوايي فراهم گرديد كه طرح هايي هم در كشور در دست اجرا است و اميد مي رود با فراهم شدن زمينه تشخيص زودهنگام ناشنوايي آغاز برنامه هاي توانبخشي بويژه در مورد كودكاني كه نياز به كاشت حلزون دارند با سرعت و موفقيت بيشتري انجام پذيرد.

حس شنوايي از جمله حواس پنج گانه و بسيار مهم در رشد كودك است، هر چند گفته مي شود كه با شنيدن حدود 12 درصد از محركهاي محيطي را درك مي كنيم و با ديدن حدود 80 درصد اين محركها را دريافت مي كنيم اما چنانچه با آسيب به چشم نابينايي رخ دهد تنها حدود 30 درصد از ادراك كلي نسبت به محيط از بين مي رود ليكن با صدمه در گوش و ايجاد عارضه ناشنوايي حدود 70 درصد از ادراك كلي نسبت به محيط از بين مي رود. بنا بر اين توجه به مسأله شنوايي كودك در مسير رشد و تكامل او حائز اهميت فراوان و نيازمند دقت نظر والدين است.

والدين و بويژه مادر كه بيشترين حضور را دركنار كودك دارند لازم است از همان بدو تولد موضوع رشد و تكامل كودك را در همه زمينه ها و از جمله شنوايي مورد توجه قرار دهند. در زمينه شنوايي لازم است برخي عكس العمل هاي كودك در مقابل اصوات مورد توجه قرار گيرند و هر گونه تأخير يا عدم پاسخ را با دقت دنبال كنند. بطور معمول كودك از بدو تولد تا حدود سه ماهگي در مقابل اصوات، عكس العمل هايي شبيه به فشردن و جمع كردن پلك چشم ها، بيدار شدن از خواب و گاهي توقف حركات بدن در مقابل صدا را نشان مي دهد. در فاصله سه تا چهار ماهگي مي توان چرخش مختصر سر يا چشم به طرف منبع صدا را انتظار داشت. اما از حدود 5 تا 7 ماهگي انتظار مي رود كودك در مقابل صداهاي متوسط و شديد، چرخش دقيق و كامل سر را به طرف منبع صدا نشان دهد و نيز حالتهايي از سكوت كردن و گوش دادن به صدا هم در اين سنين مطرح شده است. ملاحظه مي شود كه با دقت در برابر اين گونه عكس العمل ها مي توان در صورت وجود اختلال، به آن پي برده و در اسرع وقت موضوع را با پزشك كودك در ميان گذاشت.

والدين و بويژه زوج هاي جوان بايد توجه داشته باشند كه برخي از عوامل و شرايط مي توانند امكان بروز ناشنوايي را در فرزندشان افزايش دهند به تعبير ديگر چنانچه شرايط زير در خانواده وجود داشته باشد، والدين بايد دقت و توجه بيشتري به علائم كم شنوايي يا ناشنوايي داشته باشند. اين عوامل عبارتند از وجود سابقه ناشنوايي در خانواده زوجين، ازدواج فاميلي، ابتلاء مادر به بيماري عفوني در دوران بارداري، چنانچه وزن كودك به هنگام تولد كمتر از 1500 گرم بوده باشد وجود زردي يا عفونت در كودك وجود ناهنجاري يا تغيير شكل غيرطبيعي در سر و گردن، صورت و يا گوش كودك ….

چنانچه ناشنوايي به هنگام تولد، پيش از 2 سالگي رخ دهد، تكامل طبيعي زبان را با مشكل اساسي روبرو مي سازد و لزوم استفاده از روش هاي اختصاصي براي درمان، توانبخشي و زبان آموزي را ضروري مي سازد. در اين ميان تشخيص به موقع ناشنوايي و استفاده زودهنگام از وسايل كمك شنوايي و انجام برنامه هاي توانبخشي شنيداري اهميت فراواني خواهد داشت كه درقسمت هفتم در مورد آنها بيشتر سخن خواهيم گفت.

والدين محترم بايد توجه داشته باشند كه نقص شنوايي مي تواند تأثيرات مخربي بر رشد و تكامل كودك داشته باشد. برخي از مهمترين اين تأثيرات عبارتند از : تأثير بر رشد گفتار و زبان، نقص شنوايي باعث خواهد شد كه كودك كلمات ادا شده را درك نكرده و بدين شكل حافظه شنيداري وي خالي از لغات مورد نياز گردد. در اين ميان توجه كودك تنها به مفاهيم عيني خواهد بود و در درك مفاهيم انتزاعي با مشكل بسيار جدي روبرو خواهد شد. اين امر همچنين بر نحوه تلفظ كلمات و توليد گفتار، كاربرد دستور زبان و نحوه تركيب افعال، اسم ها، ضماير و … تأثير منفي خواهد گذارد. نقص شنوايي همچنين امكان ايجاد درجاتي از عقب ماندگي ذهني در كودك را دارد. در برخي موارد ديده شده است كه نقص شنوايي كودك بر محيط خانواده تأثير منفي و نامطلوب گذارده و بر بهداشت رواني كودك و نوجوان ناشنوا و والدين مؤثر بوده است.

چنانچه به مواردي كه در بالا ذكر شد توجه كافي نگردد ممكن است كودك و خانواده با عوارض مختلفي در طول زندگي روبرو شوند كه مهمترين آنها عبارتند از اضطراب، عدم اعتماد به نفس، گوشه گيري و افسردگي، سوءظن هاي شديد و حساسيت بالا، ترس از محيط، احساس بي ارزش بودن و از همه مهمتر اختلال در برقراري روابط اجتماعي، توجه داشته باشيد كه اين عوارض نه تنها در كودك و نوجوان ناشنوا پديدار خواهد شد كه در برخي موارد والدين نيز ممكن است به درجاتي اين گونه عوارض را دارا شوند كه در بيشتر موارد به پنهان سازي ناتواني كودك و جداسازي او از محيط زندگي عادي منجر خواهد شد.

البته اين نكته اساسي نبايد فراموش شود كه حتي با بيشترين ميزان افت شنوايي امكان تحصيل براي كودك وجود خواهد داشت. توجه به جدول زير مي تواند، اندازه اي در اين كمك كننده باشد.

بر اساس آنچه نوع كم شنوايي كودك تعيين مي گردد مي توان به وي توصيه كرد كه از مدارس عادي يا و ويژه ناشنوايان استفاده كند. هر چند امروزه توصيه كلي به استفاده از مدارس عادي است ليكن توصيه زير هم مي تواند مدنظر والدين قرار گيرد. در صورت داشتن كم شنوايي شديد توصيه مي شود كودك ضمن انجام برنامه تربيت شنيداري به مدارس عادي برود. در مورد كم شنوايي شديد تا عميق هم در صورت عدم امكان استفاده از مدارس عادي از مدارس ويژه ناشنوايان استفاده شود ليكن در مورد كم شنوايي عميق به بالا توصيه به استفاده از مدارس ويژه كه عمدتأ در كتب درسي آنان نيز تجديد نظر شده است ، مي شود. 

تاكنون در مورد نقص شنوايي و لزوم تشخيص زودرس آن صحبت كرديم . در اين قسمت به جنبه هاي درماني و توانبخشي آن اشاره خواهيم كرد . برخي گونه هاي كم شنوايي نيازمند درمانهاي پزشكي يا جراحي بوده و بريخ ديگر از مبتلايان با استفاده از سمعك مناسب مي توانند تا حدي مشكل خود را برطرف نمايند. براي استفاده از سمعك موارد زير را بايد مورد توجه قرار دهيم :

به طور كلي با دوگونه كم شنوايي در گوش داخلي ، مياني و خارجي روبرو هستيم . اولين نوع آن كم شنوايي ساختاري ناميده مي شود كه مشكل در گوش خارجي يا مياني قرار دارد. مهمترين عوامل ايجاد آن ، جرم گرفتگي در كانال گوش ، عفونت در گوش مياني ، عدم تحرك مناسب استخوانچه ها در گوش مياني و …. مي باشد . اولين نشانه كاهش شنوايي از اين نوع آن است كه ممكن است صداها گنگ به نظر برسند، كيفيت صداها مشابه باشند ، اما بلندي صدا حتمأ كاسته شده است.

نوع دوم كم شنوايي كه به آن " حسي ، عصبي " مي گويند عمومأ به درمانهاي پزشكي و جراحي پاسخ نداده و بيشتر افراد مبتلا از سمعك استفاده مي نمايند . در اينجا مشكل در گوش داخلي است كه بواسطه تخريب سلولهاي عصبي ، فيبرهاي عصبي و يا هر دو مورد رخ مي دهد . نشانه اين نوع كم شنوايي ، كاهش ميزان بلندي صدا و بعلاوه خرابي صداست . ممكن است بلندي صدا به اندازه كافي وجود داشته باشد ولي خرابي شديد صدا وجود دارد . اينگونه افراد در درك گفتار مشكل دارند ، حتي اگر بلندي صدا به اندازه طبيعي باشد ، بويژه چنانچه فرد در محيط پرسرو صدا باشد .

مهمترين عوامل ايجاد آن ، بيماريها همراه با تب شديد ، اشكالات در هنگام زايمان ، استفاده از داروها ، قرار داشتن به مدت طولاني در معرض سر و صدا و سالخوردگي است. حدود 95% از سمعك ها توسط افرادي با اين نوع كم شنوايي استفاده مي شوند .

در صورتي كه احساس كرديد كودك شما دچار مشكل شنوايي است ، بلافاصله بايد به پزشك متخصص گوش و حلق بيني مراجعه نمائيد . بديهي است پزشك براي تشخيص كم شنوايي فرزند شما نيازمند به ارزيابي شنوايي اوست . اين كار بايد توسط متخصص شنوايي شناسي كه در زمينه روش هاي ارزيابي ، آزمونهاي تشخيصي و توانبخشي شنوايي ، تحصيلات دانشگاهي خود را طي نموده است ، انجام گيرد. در صورت تشخيص نياز كودك شما به استفاده از سمعك ، شنوايي شناس ، اغلب خود قادر به تهيه و تحويل سمعك مناسب خواهد بود .

سمعك دستگاهي است كه از بخش هاي مختلف تشكيل شده است . يك ميكروفون كه امواج صوتي را از محيط گرفته و سيگنالهاي الكتريكي تبديل مي كند . يك آمپلي فاير يا تقويت كننده صدا ، يك باطري براي تأمين انرژي لازم ، يك دريافت كننده (رسيور) براي تبديل سيگنالهاي الكتريكي به امواج صوتي و يك قالب ويژه كه سمعك را در داخل كانال گوش بخوبي قرار دهد .

بديهي است سمعكي وجود ندارد كه در همه انواع كم شنوايي ها بتوان از آن استفاده كرد . نوع سمعك مورد نياز با ماهيت و گستردگي ميزان كم شنوايي وابستگي مستقيم دارد . در انتخاب سمعك هيچگاه تحت تأثير قيمت يا شكل ظاهري قرار نگيريد. در بيشتر مواقع سمعك مناسب با قيمت متوسط يافت مي شود. توجه داشته باشيد ، هدف اصلي از انتخاب يك سمعك ، اين باشد كه آن سمعك حداكثر كمك را براي شما تأمين نمايد .

در هنگام استفاده از سمعك نكات زير را بخاطر داشته باشيد :

- سمعك را در جاي خشك و بدور از حرارت زياد نگهداري كنيد

- باطري هاي خالي را فورأ تعويض نمائيد.

- از كشيدن سيم ها و تيوب هاي آن خودداري كنيد

- مانع از وارد آمدن ضربه هاي شديد به آن شويد

- اگر از سمعك استفاده نمي كنيد ، حتمأ آن را خاموش كنيد

- هيچگاه سعي نكنيد خودتان سمعك را تعمير كنيد

درقسمت قبل در مورد سمعك اطلاعات مختصري ارائه گرديد. با توجه به اهميت مسئله استفاده از سمعك با همكاري يكي از كارشناسان آموزش دانشكده علوم توانبخشي ، سركار خانم زهرا جعفري – مطالب تكميلي در اين زمينه ارائه مي گردد باشد تا خانواده هاي محترم با عنايت و توجه بيشتري اين موضوع را دنبال نمايند.

همانگونه كه گفته شد سمعك يك وسيله تقويت كننده صوتي است كه در مورد هر كودك كم شنوايي بايد ابتدا نياز به استفاده از آن را مشخص نمود. انتخاب و تجويز يك سمعك مناسب اولين قدم براي پي ريزي يك برنامه تخصصي كمك به كودك ناشنوا شامل مشاوره و آموزش والدين و انتخاب روش ارتباطي و آموزش كودك مي باشد. سن كودك و ميزان كم شنوايي دو عامل مهم و تعيين كننده در انتخاب سمعك هستند. كار سمعك ، تقويت بلندي صدا در فركانس هاي (زير و بمي هاي صدا) مختلف مي باشد و غالبأ فركانس بالا مانند " ش " ، " س " و " ف " نسبت به صداهاي فركانس پائين مانند " آ " ، " او " و " ايي " به تقويت بيشتري نيازمندند. براي مثال مي توادن صداهاي فركانس پائين را كه كودك بهتر مي فهمد كمتر تقويت نمود و صداهاي فركانس بالا را كه ممكن است كودك به خوبي نشنود ، بيشتر تقويت كرد.

در سالهاي اخير سمعك ها پيشرفت هاي قابل ملاحظه اي داشته اند به طوريكه در برخي از آنها ، دستگاه FM و ميكروفون هاي يك سويه تعبيه شده است كه مي توانند سرو صداي محيط را كاهش دهند . سمعك ها جداي از اينكه در چه نوع كم شنوايي بكار مي روند ، در سه دسته اصلي تقسيم مي شوند :

نوع اول سمعك هاي پشت گوشي هستند كه در پشت لاله گوش قرار مي گيرند و به خوبي براي نوزادان و كودكان قابل استفاده اند. اين سمعك ها از طريق قالب به گوش متصل مي شوند. قالب ها قطعات پلاستيكي نرمي هستند كه در گوش قرار مي گيرند و ضمن حفظ و نگهداري سمعك در گوش ، مجرايي براي انتقال صدا فراهم مي كنند . با بزرگ شدن كودك ، قالب ها نيز نياز به تعويض دارند . يكي از نشانه هاي كوچك شده قالب ها ، شنيدن صداي سوت سمعك است كه به آن فيدبك (باز خورد) صوتي مي گويند .

دسته دوم سمعك هاي داخل گوشي هستند اين سمعك ها در گوش خارجي يا مجراي گوش قرار مي گيرند و كل اجزاي الكترونيكي آنها درون قالبي كه از گوش كودك تهيه مي شود ، قرار مي گيرد. اين سمعك ها اگرچه از نظر ظاهري از مقبوليت بيشتري برخوردارند اما براي كم شنوايي هاي در حد شديد و عميق قابل استفاده نيستند. ضمن اينكه متناسب با رشد كودك ، لازم است پوسته خارجي با بدنه سمعك مرتبأ تعويض شود. بنابراين استفاده از اين نوع سمعك براي كودكان خردسال توصيه نمي شود.

سومين نوع را سمعك هاي جيبي تشكيل مي دهند . در اين گونه سمعك ، اجزاي الكترونيكي درون بدنه اي مربع مستطيل شكل قرار دارد و صداي تقويت شده از طريق يك سيم به گوشي (بلندگو) كه درون لاله گوش كودك قرار مي گيرد ، منتقل مي شود. در سمعك هاي جيبي ، فركانس هاي بالا بخوبي تقويت نمي شوند و استفاده از آنها جز در موارد خاصي مانند كم شنوايي هاي در حد عميق يا در كودكان چند معلوليتي توصيه نمي شود.

در سمعك هايي كه از مدارات آنالوگ يا معمولي استفاده مي شود تنظيم به صورت دستي و يا پيچ گوشتي انجام مي شود ليكن در سمعك هاي قابل برنامه ريزي اين كار بوسيله كامپيوتر انجام مي شود. اين سمعك ها داراي چند حافظه هستند كه مي توان متناسب با محيطي كه كودك در آنها بيشتر حضور دارد ، پاسخ ها با برنامه هاي مناسبي را در سمعك ذخيره كرد. سمعك هاي ديجيتالي هم با كامپيوتر تنظيم مي شوند و به صورت خودكار در محيط هاي مختلف پاسخ هاي مناسب به تغييرات صوتي محيط مي دهند. قيمت سمعك ها به ترتيب از نوع ساده به ديجيتال افزايش قابل ملاحظه اي پيدا مي كند.

دقت شود كه در افراد مبتلا به كم شنوايي دوطرفه به ويژه كودكان ، استفاده از دو گوشي از سمعك (يعني يك سمعك جداگانه براي هر گوش) توصيه مي شود . مطالعات نشان داده اند كه در صورت استفاده يكطرفه توانايي تشخيص و درك گفتار بدون سمعك كاهش مي يابد. ضمن اينكه نشان دادن مهارتهاي ظريف شنوايي مستلزم استفاده از تقويت دو گوشي است .

بحث ما درقسمت نهم پيرامون سمعك به پايان رسيد و در اين قسمت با همكاري جناب آقاي محمدحسن ملايري عضو هيأت علمي دانشكده علوم توانبخشي پيرامون كاشت حلزوني سخن خواهيم گفت . توضيحات اين قسمت را به صورت پرسش و پاسخ ارائه مي كنيم ، انشاء … مورد استفاده بهتري قرار گيرد.

درباره^ء كاشت حلزوني چه مي دانيد ؟

كاشت حلزوني (Cochlear Implant) وسيله اي است كه احساس شنيدن را براي افراد مبتلا به كم شنوايي عميق فراهم مي كند. اين وسيله شامل گوشي – تحريك كننده و آرايش الكترونيكي است كه از طريق عمل جراحي كاشت مي شوند ، ميكروفون ، پردازشگر گفتار و سيم پيچ انتقال دهنده از اجزاي خارجي آن مي باشند. در مواقعي كه از وسيله كاشت حلزوني استفاده نمي شود ، فرد استفاده كننده به راحتي مي تواند اجزاي خارجي آن را جدا كرده و بردارد .

كاشت حلزوني با سمعك چه تفاوتي دارد؟

سمعك نوعي پروتز خارجي است كه صدا را براي افراد استفاده كننده بلند مي كند. اما در برخي افراد دچار كم شنوايي ( به دليل آسيب سلولهاي مويي گوش داخلي) ، بلندتر شده صدا ، سودمندي قابل توجهي در برندارد . در مورد اين افراد ، عصب شنوايي نسبتأ سالم است و استفاده از كاشت حلزوني كه از گوش داخلي عبور كرده و عصب شنوايي را مستقيمأ تحريك مي كند ، بسيار سومند است .

كاشت حلزوني براي كدام دسته از كم شنوايان مناسب تر است ؟

افراد مبتلا به كم شنوايي عميق كه از سلامت عمومي خوبي برخوردار باشند و انگيزه لازم و توقعات واقع بينانه نسبت به كاشته داشته باشند ، كانديد كاشت حلزوني هستند.

كاشت حلزوني تا چه اندازه شنوايي را بهبود مي بخشد ؟

اكثر افراد استفاده كننده از كاشت حلزوني قادر به كشف اصوات ملايم تا متوسط مي باشند و بسياري از آنها تمايز اصوات محيطي را مي آموزند. برخي از اين افراد مي توانند بدون استفاده از گفتار خواني (لب خواني) به واژه ها و جملات را درك كنند و بعضي نيز قادر به استفاده از تلفن مي باشند.

روند انجام كاشت حلزوني چگونه است ؟

پس از ارزيابي هاي اوليه توسط شنوايي شناس و متخصص گوش و حلق بيني ، جراحي كاشت حلزوني در شرايط بيهوشي عمومي انجام مي گيرد . اجزاي داخلي وسيله ، در گوش داخلي كاشت مي شود. پس از 4 تا 6 هفته استراحت ، اجزاي خارجي دستگاه كاشت حلزوني نصب شده و برنامه ريزي با تنظيم وسيله انجام مي شود سپس در طي جلسات آموزشي منظمي كه براي چند ماه به طول مي انجامد ، فرد استفاده كننده ، نحوه استفاده از وسيله و تغيير اصوات شنيده شده را مي آموزد. در طي اين جلسات ، براي توسعه مهارت گوش دادن و گفتار خواني (لب خواني ) توسط فرد ، تلاش مي شود .

عوامل مهم در كاشت حلزوني كدامند ؟

حداقل سن ، براي انجام كاشت حلزوني 2 سال ذكر شده است . البته در سالهاي اخير انجام آن در سنين پائين تر هم گزارش و توصيه شده است . اين كودكان بايد روزانه ، به طور مداوم در معرض تحريكات شنوايي قرار گيرند. به عبارت ديگر ، كسب نتايج موفقيت آميز از كاشت ، لزوم ارائه مشاوره و اطلاعات لازم به خانواده و بهره مندي از برنامه هاي آموزشي منظم را ايجاب مي كند. بدين منظور حضور كودك و خانواده در كنار مشاركت فعال مربيان ، معلمين و ساير افرادي كه با كودك در ارتباط هستند ، ضروري است .

از جمله دغدغه هاي اصلي والدين كودكان معلول و بويژه ناشنوا يا كم شنوايان ، موضوع آموزش و تحصيل آنان است. پيش از اين به طور مختصر در مورد نوع و ميزان كم شنوايي و نحوه آموزش و تحصيل ايشان اشاره نموديم . در اين قسمت بحث مختصري در مورد شيوه ها و روش هاي آموزشي خواهيم داشت . در اين مورد هم از مساعدت هاي آقاي محمدحسن ملايري عضو هيأت علمي دانشكده علوم توانبخشي بهره مند بوده ايم .

روش هاي متنوعي براي آموزش نوزادان و كودكان خردسال كم شنوا وجود دارد . تصميم گيري در مورد روش آموزشي براي كودك با والدين است و اين مهمترين قسمت در برنامه درماني كودك است . سه روش و برنامه آموزشي بر اين گونه افراد عبارتند از : 1 – روش ارتباط كلي ، 2 – روش شنيداري – شفاهي و 3 – روش شنيداري – كلامي . انتخاب برنامه آموزشي به عوامل مختلفي همچون ، تشخيص كم شنوايي كودك ، ميزان كم شنوايي ، مشكلات يا ديگر معلوليت هاي همراه و توانايي خانواده براي كمك به آموزش كودك و … بستگي دارد و هر روشي براي هر كودكي مناسب نخواهد بود.

روش ارتباط كلي چيست ؟

در اين روش از تركيب زبان اشاره و گفتار استفاده مي شود. هر چند كودكان از سمعك استفاده مي كنند ولي بيش از گوش دادن ، در اين روش به زبان اشاره تأكيد مي شود كه جزء اصلي برنامه درماني مي باشد. مزيت اين روش آن است كه كودكان زبان را سريع تر ياد مي گيرند ، زيرا اشارات به سهولت قابل مشاهده و درك هستند . والدين هم بايد اشارات را ياد بگيرند ، در غير اينصورت قادر به برقراري ارتباط با كودك نخواهند بود . در اين روش كودكان غالبأ به مهارتهاي گفتاري قابل توجهي دست پيدا نمي كنند. اين روش برقراري ارتباط با ساير ناشنوايان را تسهيل مي كند اما ممكن است در ارتباط با ساير افراد جامعه مشكلاتي وجود داشته باشد . اين كودكان بايد در مدارسي تحصيل كنند كه معلمين آنها براي برقراري ارتباط از زبان اشاره استفاده نمايند .

روش شنيداري – شفاهي چگونه است ؟

در اين روش كودك از طريق نگاه كردن به صورت گوينده (گفتار يا لب خواني) و استفاده از سمعك ، گفتار را فرا گرفته و صحبت مي نمايد . مزيت اين روش ، بهبود وضعيت ارتباطي فرد يا افراد عادي جامعه است . البته كار گفتارخواني دشوار است زيرا همه اصوات روي لب ها مشاهده نمي شوند و برخي روي لب ها ، شكل يكساني دارند .(مثل پ ، ب ، م ) . كودكاني كه با اين روش آموزش نمي بينند مي توانند در مدارس عادي يا مدارس ويژه كودكان كم شنوا تحصيل نمايند . در مدارس عادي نياز به يك معلم رابط هم وجود دارد و حضور گفتار درمان مي تواند به توسعه و رشد مهارتهاي شنوايي ، زباني و گفتاري وي كمك نمايد .

روش شنيداري – كلامي چيست ؟

اين روش ، نوع توسعه يافته روش شنيداري – شفاهي است . اعتقاد بر اين است چنانچه از سمعك مناسب استفاده شود ، تقريبأ همه كودكان كم شنوا مي توانند استفاده از شنوايي را فرا گيرند. در اين روش كودك مي آموزد كه چگونه از باقي مانده شنوايي خود براي يادگيري زبان و كنترل گفتارش استفاده كند و آموزش لب خواني و زبان اشاره در اينجا انجام نمي شود. در اين روش برخورداري از وسيله تقويت كننده صوتي مناسب (سمعك ، دستگاه FM و يا كاشت حلزوني) بسيار حائز اهميت است ، زيرا يادگيري از طريق گوش دادن ، مستلزم تقويت مناسب باقيمانده شنوايي است . البته بايد در نظر داشت همه كودكان كم شنوا ، قادر به استفاده از اين روش نيستند .

چگونه مي توان بهترين برنامه آموزشي را انتخاب كرد ؟

اين كار بسيار مشكل است و تنها با صرف وقت و تأمل بسيار امكانپذير است . براي اينكار ، مشاهده انواع برنامه ها و گفتگو با درمانگران مختلف ، صحبت با والدين كودكان كم شنوا در برنامه هاي مختلف درماني و نيز گفتگو با كودكان كم شنواي بزرگتر مي تواند به خانواده در انتخاب برنامه آموزشي مناسب كمك كند.

درصورت نامناسب بودن برنامه درماني چه بايد كرد ؟

هر برنامه آموزشي براي هر كودك كم شنوا مناسب نيست و براي تعيين مناسب بودن برنامه درماني بايد هر چند وقت يكبار بصورت دوره اي ، نتايج آن را مورد بررسي قرار داد. در صورتي كه برنامه درماني كودك ، نتايج موفقيت آميزي را حاصل نكرده باشد ، يا پيشرفت كودك ، همانطور كه انتظار مي رفت نباشد ، مي توان نسبت به تغيير برنامه آموزشي اقدام نمود.

اميدوارم در اين 6 قسمت اطلاعات كافي در مورد كودكان كم شنوا و ناشنوا ارائه كرده باشيم