درد عشقی کشیده ام که مپرس

عشق اوج روابط دو انسان است فرهاد را به بیستون می کشاند, قیسی بن عامری را مجنون می کند, لیلی را از غصه می کشد و جام زهر را در کام رومئو و ژولیت می ریزد عشق عالیترین تجلی احساس آدمی است و باید از خودخواهی رها شد تا به این درجه رسید عشق با شور عشق متفاوت است

عشق اوج روابط دو انسان است؛ فرهاد را به بیستون می کشاند، قیسی بن عامری را مجنون می کند، لیلی را از غصه می کشد و جام زهر را در کام رومئو و ژولیت می‌ریزد. عشق عالیترین تجلی احساس آدمی است و باید از خودخواهی رها شد تا به این درجه رسید. عشق با شور عشق متفاوت است.

عشق یعنی توانایی و تمایل به این که اجازه دهید فردی که برایتان عزیز است و شما او را انتخاب کرده اید آزادانه و از روی صمیمیت ، خواسته های شما را برآورده سازد و شما نیز به خواسته های او پاسخ مثبت دهید . این در حقیقت نوعی تعامل روحی ، عاطفی و روانی است .

اما شور عشق همان احساساتی است که اوایل آشنایی با یک نفر ما را مشغول می کند و خواب و خوراک مان را می گیرد و به گفته روانشناسان مبنای درستی برای زندگی مشترک نیست . پس چه کنیم که دچار عشق های آتشین ، کاذب یا یک طرفه نشویم ؟

بتول جباریان کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی به پرسش های ما در این باره پاسخ می دهد .

- عشق چه نوع احساسی است ؟ آیا میزان بروز آن در انسان های مختلف با جنسیت های متفاوت یکسان است ؟

عشق احساس عمیق و شدید عاطفی ای است که در نهان و آشکار فردی نسبت به فردی دیگر ایجاد می شود و اگر منطقی باشد آنها را مکمل هم می کند . عشق یعنی دوست داشتن و دوست داشته شدن که جزء نیازهای هر فرد است و با توجه به تفاوت های فردی و جنسی ، ابراز آن در انسان ها متفاوت خواهد بود .

-چه تفاوتی میان عشق واقعی و کاذب وجود دارد ؟

از آنجا که انسان موجودی زیستی ، روانی و اجتماعی است افراد می توانند از روی ویژگیهای جسمانی، هیجانی و نحوه تعاملات اجتماعی تحت تاثیر هم قرار بگیرند .

عشق واقعی دلبستگی نسبتا پایداری است . ناغافل سراغ فرد نمی آید و تابع مجموعه ای از اخلاقیات و رفتارهای پسندیده در فرد است . مسائل ظاهری و گذرا در آن نقشی ندارد و دارای سه مولفه صمیمیت ، تعهد و هوس و شهوت ( نیاز جنسی ) است . اما عشق کاذب همان شیفتگی و وابستگی است و در آن فقط خوبی ها در فرد مورد علاقه دیده می شود و بدی ها و ... به چشم نمی آید.

-آیا عشق های آتشین و رمانتیک در گروه عشق های کاذب دسته بندی می شود ؟

درعشق رومانتیک سه مولفه عشق ، صمیمیت و هوس بین طرفین وجود دارد . اما ازعامل تعهد خبری نیست . درعشق آتشین که نوعی عشق کاذب است شیفتگی و وابستگی می تواند یک طرفه باشد و تنها مولفه در گیر در آن هوس و شهوت ( نیاز جنسی ) است . این عشق در واقع توجهی است وسوسه آمیز به یک شخص بدون توجه به پیامدها ، خطرهای اجتماعی یا اقتصادی آن .

-برخی روانشناسان معتقدند عشق نوعی وسواس است .

عشق یک احساس عاطفی و مبادله آن یک نیاز انسانی است و نبود آن نشاط و شادمانی را از فرد دور خواهد کرد . پس اگرعشق ، واقعی و درست باشد ، در تکامل فرد نقش به سزایی ایفا می کند .

اما به عقیده برخی روانشناسان ، عشق های آتشین و نافرجام شباهت زیادی به یک بیماری خاص روانی به نام وسواس اجباری دارد . در این بیماری افکار خاصی به ذهن هجوم می آورد که فرد گریزی از آن ندارد . مثل تماس گرفتن پی در پی با معشوق و فکر کردن مداوم به او که اگر انجام نشود دچار تنش و اضطراب زیادی خواهد شد .

-عشق های یک طرفه از چه نوعی است ؟

عشق یک طرفه در زمره عشق های مجازی است . یکی از طرفین از مهر و محبت دیگری خبر ندارد یا پذیرای وی نیست . به طور مثال عاشق معشوق خود را مخاطب ذهنی قرار می دهد وبا او مبادله عشق می کند . این نوع عشق محکوم به فناست .

- اینکه برخی می گویند عشق در یک لحظه و با یک نگاه ایجاد می شود ، واقعیت دارد ؟ عشق های لحظه ای عاطفی اند یا جنسی ؟

هوس و شهوت ( نیاز جنسی ) در این نوع عشق نقش اصلی را دارد و از صمیمیت و تعهد خبری نیست . این نوع عشق هم کوتاه مدت و بی حاصل خواهد بود .

- برای داشتن یک ازدواج موفق باید عاشق شد ؟

عشق صمیمیت ، هیجان و تعهد را به همراه می آورد و یک ازدواج با فرجام نیاز به این عوامل دارد .

- عشق و علاقه قبل از ازدواج بر چه مبنایی باید باشد ؟

عشق قبل از ازدواج باید از نوع رفاقتی و همدلانه به همراه تعهد و به دور از شهوت و هوس باشد .

- اگر عشق و احساس قابل اتکا نیست ، پس چه چیزی باید وجود داشته باشد تا عشق افراد پایدار بماند ؟

عشق صمیمیت به وجود می آورد . تعهد و پایبندی می آفریند و بخشی از آن ارضاء نیازهای جنسی است . پس عشق باید وجود داشته باشد تا این سه عامل زندگی را بیمه کند .

-راه های تداوم عشق کدام است تا با گذر زمان در زندگی مشترک کم رنگ نشود ؟

عشق اگر واقعی و از درون بجوشد ، مستلزم قبول مسئولیت ، احترام به استقلال ، توجه به نیازهای همدیگر ، در کنار هم بودن در خوشی ها و ناکامی ها ، ابراز مستمر محبت و صمیمیت و حمایت بی قید و شرط از یکدیگر است .

-برخی زوجین نسبت به هم عشق های پدرانه (زوج به زوجه) ، مادرانه (زوجه به زوج ) و کودکانه دارند ؟ پیامدهای منفی این نوع عشق ها چیست ؟

همان گونه که بیان شد عشق بین زوجین باید سه ضلع صمیمیت ، تعهد و ارضای نیازها را داشته باشد و گرفتن یکی از این اضلاع و یا افراط و تفریط در هر کدام از آن ها رابطه را بیمار و محکوم به فنا خواهد کرد .

-راه های مقابله با عشق های کاذب چیست ؟

ما باید به این مقوله نگاه واقعی داشته باشیم و نمی توانیم از سنی که به بلوغ جسمی و روانی می رسیم دیواری دور جنس مخالف بکشیم و امتناع و اجتناب با آن ها به وجود آوریم . این یک مقوله زیستی است و خواه و ناخواه این گرایش به وجود خواهد آمد . پس وظیفه ما بالا بردن اگاهی هاست .دقت در انتخاب و آموختن مهارت های دستیابی به عشق واقعی .

فاخره بهبهانی