دنیای كودكان گاه پراسترس است

گاهی اوقات ما والدین تصور می كنیم كه استرس های درونی ما را كودكان مان به هیچ وجه ندارند اما واقعیت این است كه كودكان نیز احساسات مربوط به خود را دارند و به عبارتی مطابق با شرایط سنی شان از احساسات زیادی برخوردارند

گاهی اوقات ما والدین تصور می كنیم كه استرس های درونی ما را كودكان مان به هیچ وجه ندارند. اما واقعیت این است كه كودكان نیز احساسات مربوط به خود را دارند و به عبارتی مطابق با شرایط سنی شان از احساسات زیادی برخوردارند. آنها هم همانند بزرگسالان استرس را احساس می كنند و چنانچه از نحوه برخورد با آن آگاهی كامل نداشته باشند، بدون شك دچار آسیب هایی خواهند شد.

كارشناسان تحقیقات وسیعی را درباره كودكان، نوع استرس آن ها، احساس آنها و برخورد با این حس و توقعات آنها از والدین و همراهی آنها در برخورد با این حس انجام دادند و مشخص شد كه كودكان با استرس های سالم و ناسالمی درگیر هستند. آنها از والدین خود انتظار دارند كه بدون این كه راجع به این موضوع با آنها صحبت كنند، احساس آنها را درك و در برخورد با استرس به آنها كمك كنند.

نكته حایز اهمیت در این زمینه، داشتن آگاهی كافی برای والدین است. آنها باید به كودكان خود آموزش دهند كه چگونه احساسات و عواطف خود را شناسایی و با والدین خود در میان بگذارند. با توجه به تجربیات پدر و مادر این امكان وجود دارد كه از راه های سالم با این مشكل برخورد كنند. والدین با ارایه مهارت های سالم به فرزندان خود به آنها كمك می كنند تا در طول زندگی با هر نوع استرس و فشاری روبه رو شده و بتوانند بر آن غلبه كنند.

آنها طی مصاحبه با كودكان متوجه شدند كه چه چیزهایی بیشتر باعث تولید استرس در این سنین می شود. نمرات و تكالیف مدرسه ۳۶ درصد، مشكلات خانوادگی ۳۲ درصد، دوستان، همكلاسی ها، اذیت و آزار و مورد تمسخر واقع شدن توسط آنها ۲۱ درصد، باعث ایجاد استرس در كودكان می شود.

روش هایی كه كودكان برای رویارویی با استرس خود به كار می برند شامل این موارد است:

▪ بازی كردن و انجام كارهای فعال: ۵۲ درصد

▪ گوش كردن به موسیقی: ۴۴ درصد

▪ تماشای تلویزیون یا پرداختن به بازی های كامپیوتری: ۴۲ درصد

▪ صحبت كردن با دوستان: ۳۰ درصد

▪ عده ای از كودكان سعی می كنند تا راجع به این موضوع اصلا فكر نكنند: ۲۹ درصد

▪ خوردن غذا: ۲۶ درصد

▪ خلق و خوی خود را از دست می دهند: ۲۳ درصد

▪ با والدین خود صحبت می كنند: ۲۲ درصد

▪ گریه می كنند: ۱۱ درصد

بیش از ۲۵ درصد كودكان مورد بررسی وقتی دچار استرس می شوند، برای رهایی از این حالت سر خود را با دستمالی بسته و راه می روند، یا سر خود را به در و دیوار می كوبند. این قبیل از كودكان از روش های ناسالمی مثل غذا خوردن زیاد و یا مخفی كردن مشكلات نیز استفاده می كنند. گاهی بروز برخی رفتارهای ناشایست باعث شگفتی والدین می شود. بعضی وقت ها ممكن است فرزند شما دچار خشم، استرس، ناراحتی و عصبانیت شود اما نمی تواند این احساس را برای شما بازگو كند و در نتیجه به یك كوه آتشفشان تبدیل می شود. در این شرایط دیگر نمی تواند آرام بنشیند و با بروز برخی رفتارهای ناراحت كننده شما را شوكه خواهد كرد.

برخی از كودكان وقتی كار نادرستی انجام می دهند، از خود شكایت می كنند و احساس شرمندگی و خجالت دارند و در نتیجه با آسیب رساندن به خود، ناراحتی خود را نشان می دهند.

همه كودكان در مصاحبه با كارشناسان گفتند كه در هنگام چنین احساس هایی نیاز به همراهی و مشورت والدین خود دارند و تنها با كمك آنها می توانند از مشكلات رهایی پیدا كنند.

بنابراین ما به والدین توصیه می كنیم كه با فرزندان خود صمیمی باشند و سعی كنند حتی الامكان زمانی را هم برای بودن در كنار فرزندان خود اختصاص دهند.

● چه كاری از دست والدین برمی آید

والدین ممكن است نتوانند از بروز احساساتی مثل خشم، عصبانیت و ناراحتی در فرزندان خود جلوگیری كنند اما می توانند ابزار و راه كارهایی را كه برای غلبه بر این احساسات وجود دارد، به فرزندان خود معرفی كنند و یا در اختیار آنان قرار دهند.

صدای خود را بالا نبرید

وقتی متوجه عصبانیت و ناراحتی فرزندتان شدید، سعی نكنید با صدای بلند از او سوالی كنید یا با گفتن كلماتی مثل خوب، حالا مگه چی شده؟ دنیا كه به آخر نرسیده آن را متهم جلوه دهید.

به سخنان فرزند خود خوب گوش دهید

به آرامی از فرزند خود سوال كنید چه موضوعی باعث ناراحتی اش شده است و سعی كنید فقط شنونده باشید. با علاقه و صبر و حوصله به سخنان او گوش دهید و از هر گونه پیشنهاد، داوری، نصیحت و امر و نهی پرهیز كنید.

با ادای كلمات و جملاتی سعی كنید به فرزندتان القا كنید كه متوجه احساسش شده اید و با او كاملا هم عقیده هستید.

به طور مثال وقتی كودكتان موضوعی را برای شما تعریف كرد با ادای جملاتی مثل: «من هم اگر جای تو بودم، ناراحت می شدم»، «تعجبی نداره عصبانی شدی چون كار آنها زشت بوده است» و ارایه جملاتی مشابه به فرزند خود بفهمانید كه او را درك می كنید و احساسش را متوجه می شوید.

این رفتار باعث می شود تا كودكتان با شما رابطه خوبی برقرار كند و به شما نزدیكتر شود. این احساس برای زمان های ناراحتی، استرس و خشم برای او كاملا خوب است. فرزند شما باید بداند والدینی دارد كه حامی او هستند و او را درك می كنند.

● احساس آنها را نامگذاری كنید

اكثر كودكان هنوز نامی برای احساسات خود ندارند. اگر فرزند شما احساس خشم و ناراحتی كرد با استفاده از كلمات به تشخیص احساس او كمك و وی را در نامگذاری احساسش یاری كنید.

چنانچه آنها به احساس خود و نام آن آگاه باشند، نحوه بیان بهتری خواهند داشت و بهتر می توانند با شما رابطه برقرار كنند.

مریم صفایی