پروفسور صد ساله ایرانی به وطن بازگشت

از چهره های معتبر علمی ایران که نام و آوازه ای در جهان دارند, زیاد شنیده ایم از پروفسور سمیعی تا ایرانیانی که گوگل و ناسا را اداره می کنند

از چهره های معتبر علمی ایران که نام و آوازه ای در جهان دارند، زیاد شنیده ایم. از پروفسور سمیعی تا ایرانیانی که گوگل و ناسا را اداره می کنند. اما این بار یکی از این چهره ها امروز به ایران آمده تا صدمین سالگرد تولدش را جشن بگیرد. فضل‌الله رضا یکی از پایه‌گذاران نظریه اطلاعات و مخابرات در جهان و از مهندسان به نام برق در جهان.

فضل الله رضا بامداد امروز وارد ایران شد تا عصر روز چهارشنبه ۲۹ آبان ماه و به مناسبت صدمین سال تولدش،کانون مهندسین فارغ التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران در تالار شهید چمران از مقام علمی و فرهنگی او تقدیر کنند.

پروفسور رضا دانش آموخته دوره اول دانشکده فنی بود که پس از فارغ التحصیلی از این دانشگاه به یکی از چهره های برتر مهندسی برق جهان تبدیل شد.

او فرزند «شیخ اسدالله رضا» (روحانی و مالک) و از نبیره های امیر «هدایت الله خان فومنی» است که در سال۱۲۹۳ خورشیدی در رشت به دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی اش را در همین شهر به پایان برد و بعد از گرفتن دیپلم در تهرانو در سال۱۳۱۷، لیسانس مهندسی برق از دانشگاه تهران گرفت.

پروفسور رضا که در همان زمان تحصیل در علوم ریاضی تحقیق می کرد، اولین کتاب علمی خود را در سالهای ۱۳۱۹ تا ۱۳۲۰ با عنوان دوره هندسه علمی و عملی نوشت و بعد از گذراندن دوران سربازی، راهی امریکا شد.

سفری سخت که باعث شد او دیر به نیویورک و دانشگاه برسد. پروفسور رضا می گوید:«وقتی به نیویورک رسیدم گفتند که یک ماه از شروع سال تحصیلی گذشته شما هم خارجی هستید، مدرک و اسمی هم از شما اینجا نیست، و باید تا ترم آینده یا سال آینده صبر کنید. من هم پس از صحبت با معاون دانشگاه، به ملاقات رئیس دانشگاه مهندسی رفتم. او گفت ما نمی توانیم شما را بپذیریم. به هر حال با دستور معاون دانشگاه که وضعیت مرا ممتاز تشخیص داده بود، چند نفر از استادان نشستند و سوالاتی کردند که روی کاغذ نوشتند و به من دادند. من هم جواب ها را نوشتم و به آنها دادم. بلافاصله قبولم کردند. هیچ از دیپلم و مدرک دانشگاهی من –در دانشگاه تهران- نپرسیدند و به اصطلاح، نفوذِ کلام من کافی بود تا مرا بپذیرند. من با مفاهیم علمی (ریاضی و فیریک) آشنا بودم و به این دلیل کم کم جای خودم را پیدا کردم و همزمان در دو دانشگاه «کلمبیا» و «پلی تکنیک نیویورک» مشغول تحصیل شدم.»

در کشور جدید هم همان رشته را ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۲۴ مدرک کارشناسی ارشد در رشته مهندسی برق از دانشگاه کلمبیا و در سال ۱۳۲۸ مدرک دکترا در رشته مهندسی برق از دانشگاه پلی تکنیک نیویورک گرفت.

او در دوره های مختلف عضو گروه مهندسی برق دانشکده مهندسی برق دانشگاه ام ای تی در بوستون دانشگاه سراکیوز ،استاد مهمان در دانشگاه پلی تکنیک زوریخ سوییس، استاد مهمان دانشگاه فناوری سلطنتی دانشگاه کپنهاگ دانمارک، استاد مهمان دانشگاه کلرادو در بلدر امریکا و دانشگاه پاریس فرانسه بود. رییس افتخاری کنفرانس مهندسی برق ایران . استاد افتخاری دانشگاه تربیت مدرس، رییس انجمن علمی ایرانیان در آمریکای شمالی ، رییس گسترش زبان و ادب فارسی و مشاور و همکار فعال مؤسسات علمی و ادبی، از دیگر فعالیت هایی است که در کارنامه کاری پروفسور رضا ثبت شده است.

او که یکی از پایه گذاران نظریه اطلاعات و مخابرات در جهان است و تحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام داده و با این تحقیقات، چهار کتاب درسی به زبان انگلیسی و یازده کتاب به زبان فارسی تالیف کرده که به اکثر زبانهای زنده دنیا هم ترجمه شده است .

پروفسور رضا در ایران هم سمت های زیادی داشته است. او از سال ۴۶ تا ۴۸ ریاست دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران را برعهده داشت و از سال ۴۸ تا ۵۳ هم سفیر ایران در یونسکو بود. او که حالا در کانادا زندگی می کند، از سال ۵۳ تا ۵۷ هم سفیر ایران در این کشور بود و در دانشگاه های کاندا هم تدریس کرد.

پروفسور رضا پس از این راه طولانی و در آستانه صد سالگی به ایران سفر کرده است و قرار است به شهرهای رشت، مشهد و اصفهان هم سفر کند و در دفتری که در دانشکده فنی دانشگاه تهران به او اختصاص داده شده، پاسخگوی سوالات دانشجویان و استادان این رشته باشد.