پونه یبوست می‌آورد

پونه گیاهی است از خانواده پرجمعیت نعناع که ۳۳ گونه دارد و از این تعداد ۱۵ نوع آن در ایران یافت می‌شود. برخی از این گیاهان با نام نعناع معروفند و برخی دیگر که از نظر ظاهری و طعم متفاوت …

پونه گیاهی است از خانواده پرجمعیت نعناع که ۳۳ گونه دارد و از این تعداد ۱۵ نوع آن در ایران یافت می‌شود. برخی از این گیاهان با نام نعناع معروفند و برخی دیگر که از نظر ظاهری و طعم متفاوت هستند، اسامی مختلفی دارند. پونه نیز به دلیل اینکه از نظر شکل، طعم و بو با نعناع متفاوت است به این نام خوانده می‌شود. بیشترین قسمت مورد استفاده پونه، سرشاخ‌های هوایی و برگ آن است.

به طور کلی پونه خواص نعناع را دارد و بیشترین خاصیت آن به رایحه و اسانس آن برمی‌گردد. پونه خواصی چون خاصیت ضددرد، ضداسپاسم - گرفتگی عضلات - و ضددل درد دارد. همچنین این گیاه به هضم غذا کمک می‌کند و مقوی معده است. توجه داشته باشید که نباید در مصرف پونه زیاده‌روی کنید به دلیل اینکه خاصیت یبوست‌آور نیز دارد. جالب است که بدانید پونه به نوعی محرک معده و اشتهاآور است. به دلیل اینکه با خوردن پونه آنزیم‌هایی در معده ترشح می‌شود که باعث هضم و جذب شدن بهتر غذا می‌شوند. به علاوه خاصیت ضدمیکروب و ضداحتقان بینی دارد به این دلیل از اسانس آن را در فرآورده بخور استفاده می‌کنند.

بیشترین مصرف پونه به شکل تازه یا خشک -در ادویه‌جات به عنوان طعم‌دهنده غذا- است اما بهترین شکل مصرف آن به صورت تازه است زیرا رایحه و اسانس بیشتری دارد. البته از پونه در تهیه محصولات دارویی نظیر پماد نیز استفاده می‌شود. عمده خواص پونه به دلیل اسانس موجود در آن است اما اگر به صورت ادویه در غذاها به کار رود، نباید خیلی حرارت داده شود زیرا از اسانس آن به میزان قابل ملاحظه‌ای کاسته می‌شود.

در ضمن، چون پونه نیز مانند نعناع گیاه حساسی است اگر به درستی خشک نشود، برگ آن سیاه‌رنگ یا خراب می‌شود بنابراین بهتر است گیاهانی چون نعناع و پونه را دور از نور خورشید خشک کنید. به دلیل اینکه نور آفتاب باعث سیاه رنگ شدن برگ‌ها و تبخیر رایحه و اسانس آن می‌شود در صورتی که سایه اثر عکس دارد.

یادتان باشد که بهترین شیوه خشک کردن پونه آن است که آن را به صورت دسته‌ای درآورید و سپس انتهای دسته را با نخ ببندید و آن را آویزان کنید. لازم به ذکر است که گاهی اوقات نعناع و پونه را روی پارچه قرار می‌دهیم تا خشک شود اما بهتر است بدانید که با این روش یک سمت گیاه در معرض هوا قرار می‌‌گیرد و سمت دیگر نه. به همین دلیل ممکن است باعث کپک زدن یا سیاه رنگ شدن برگ‌های پونه شود.

دکتر محمدحسین صالحی سورمقی

متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران