جهانی‌سازی دیگر

جهانی‌سازی اطلاعات دنیا را خیلی کوچک اما خیلی خطرناک می‌کند. هر کس همه را می‌بیند، همه چیز را می‌داند و همچنین به آنچه که او را از دیگران جدا می‌کند آگاهی دارد، بدون آنکه هر …

جهانی‌سازی اطلاعات دنیا را خیلی کوچک اما خیلی خطرناک می‌کند. هر کس همه را می‌بیند، همه چیز را می‌داند و همچنین به آنچه که او را از دیگران جدا می‌کند آگاهی دارد، بدون آنکه هر آینه تمایلی به نزدیک شدن به دیگران داشته باشد. دیگری، دیروز متفاوت اما دور بود. امروز، او همچنان متفاوت است، اما همه جا حضور دارد: در تلویزیون، اتاق نشیمن و همین طور در انتهای شبکه‌های اینترنت.بنابراین، برای فهمیدن یکدیگر، دست کم برای تحمل یکدیگر، به تلاش فوق‌العاده‌ای نیازمندیم.

اطلاعات که تا این اواخر به عنوان عامل بالندگی و پیشرفت ملاحظه می‌شد می‌تواند به عامل عدم تفاهم و حتی نفرت مبدل شود. اطلاعات نه فقط برای ایجاد ارتباط دیگر کافی نیست، حتی کارکرد معکوسی دارد. با آشکارسازی تفاوت‌های فرهنگی و نابرابری‌ها، ما را مجبور می‌کند که برای تفاهم [با دیگران] بیشتر تلاش کنیم. جهانی سازی اطلاعات احتمالاً یکی از مهمترین گسیختگی‌های قرن بیست‌و یکم است. درست است که انقلاب اول دنیا را از لحاظ فنی به دهکده‌ای جهانی مبدل کرده است، اما از لحاظ اجتماعی، فرهنگی و سیاسی از هم گسیخته است. فن دیگر موتور پیشرفت نیست. امروز دیگر روزنامه‌ها، رادیو و تلویزیون‌ها و حتی رایانه‌ها حامل‌های ارتباط نیستند. فلسفه سیاسی ارتباطات ما باید این واقعیت را لحاظ کند: صلح دیگر فقط به اطلاعات و ارتباطات که می‌توانند به عامل اضافی تنش مبدل شوند بستگی ندارد.

انقلاب دوم: حضور همه جا حاضر دیگری یک عامل تشدیدکننده عدم تفاهم با دیگری شده است. دیگری، دیروز یک واقعیت انسان شناختی دوردست بود؛ امروز او یک واقعیت جامعه‌شناختی است که باید با او همزیستی کرد. فاصله‌ها دیگر فیزیکی نیستند، بلکه فرهنگی‌اند.

سومین انقلاب از سنخ فرهنگی است: در دنیایی شفاف‌تر و به همان نسبت غیرقابل فهم‌تر به چه شرایطی می‌توان یکدیگر را بهتر تحمل کرد؟ به چه شرایطی می‌توان همزیستی و مدارا با دیگری را یاد گرفت؟ به چه شرایطی انقلاب فنون اطلاعات و ارتباطات می‌تواند به آرمان پیشرفت و به نزدیکی میان ملت‌ها وفادار مانده و از تبدیل شدن به عامل جنگ پرهیز کند؟

هدف این کتاب پاسخ دادن به این پرسش‌ها است؛ تفکر درباره شرایط جهانی‌سازی اطلاعات و ارتباطات به منظور جلوگیری از تبدیل شدن آن به نوعی بمب تأخیری. روابطی که میان اطلاعات، شناخت و ارتباطات برقرار می‌کنیم دعوتی هستند به بازبینی روابط‌مان با دیگری. امروزه اطلاعات و ارتباطات داوهای سیاسی بزرگ این جهانی‌سازی «دیگر» شده‌اند که نمی‌توان نسبت به آنها بی‌اعتنا ماند.موضوع کتاب «جهانی‌سازی دیگر» پاسخ به این پرسش است که چگونه همزیستی فرهنگی میان ملت‌ها را با احترام به هویت و به میراث فرهنگی‌شان در سطح جهانی می‌توان سازماندهی کرد، تا اطلاعات و ارتباطات به عامل‌های رویارویی و عدم تفاهم و جنگ مبدل نشوند؟

«جهانی‌سازی دیگر» نخستین اثری است که از این نویسنده و پژوهشگر به فارسی ترجمه شده است.مترجم این کتاب، عبدالحسین نیک گهر، که قلمی دقیق و صریح دارد و برای اهالی اندیشه و مخاطبان علوم اجتماعی نام آشنا است با ترجمه خوشخوانی که از این کتاب ارائه داده، این کتاب را به اثری قابل تأمل بدل کرده است که دانشجویان رشته‌های جامعه‌شناسی، انسان شناسی، ارتباطات و مطالعات فرهنگی می‌توانند مخاطب این اثر باشند. علاوه بر آن نویسنده، عموم مردم که با علاقه‌مندی مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در سطح جهانی پیگیری می‌کنند، از نظر دور نداشته است.

دومینک ولتون

ترجمه عبدالحسین نیک گهر

نشر فرهنگ معاصر