وقتی کارهای دوم و سوم, اول انجام می شود

سایه روشن کانون های مساجد

بیشتر امکانات اهدایی به کانون‌ها از سوی ستاد و دبیرخانه‌های استانی بر مبنای رابطه بوده تا ضابطه و بی توجهی از سوی نهادهای متولی کانون های فرهنگی هنری مساجد یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ستاد عالی نظارت و هماهنگی بر فعالیت کانون های مساجد موجب شده است این کانون ها از دایره نظارت ستاد خارج شده و خودشان امکانات و تجهیزات لازم را برای فعالیت خود فراهم کنند.

درصد زیادی از جمعیت ایران را جوان‌ها تشکیل می‌دهند به همین علت بسیاری از نهادها و مراکز در گوشه و کنار این کشور بخشی از برنامه های خودشان را به جوانها اختصاص دادند و برای آنها برنامه ریزی کرده و می کنند.

انواع و اقسام مرکز و تشکل و نهاد و کانون به اسم جوانها تشکیل می شود تا جوانها بیکار نبوده و مکانهایی باشد تا هم اوقات فراغتشان را پر کند و هم برای باقی ایام سال مامنی باشد برای حضور، تفکر و فعالیت‌شان.

از بین این همه نهاد و مرکز که برای جوانها کار می کنند اینبار انگشتمان را گذاشتیم روی مجموعه ای که به اسم بچه های مسجد برای نسل جوان این مرزو بوم فعالیت می کند.

ستاد عالی نظارت و هماهنگی بر کانون های فرهنگی هنری مساجد که تا حدودی هم با نوع فعالیتش در گزارش قبلی آشنا شدید. مرکزی است که دغدغش فعالیت در حوزه جوانان است. این مجموعه با تشکیل و راه اندازی کانون های فرهنگی هنری مساجد، از همان سالهای ابتدای تاسیس همه پتانسیل خود را برای نسل جوان سرمایه گذاری کرده و می کند. اصلا با همین هدف هم تشکیل شده تا به فعالیت های فرهنگی، هنری و مذهبی که زیر سایه خانه های خدا انجام می شود رنگ و بوی تازه ای بدهد و با استفاده از پتانسیل جوانها، شور جوانی را بیشتر از گذشته در مساجد حکم‌فرما کند.

اما از آنجایی که "وجود بی عیب مال خداست " مجموعه ستاد عالی نظارت و هماهنگی بر کانون های مساجد هم دارای نقاط ضعفی است که توجه به آنها می تواند گامی برای رفعشان باشد.

● نبود برنامه ریزی درد اول و آخر همه مجموعه های فرهنگی

می‌خواستیم برای شناخت نقاط ضعف مجموعه سراغ مدیران برویم اما بالاخره بالادستی ها هزار تا مشکل و درگیری دارند و با اینهمه جلسات مکرر و پشت سرهم، وقت ندارند که برای ما از مشکلات حرف بزنند البته به نظر آنها مشکل حادی هم وجود نداشته و همه چیز در حالت طبیعی سیر می‌کند. و احیانا اگر مسئله‌ای هم وجود دارد کاملا طبیعی است.

اما این زیر مجموعه ها هستند که زیر با مشکلات دارند دست و پا می‌زنند و هر طور که شده خودشان را سرپا نگه می دارند و فعالیت می کنند.

برای همین نشستیم پای درد دل زیر مجموعه های این ستاد یا همان مدیر مسئولان کانون ها که خودشان مستقیما درگیر فعالیت در کانون ها هستند و از نزدیک با مشکلات دست و پنجه نرم می کنند.

ایجاد محیط سالم فرهنگی مذهبی برای جذب نیروهای جوان به مساجد از اهداف اولیه تشکیل کانون های فرهنگی هنری مساجد بود اما آنچه مشاهده می‌شود نبود برنامه ریزی مدون برای ارتقای سطح کیفی فعالیت ها است که تبدیل به یکی از نقاط ضعف موجود در این مجموعه شده‌است.

از طرف دیگر هماهنگی و شناخت نیروها و جمع آوری تجربیات موجود در کانونها از جمله وظایف ستاد عالی کانون های مساجد است چرا که جمع آوری این تجربیات مانع از اتلاف انرژی و سبب تدوین برنامه ای دقیق برای ارتقای فعالیت کانون ها می شود اما این مشکل به قول یکی از مدیر مسئولان کانون ها تاکنون رفع و رجوع نشده است.

● کنترل داشتن یا نداشتن مسئله این است

نبود بازبینی دقیق روی فعالیت های کانون ها عاملی برای کاهش فعالیت های این مراکز است. متاسفانه نه از سوی دیبرخانه های استانی و نه از طرف ستاد عالی، رسیدگی و نظارت چندانی بر فعالیت کانون های فرهنگی هنری مساجد نمی شود به طوری که این امر سبب کاهش فعالیت و در نهایت منجر به تعطیلی کانون های مساجد می شود. مسئولان ستاد عالی نظارت و هماهنگی بر کانون های فرهنگی هنری مساجد باید رسیدگی و بازبینی فعالیت کانون ها را در اولویت کاری خود قرار دهند تا شاهد رونق فعالیت های فرهنگی این مراکز باشیم.

ستاد عالی نظارت و هماهنگی بر کانون‌های فرهنگی هنری مساجد آن طور که باید بر فعالیت کانون ها نظارت نکرده و امکانات محدودی را در اختیار کانون ها قرار داده است. بیشتر امکانات اهدایی به کانون ها از سوی ستاد و دبیرخانه های استانی نیز بر مبنای رابطه بوده تا ضابطه. بی توجهی از سوی نهادهای متولی کانون های فرهنگی هنری مساجد یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ستاد عالی نظارت و هماهنگی بر فعالیت کانون های مساجد موجب شده است این کانون ها از دایره نظارت ستاد خارج شده و خودشان امکانات و تجهیزات لازم را برای فعالیت خود فراهم کنند.

مسئولان ستاد عالی باید از ظرفیت های موجود در کانون ها آگاهی داشته باشند تا متناسب با این ظرفیت ها، امکانات و تجهیزات را در اختیار کانون ها قرار دهند اما متاسفانه در حال حاضر چنین نظارتی از سوی ستاد نسبت به کانون ها اعمال نمی شود که این امر فعالیت این مراکز را با مشکل مواجه کرده است.

● به داد دل شهرستان‌ها برسید

نبود امکانات و تجهیزات بزرگترین مشکل موجود در کانون های فرهنگی هنری مساجد و عامل کاهش فعالیت‌های آنهاست. این مشکل در کانون های فرهنگی هنری مساجد شهرستانها بیشتر مشاهده شده‌است و عامل تعطیلی بعضی از این مراکز در شهرستانهاست.

علاوه بر این نادیده گرفتن پتانسیل کانون ها در شهرستان‌ها نیز موجب کاهش فعالیت آنها می شود. بعضی از این کانون ها در مناطقی قرار دارند که دارای بافت شیعه و سنی است، ارتقای فعالیت این مراکز و توجه به آنها می تواند زمینه اتحاد میان شیعه و سنی و حضور فعال آنها در فعالیت های مساجد را فراهم کند.

و نکته آخر اینکه وقتی کانونی به لحاظ نوع تشکیلات پس از ۳ ماه آموزش نتواند به کارآموز خود، بدون دخالت دستگاههای دیگر که هیچ شناختی از فرهنگ دینی و اجتماعی ندارند، مدرکی ارائه دهد و یا آنها را تشویق یا حفظ کند، نمی تواند از ظرفیت و پتانسیل خود به شکل مطلوبی استفاده کند. این امر باعث کاهش فعالیت‌های کانون می شود در حالی که جامعه از کانون ها انتظار دارد که عامل خیزش، بیداری و مبارزه با آفت عقب ماندگی فرهنگی شوند که با این شرایط تحقق این مهم میسر نیست.

نکات مطرح شده به این معنا نیست که هیچ امیدی به بهبود اوضاع نیست. همیشه می توان به سمت بهبود اوضاع حرکت کرد البته به شرطی که دلسوزی باشد و نگاه مسئولی که تمامی این مشکلات ریز و درشت را شناسایی و برای رفع آنها فکر و برنامه ریزی کند.

کانون های فرهنگی هنری مساجد هم می تواند به یک بازوی قوی در عرصه فرهنگی کشور تبدیل شوند به شرطی که آنهایی که در راس کار قرار داردند به جابی اینکه وقتشان را برای کارهای دوم و سوم و رفتن از این جلسه به آن جلسه صرف کنند، آستین‌هایشان را بالا بزنند و مرد عمل باشند.