سیکل معیوب خشونت

گاهی در برابر چالش‌های ریز و درشت زندگی و رفتارهای مخالف میل‌مان عنان بردباری را از کف می‌نهیم و بر مرکب سرکش خشم می‌تازیم؛ واقعا چرا؟ به راستی ناتوانی‌مان در مهار خشم و روی …

گاهی در برابر چالش‌های ریز و درشت زندگی و رفتارهای مخالف میل‌مان عنان بردباری را از کف می‌نهیم و بر مرکب سرکش خشم می‌تازیم؛ واقعا چرا؟ به راستی ناتوانی‌مان در مهار خشم و روی آوردن به خشونت از کجا ناشی می‌شود؟ آیا این ناتوانی ژنتیکی است یا به تربیت گذشته ما مرتبط می‌شود که شاهد خشونت‌هایی بوده‌ایم؟ ...

خشونت‌های خانوادگی و بدرفتاری با نزدیکان از جمله‌ آسیب‌هایی است که بسیاری از خانواده‌ها، فارغ از وضعیت اجتماعی، اقتصادی و تحصیلی و حتی مذهبی خود دچار آن هستند. این رفتارهای خشونت‌آمیز در خانه باعث صدمه و آزار جسمی، عاطفی، روانی و اجتماعی و حتی جنسی اعضای خانواده شده و تعادل شخصیتی افراد را مورد تعرض قرار می‌دهد. فرقی نمی‌کند که خشونت از سوی والدین نسبت به یکدیگر و یا پدر و مادران نسبت به فرزندان باشد، مهم این است که خانواده به عنوان نهاد اجتماعی بسیار مهم با اعمال خشونت تربیت نسل‌های آینده را بر این پایه غلط استوار می‌کند. شاید برخی‌ها بگویند که خشونت در خانه و یا میان بستگان معمولا در عرصه‌ای خصوصی و محرمانه است و ارتباطی به دیگران ندارد اما واقعیت این است که خشونت خانوادگی می‌تواند به خشونت و ناامنی اجتماعی منجر شود و سلامت جامعه را دچار مشکل سازد. ریشه بسیاری از آسیب‌ها و ناهنجاری‌هایی اجتماعی اتفاقا در فضای آشفته و پرخشونت خانواده جستجو و یافت می‌شود. باید اعتراف کرد که بسیاری از همسران متاسفانه- به ویژه جوان‌ترها- آگاهی، صبوری و مهارت‌های لازم در برقراری رفتارهای عاری از خشونت را ندارند.

تا وقتی زوجین ضرورت فراگیری مهار خشم و رفتارهای مبتنی بر اخلاق را حس نکنند و آن را نیاموزند، قطعا در انتقال به نسل بعدی (فرزندان‌شان) دچار اشکال خواهند بود و این سیکل معیوب خشونت‌ها و قربانیان فراوان آن ادامه‌دار می‌شود. قطعا سرکوب کردن خشم، شیوه مقابله‌ای درستی نیست و نباید احساس خود را انکار کنیم بلکه با پذیرش واقعیت‌ها، می‌توانیم درجه‌ای از خشم مناسب را به خود راه دهیم که قبلا توانایی هزینه و منفعت اقدامات خود را در مورد آن سنجیده باشیم.

دکتر سیدحسن علم‌الهدایی/ عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد