گردشگری جوانان, فرصت یا تهدید

جهانگردی واژه ای است فارسی به مفهوم «جهان گردنده و آنکه در اقطار عالم بسیار سفر کند » جهانگردی ظاهرا معادل سیاحت عربی و توریسم فرانسه است

جهانگردی واژه ای است فارسی به مفهوم «جهان گردنده و آنکه در اقطار عالم بسیار سفر کند.» جهانگردی ظاهرا معادل سیاحت (عربی) و توریسم (فرانسه) است. جهانگردی واژه ای است فارسی به مفهوم «جهان گردنده و آنکه در اقطار عالم بسیار سفر کند.» جهانگردی ظاهرا معادل سیاحت (عربی) و توریسم (فرانسه) است. «سیاحت» در عربی به معنای زیاد سفر کردن است و سیاح یا معادل فارسی آن، جهانگرد، کسی است که زیاد سفر می کند. اما در زبان رایج فارسی، از نظر کمی، تفاوتی میان جهانگردی و مسافرت یا سفر وجود دارد. یعنی اغلب فارسی زبانان جهانگردی را مترادف با زیاد سفر کردن می دانند، در حالی که واژه های «سفر و مسافرت» به سفرهای کوتاه مدت دور یا نزدیک نیز مربوط می شود. هم اکنون، با وجود اینکه در زبان فارسی گفتاری و نوشتاری استفاده از واژه های «جهانگردی و جهانگرد» به جای سفر و مسافرت و مسافر مرسوم است، به کار بردن واژه های مزبور در گفتگوی میان مردم چندان نیست و بیشتر مردم ترجیح می دهند واژه های مسافرت، سفر و مسافر را به کار برند. (ابتکار، ۱۳۸۷).

● علل جهانگردی: Tourism Factors

تقاضای جهانگردی تقاضایی است ویژه و مشخص که از علت یابی و انگیزه های کلی آن متولد می شود. انگیزه ها و علت یابی ها باید پاسخگوی این نیازها باشد: نیاز به امنیت، نیاز به خود تاییدی و نیاز به آزادی. براساس تحقیقات به عمل آمده برروی مشخصه ها و ویژگی های روانی، به نظر می رسد که این نیازها، انگیزه های رفتاری افراد بشر را تشکیل می دهند.

در این جا جهت جلوگیری از اطاله کلام تنها به انگیزه های جهانگردی در ارتباط با سن اشاره می کنیم. چنانچه سه گروه و مرحله سنی شامل جوانان، میان سالان و سالخوردگان را در نظر بگیریم به خوبی درمی یابیم انگیز ه های جهانگردی برای هر کدام از این مراحل سنی متفاوت است. (همان منبع)

ٓ

● جهانگردی جوانان: Youth Tourism

در این نوع از جهانگردان به طور ریشه ای نیاز به آزادی و خودمحوری به چشم می خورد. خواست های این طبقه از جهانگردان در قالبی ناهمگون، تازه، ماجراجویانه، ضدنظم و ترتیب و خود محور متجلی می شود. در این مرحله سنی افراد به هیچ وجه جهانگردی سازمان یافته و گشت های منظم را نمی پذیرند.

اساساً مطالعه گردشگری جوانان جدا از سایر رفتارهای جوانان و خرده فرهنگ جوانی، میسر نیست. از این منظر، فرهنگ جوانان را از دریچه مصرف قابل بررسی است، بر همین قیاس گردشگری جوانان از مصرف زمان، مکان و نشانه ارزیابی می گردد. گردشگری جوانان و فرهنگ جوانی در تعامل و تاثیر و تاثر متقابل با هم قرار دارند؛ همان طور که گردشگری جوانان بر اساس شاخصه های فرهنگ جوانی قابل فهم است، فرهنگ جوانی نیز بر اعمال توریستی مبتنی و متکی است. به عبارت دیگر فهم گردشگری جوانان بر مبنای مولفه های خرده فرهنگ جوانی- که خود با رویکرد مصرف قابل بررسی است - استوار است.( کلانتری، ۱۳۸۷)

بر اساس آمار های سازمان جهانی گردشگری (WTO) ، طی چند سال اخیر ، مسافرت جوانان، بیشترین سهم را در گسترش صنعت گردشگری داشته است. مسافرت جوانان تقریبا ۲۰ درصد از گردشگران بین‌المللی را تشکیل داده و یکی از سریع‌ترین بخش های گردشگری در حال رشد طی چند سال اخیر شده است. (گزارش میراث آریا (chtn)، ۱۳۸۷)، همچنین بر طبق آمار به دست آمدۀ این سازمان و کنفدراسیون مسافرت های علمی و آموزشی جهان (WYSE) هزینه جوانان در هر سفر تا ۴۰درصد افزایش پیدا کرده و تقریبا ۸۰ درصد از جوانان از مکان‌های مورد بازدید خود با هیجان و به خوبی یاد کرده اند. گزارشات حاکی از آن است که نزدیک به ۷۰ درصد از جوانان به منظور، یادگیری زبان، کار یا تحصیل و یا برای خوش‌گذرانی به کشورهای خارجی سفر می‌کنند از این رو تقریبا ۶۰ درصد از سازمان های گردشگری جهان نقش گردشگران جوان را در توسعه صنعت گردشگری کشورهای خود بسیار مهم ارزیابی کرده‌اند.کشورهای استرالیا، آمریکا و فرانسه از جمله مهم‌ترین کشورهایی هستند که مورد توجه جوانان قرار گرفته‌اند. (میراث آریا، ۱۳۸۷)

بر همین اساس است که آقای دکتر محمد شریف ملک زاده، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خصوص تشکیل مجمع ملی گردشگری جوانان می گوید که این مجمع با هدف واگذاری بخشی از فعالیت های دولت در حوزه گردشگری به جوانان ،ساماندهی وضعیت گردشگری در میان قشر جوان و تسهیل فرایند سفر و گردشگری و نهادینه کردن فرهنگ گردشگری در میان جوانان به عنوان آینده سازان کشور تشکیل شده است . به گفته وی مجمع ملی گردشگری جوانان در استان ها نیز دارای پتانسیل خوبی برای جذب جوانان است. (ایسکا نیوز، ۱۳۸۶)

از این رو در چارت سازمانی معونت گردشگری مجموعه ای تحت عنوان" کانون ملی گردشگری جوانان" ایجاد شده است، که اهداف ذیر را دنبال می نماید:

۱) اجرای ابلاغیات شورای مرکزی.

۲) تشکیل کمیته های استانی با استفاده از ظرفیت جوانان استان به شیوه انتخاباتی.

۳) تعامل سازنده با کمیته های تخصصی گردشگری جوانان.

۴) تعامل سازنده با دستگاههای ذیر بط در استان مربوطه.

۵) برنامه ریزی و اجرای طرحهای استانی.

۶) ارائه گزارش سالانه.

۷) انجام فعالیت های اطلاع رسانی و تبلیغاتی در استان مربوطه.

۸) آموزش جوانان در استان مربوطه در راستای سازماندهی درکمیته های استانی.

۹) آموزش جوانان در استان مربوطه در راستای سازماندهی درکمیته های استانی.

۱۰) همکاری و تعامل سازنده با سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان.

۱۱) تشکیل کمیته مشارکت دستگاههای اجرایی در استان مربوطه.

۱۲) شناسایی ، ترغیب ، تشویق و تشکیل و پشتیبانی تشکلهای جوانان مرتبط دراستان.

۱۳) ارائه برنامه عمل یکساله توسعه گردشگری در استان مربوطه.

۱۴) پشتیبانی و ساماندهی فعالت کمیته های استانی.

۱۵) حمایت مالی از برنامه های گردشگری جوانان در استان.

نهایتاً آن چیزی که بسیار حائز اهمیت است، توجه به این نکته است، که جمعیت کشور ما، از نظر جمعیتی، ساختار جوانی دارد، لذا این امر در نگاه بسیاری از صاحبنظران و سیاستگذاران دنیا، به عنوان فرصتی مناسب جهت رشد و توسعۀ یک کشور و سرزمین قلمداد می شود، لیکن همگان بر این امر واقفند که اگر زمینه های رشد و تعالی درست و مناسب، این نیروی عظیم و پتانسیل بالقوه، به نحو شایسته و مناسبی ایجاد نشود، خود می تواند به بستری جهت ایجاد بحرانهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تبدیل گردد. از ین رو، ضروری است تا با به کارگیری راهکارهای جدید و خلاقانه، از یک سو، فرصت گذران اوقات فراغت و تخلیۀ هیجانی دوران پر شر و شور جوانی را فراهم سازیم و هم از سوی دیگر با کانالیزه کردن این امر به سمت توسعۀ گردشگری جوانان، زمینه های اشتغال آنان را در مقاصد گردشگری، فراهم سازیم.

به این ترتیب هم فرصتی جهت غنی سازی اوقات فراغت جوان فراهم ساخته ایم تا مسیر پر تنش و بعضاً پر اضطراب این دوران به سلامت و نشاط سپری شود و هم موفق شده ایم، تا با مدیریت لایق و کارآمد و خوش سلیقه، بسترهای اشتغال زایی پایدار و مولد را برای همین جوانان در نقاط مختلف کشور فراهم سازیم. البته شاید سخن گفتن در این خصوص آسان و لیکن در مقام عمل بسیار سخت و دشوار باشد، چراکه اجرایی شدن، طرح های از این دست، در وهلۀ نخست، نیازمند وقوف سیاستگذاران و برنامه ریزان کلان کشور به این نکته است، که اصولاً گردشگری، فرایندی خطر ساز نیست، بلکه امری آرامش ساز و نرم افزاری است، که می بایست با همکاری همه جانبۀ همۀ دستگاه ها(البته فارغ از شعارهای مرسوم ولی غیر پایدار) و با ایجاد فضای همدلی و همفکری با قشر جوان (البته در چارچوب قواعد عرفی و لیکن منعطف و منطبق با خواسته های به حق و معقوق جوانان) به منصه ظهور رسد.

فهرست منابع و مآخذ:

- کلانتری عبدالحسین,فرهادی محمد( ۱۳۸۷)، جوانان و مصرف گردشگری، تحقیقات فرهنگی، (فرهنگ و رسانه ۱): ۱۵۹-۱۹۱.

- خبرگزاری ایسکا نیوز(۷/۷/۸۶) به نشانی www.iscanews.ir.

- خبرگزاری میراث آریا،( ۱۳۸۷)، به نشانی www.chtn.ir.

- سایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، به نشانی: www.miraszanjan.ir

سایت بانک مقالات و اطلاعات فارسی،(۱۳۸۶)، مقالۀ انگیزه های جهانگردی، به نشانی: www.omomi.mihanblog.com