جت لی, بازیگر «قهرمان» برو بچه ات را بزرگ کن

«جت لی» در کنار «جکی چان» و چون یون فت یکی از معروف ترین بازیگران هنگ کنگی است او در دوران کودکی و نوجوانی فن و حرفه هنرهای رزمی را آموخت و به مدد دانشی که در این رشته داشت, سر از دنیای سینما درآورد

«جت‌لی» در کنار «جکی چان» و چون یون فت یکی از معروف‌ترین بازیگران هنگ‌کنگی است. او در دوران کودکی و نوجوانی فن و حرفه هنرهای رزمی را آموخت و به مدد دانشی که در این رشته داشت، سر از دنیای سینما درآورد.

جت‌لی قبل از بازی در فیلم‌های سینمایی، عنوان قهرمانی مسابقات ووشو را از آن خود کرده و به صورت یکی از چهره‌های سرشناس دنیای هنرهای رزمی درآمده بود. او در عالم سینما هم با موفقیت زیادی روبه‌رو شد و پس از بازی در یک دوجین فیلم چینی و هنگ‌کنگی، راهی هالیوود شد و به ایفای نقش در محصولات انگلیسی‌زبان پرداخت. جت‌لی که بازیگری را از سال ۱۹۸۲ آغاز کرد، در فیلم‌های مطرحی مثل قهرمان، یگانه، جنگ، قلمرو ممنوع، مومیایی ۲، و دو قسمت اول و دوم «بی‌مصرف‌ها» بازی کرده است. وی تازه از بازی در قسمت سوم «بی‌مصرف‌ها» در کنار سیلوستر استالونه و آرنولد شوارتزنگر فارغ شده است. در قصه فیلم «قهرمان» (که بتازگی از شبکه تهران به آنتن پخش سپرده شد) جت لی در نقش یک سلحشور بی‌نام ظاهر شد که به دستور پادشاه، راهی مبارزه با سه سلحشور می‌شود. گفت‌وگوی اینترنتی زیر با جت‌لی، به بهانه نمایش این فیلم است.

«قهرمان» به صورت یکی از موفق‌ترین کارهای سینمایی شما درآمد. فکر می‌کنید نقشی که در این فیلم داشتید، شبیه نقش‌های دیگر فیلم‌هایتان بوده است؟

خیر، اصلا. وقتی فیلمنامه را خواندم، بلافاصله متوجه تقاوت‌های آشکار آن با دیگر نقش‌های سینمایی‌ام شدم. این یک نقش کاملا خاص بود، که در یک فیلم کاملا خاص و ویژه خودش را به نمایش می‌گذاشت. احساس شخصی‌ام این است که «قهرمان» یکی از بهترین فیلم‌های اکشن کارنامه هنری است که در عین حال فلسفه خاصی را هم مطرح می‌کند.

چرا چنین احساسی دارید و بر چه اساسی چنین چیزی می‌گویید؟

تا به حال در بیش از ۳۰ فیلم سینمایی بازی کرده‌ام. فیلم‌های اکشن معمولا از یک فرمول مشخص پیروی می‌کند. در این فیلم‌ها، پدر و مادر شخصیت اصلی قصه استادان یک رشته ورزشی هستند. این شخصیت آموزش‌های لازم رزمی را می‌بیند و پس از یک درگیری سخت با آدم بد ماجرا، او را می‌کشد و قصه تمام می‌شود. اما «قهرمان» درباره چیزهای بیشتری صحبت می‌کند و در لایه زیرین اکشنی خود، به بحث درباره مفاهیم مهمی می‌پردازد.

لایه زیرین خط اصلی قصه فیلم درباره صلح و آرامش صحبت می‌کند و می‌گوید ملت چین، چگونه می‌تواند تبدیل به یک قهرمان شود.

برای مثال، فکر می‌کنید «قهرمان» بیشتر شبیه «ببر خیزان، اژدهای پنهان» آنگ لی نیست؟

خیر. این دو فیلم کاملا متفاوت از یکدیگر است. اگر از من بپرسید، می‌گویم آنگ لی فیلمساز بسیار مستعدی است. او در فیلم خود از هنرهای رزمی استفاده کرد تا درباره عشق و محبت صحبت کند، اما ژانگ ییمو در «قهرمان» تلاش کرد از هنرهای رزمی در جهت نمایش فرهنگ چینی استفاده کند و درباره کلیت این فرهنگ به بحث بنشیند. تلاش ییمو این بود نشان دهد آنها چگونه فکر می‌کنند، چه چیزهایی را می‌خواهند و امیدواری‌شان این است که دنیای پیرامونشان به چه چیزی تبدیل شود.

به همین دلیل می‌گویید «قهرمان» یک اکشن غیرمتعارف و عمیق است؟

دقیقا. «قهرمان» فیلمی عمیق و پرنکته است.

در تعدادی فیلم هالیوودی مثل «اسلحه مرگبار ۴» بازی کرده‌اید. به عنوان یک بازیگر چینی، درگیر شدن در این نوع پروژه‌ها و کار با بازیگران غربی چگونه بوده است؟

«اسلحه مرگبار ۴» اولین فیلم انگلیسی‌زبان من بود و می‌دانید که در آن در نقش آدم بد ماجرا بازی کردم. این اولین بار بود که در جلوی دوربین، در نقش شخصیت منفی قصه بازی می‌کردم. بسیاری از تماشاگران و منتقدان سینمایی آسیایی، نقش مرا در این فیلم دوست نداشتند، اما تصور خودم این است که اگر می‌خواهم یک بازیگر خوب باشم، باید روش‌های مختلف را تجربه کنم و در نقش‌های متفاوتی ظاهر شوم. زمان بازی در این فیلم نمی‌توانستم زبان انگلیسی را بخوبی صحبت کنم.

یکی از دلایل مهم قبول بازی در این فیلم، این بود که می‌خواستم ببینم می‌توانم چیزی از فیلم‌های بزرگ و پرسروصدای هالیوودی یاد بگیرم یا خیر. کار با بازیگران، فیلمسازان و تهیه‌کنندگان هالیوودی، فرصت کسب چنین تجربه‌ای را برایم فراهم می‌کرد. هنوز هم پس از سال‌ها کار بازیگری، خودم را یک نوآموز می‌بینم و به دنبال یاد گرفتن چیزهای تازه در دنیای بازیگری هستم. به خودم گفتم باید به هالیوود بروم و ببینم در آنجا چیزی برای یاد گرفتن وجود دارد یا خیر. در کنار بازی در فیلم‌های آمریکایی، سعی می‌کنم با فرهنگ عمومی و تاریخ سینمای آن هم آشنا شوم. شما نمی‌توانید در کشوری به بازی در فیلم بپردازید و در همان حال، چیزی از فرهنگ مردم و تاریخ سینمای آن ندانید. برایم مهم و جذاب بود ببینم آنها در آمریکا فیلم‌هایشان را چگونه می‌سازند و سبک فیلمسازی‌شان چه تفاوت‌هایی با سبک فیلمسازی در آسیا دارد.

چیزی هم یاد گرفتید؟

بله، همیشه و در همه جا چیزهایی برای یاد گرفتن و آموختن هست. بستگی به خود شما دارد که چقدر بخواهید یاد بگیرید. در دومین فیلم انگلیسی‌زبانم «رومیو باید بمیرد» نقش آدم خوب ماجرا را بازی کردم.

واقعیت دارد که دعوت به بازی در مجموعه فیلم «ماتریکس» را رد کردید؟

بله و همچنین ببرخیزان، اژدهای پنهان. اول دعوت بازی در فیلم آنگ لی را قبول نکردم، دلیلش این است که به همسرم قول دادم اگر صاحب فرزندی شویم، تا او بزرگ شود بازی در هیچ فیلمی را قبول نخواهم کرد. وقتی پدر شدم، مجبور بودم به قولم عمل کنم! برای یک سال در هیچ فیلمی بازی نکردم. از این نظر، یک مرد سنتی هستم! ما آدم‌های این جوری مجبوریم به قول‌ها و وعده‌هایمان عمل کنیم. باید چنین کاری بکنیم. آنگ لی هم وضع مرا بخوبی درک می‌کرد و از تصمیم من استقبال کرد. گفت برو و بچه‌ات را بزرگ کن! می‌دانید، ما همیشه می‌توانیم فیلم بازی کنیم، ولی فرصت بزرگ کردن بچه و کنار او بودن همیشه به دست نمی‌آید.

حالا افسوس نمی‌خورید که در این فیلم‌ها بازی نکردید؟

خیر. با وجود موفقیت فراوان مالی و انتقادی هر دو فیلم، اصلا احساس بدی ندارم و افسوس نمی‌خورم. خوشحالم که در تمام لحظات کنار فرزندم بودم و همسرم از این‌که به قول و تعهدم عمل کردم، بسیار خوشحال و راضی بود. این‌ها مهم‌ترین چیزهایی است که در زندگی‌ام دارم. هر دوی آن فیلم‌ها، بدون جت لی هم فیلم‌های موفقی بود.

چطور شد که از یک قهرمان ووشو و هنرهای رزمی، به یک ستاره سینما تبدیل شدید؟

به خاطر می‌آورم در یازده سالگی نمایشی از کارهای هنرهای رزمی را در سال ۱۹۷۴ در هنگ‌کنگ اجرا کردم. بروس‌لی یک سال قبل از آن مرده بود. چند تهیه‌کننده سینمایی با من صحبت کردند و گفتند «هی بچه وقتی بزرگ شدی می‌خواهی بازیگر سینما شوی؟» من گفتم بله، چرا که نه! از آن زمان به بعد هر سال یکی از این تهیه‌کنندگان به دیدنم می‌آمد و هر بار می‌گفتند «نه، تو هنوز بچه‌ای!» نمی‌توانی بازیگر فیلم‌های سینمایی باشی و ما باید منتظر بمانیم. این موضوع تا هفده‌سالگی‌ام طول کشید. در آن زمان بود که مرا برای بازی در فیلم‌ها بردند و «معبد شائولین» را بازی کردم.

به همین سادگی؟

به همین سادگی!

در همان سال ۱۹۷۴ بود که برای اولین بار فیلمی از بروس‌لی دیدید؟

بله. او را روی پرده سینما بسیار مستعد و توانا دیدم. کار هنرهای رزمی‌اش معرکه و بی‌نظیر بود. نمی‌خواستم مثل او شوم، ولی تحسینش می‌کردم. نمی‌دانستم آن کارها را چطور جلوی دوربین انجام می‌دهد و بازی در فیلم‌ها چگونه است. خب، یازده سالم بود و شما نمی‌توانید از بچه‌ای در آن سن و سال، انتظار داشته باشید این چیزها را بداند.

به نقل از آسوشیتدپرس

مترجم: کیکاووس زیاری