رقیب همیشگی

نارضایتی حامیان احمدی نژاد از لاریجانی بالا می گیرد

هر قدر علی لاریجانی تلاش می کند سفرهای استانی را که اخیراً در دستور کارش قرار گرفته در راستای «شنیدن نظر نخبگان و آشنایی با مشکلات مناطق برای تنظیم سند برنامه پنجم» بداند و نه چیز دیگر اما گویا حامیان دولت در بهارستان چندان با رئیس مجلس همسو نیستند و این سفرها را نه «سفرهای استانی» بلکه گام برداشتن و شروع سفری تازه برای رئیس اصولگرای مجلس ارزیابی می کنند. پس عجیب نیست اگر این روزها وکلای حامی دولت در بهارستان صدایشان را برای علی لاریجانی بلند کرده و غوغا می کنند؛ صدایی که در پس آن این سوال مطرح می شود که «نکند موسم سفر باشد؟»

استعفای البته مستردشده روح الله حسینیان هم بلندترین این صداها بود. اظهارنظرهای پس از آن نیز از جانب نمایندگان فراکسیون انقلاب یا همان رایحه خوش خدمتی های سابق هم پس لرزه های آن شد. اگرچه قصه رابطه نه چندان خوب محمود احمدی نژاد و علی لاریجانی دو رئیس اصولگرای دو قوه کشور سر دراز دارد اما هیاهویی که اخیراً از سوی حامیان دولت شنیده می شود از جنسی دیگر است. هر چند این دو اصلاً از زمان رقابت در انتخابات ریاست جمهوری نهم سر سازگاری با یکدیگر نداشتند؛ وقتی دومی به ناگاه کرسی را که اولی متعلق به خود می دانست تصاحب کرد.

لاریجانی شاید آن روزگار خود را اصلح ترین کاندیدای اصولگرایان می دانست چراکه کاندیدای شورای هماهنگی نیروهای انقلاب بود و از موتلفه یی ها گرفته تا سایرین در حمایتش می کوشیدند و مشتاق بود لشگری پشتش گرد هم آیند. او صفی از محافظه کاران را پشت خود داشت که به اعتقاد او حرف شان در عالم سیاست سنگ را آب می کرد و همچنین برآمده از یک خانواده روحانی انقلابی بود که در مناسبات حاکم بر سپهر سیاست ایران خود امتیازی فوق العاده به حساب می آمد و ریشه یی ارزشمند محسوب می شود. اگرچه اینچنین بود اما ناگهان ورق برگشت و لاریجانی خود را در زمره دو نفری ندید که به دور دوم انتخابات نهم راه یافتند.

پس ناچار شد وقتی احمدی نژاد سکان هدایت دولت را به دست می گیرد یکی از مهره های او شود تا دست کم بازی سیاست را به آسانی نبازد. رقابت این دو در انتخابات نهم اما بی شک ریشه جدایی بود و حق هم بود که لاریجانی با آن صف طویل حامیانش از اینکه به صندلی ریاست دولت دست نیافته از این تقدیر دلخور باشد.

پس از آن هم تجربه شورای عالی امنیت ملی کلاف را سردرگم تر کرد؛ وقتی علی لاریجانی بدون مراسم تودیع، کیفش را برداشت و راهی خانه شد و سعید جلیلی آمد که جای او را بگیرد، بعد هم غلامحسین الهام مامور شد تا وقتی لاریجانی در سفر ایتالیا برای آخرین بار با سولانا دیدار می کرد، پشت تریبون رسمی دولت به خبرنگاران بگوید آقای لاریجانی به دلایل شخصی کرسی دبیری شورا را ترک گفته است. بگذریم که بعدتر که لاریجانی به ایران آمد این گفته را تکذیب کرد و درددلی خرد با اصحاب رسانه به میان نهاد تا بگوید دلیل ترک شورای عالی امنیت ملی چیزی فراتر از دلایل شخصی بوده و بیشتر بوی اختلاف نظر از آن می آمده است.

نزدیکانش هم به رسانه ها می گفتند؛ «در مدت دبیری شورا، لاریجانی تصویری مناسب در عرصه دیپلماسی از خود بر جای گذاشته است. او هیچ جا از مواضع نظام عدول نکرده اما به ابزاری اعتقاد داشت که تعامل و گفت وگو اساس آن بود.» از جمله به عقیده لاریجانی باید از طریق اقناع عمومی ادعا کرد که پرونده هسته یی ایران بسته شده است و نمی توان بدون این فهم گفت پرونده بسته شده است. همه هوادارانش تاکید داشتند لاریجانی بر این باور بوده است که هر گفت وگویی با طرف اروپایی به معنای فائق آمدن آنها بر ما نیست و این امر از جمله مسائل اساسی اختلاف نظر میان احمدی نژاد و لاریجانی بوده است.

با این حال اما دولتی ها آن روزها می گفتند لاریجانی چون عزم بهارستان کرده، شورای امنیت را وانهاده است اما او خود سخن دیگری گفت؛ «با حفظ سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی هم می توان کاندیدای نمایندگی مجلس شد.» به هر حال لاریجانی پس از دبیری شورا، تهران را ترک کرد و از قم کاندیدای وکالت مجلس شد و صف حامیانش آنچنان وزین شد که حدس پیروزی برایش حدسی عجیب نبود.

او بسیار با برنامه و دقیق بر بالاترین کرسی هرم بهارستان نشست. تک تک سخنرانی هایش هم محمل انتقادهای محافظه کارانه از رفتار دولت بود؛ رویکردی که بعد از تکیه زدنش بر کرسی ریاست مجلس نیز ادامه یافت. او نامه یی به رهبر معظم انقلاب نگاشت و در آن خواستار جلوگیری از اقدامات غیرقانونی دولت شد.

در این نامه عدم اجرای قانون توسط دولت به ویژه نسبت به عملکرد قانون جامع حمل و نقل و تبصره ۱۳ لایحه بودجه مورد تاکید قرار گرفت. مبنای این مرقومه بر اساس گزارش عبدالرضا رحمانی فضلی رئیس دیوان محاسبات مجلس بود که در گزارش عملکرد بودجه سال ۸۷ دولت، تخلفات قوه مجریه در اجرای قانون مصوب مجلس - قانون بودجه ۸۷- را متذکر شده بود. احمد توکلی رئیس مرکز پژوهش های مجلس نیز برخی از قوانینی را که توسط دولت اجرا نشده دسته بندی کرد و به ریاست مجلس ارائه داد که همگی مبنای نامه لاریجانی شدند. و این سرآغاز عینیت یافته چالشی بود که می شد از مدت ها قبل حدس زد روزگاری میان دو رقیب یا بهتر است بگوییم دو جریان شکل می گیرد؛ دو جریانی که یکی برآمده از قلب محافظه کاران سنتی بود و علی لاریجانی نمایندگی اش می کرد و دیگری محمود احمدی نژاد در راسش نشسته بود.

لاریجانی وقتی راس یک قوا را تصاحب کرد آماده بود که آرمان های ازدست رفته را پیگیری کند، پس فرصت انتقاد از دولت را هیچ گاه از دست نداد؛ حتی هنگامی که می دانست انتقاد او از دولت، پای رسانه های منتقد را بیشتر در میدان اختلاف این دو باز می کند. وقتی مجلس هشتم شروع به کار کرد عده یی احساس می کردند این مجلس نیز مانند مجلس هفتم با دولت چالشی جدی نخواهد داشت.

اگرچه تا حدودی چنین هم شد- رفتارهای مجلس هشتم و دولت محمود احمدی نژاد به رغم بروز اختلافات اما بیشتر با پیروزی دولت فرجام یافته است- اما گویا نمایندگان حامی دولت خصوصاً پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم و حوادث پس از آن رویه یی غیر از رویه برخورد مجلس تحت هدایت غلامعلی حدادعادل با دولت را برنمی تابند و اکنون که علی لاریجانی و تعداد پرشماری از اصولگرایان مجلس نقدهای بسیاری به دولت می آورند و انتقادی ساز می کنند صدایشان بلند می شود. همایش شکرانه وحدت امسال که همه چیز داشت جز وحدتی درخور،نمونه یی بارز از این نگاه است زیرا نه رئیس دولت در آن حضور یافت و نه نمایندگان حامی دولت، بلکه هر کدام خود را به هر کاری به جز حضور در همایش شکرانه وحدت به میزبانی علی لاریجانی سرگرم کردند. اما بزرگ ترین سنگ بنای مخالفت، جریان استعفای روح الله حسینیان بود؛ نامه استعفا و البته تصمیم بازپس گیری استعفا از سوی حسینیان رهبر نمایندگان حامی دولت این مفاهیم در یک نامه و یک تصمیم به خوبی هویدا بود؛ در اولی این گونه؛«امروز خود را ناتوان تر از همیشه می یابم. هر اقدامی آغاز کردیم با رقابت پیچیده پارلمانتاریست های حرفه یی نقش بر آب شد. جناح اصلاح طلب نزد رئیس عزیزتر و ارزشی تر شدند و هر روز ما مطرودتر و بی خاصیت تر. من خود را موجودی شکست خورده و سرخورده می بینم» و در دومی که حمید رسایی راوی اش بود؛ «این تقاضا از باب «امر به معروف» و «نهی از منکر» بود که نتایج خود را نیز دربرداشت.»

اما این هم همه مطلب نبود چراکه به رغم کوفتن بر طبل ریشه های اختلاف، لاریجانی را نزدیک به اصلاح طلبان هم می دانند. به هر حال در شرایطی که ناظران معتقدند لاریجانی نه تنها اصلاح طلب نیست بلکه همواره بر مرزهایش با این طیف سیاسی صحه گذاشته اما عده یی واقعیت را در این می بینند که لاریجانی در صدر اصولگرایانی قرار گرفته است که رویای دیگری در سر می پرورانند. عده یی سخت بر این باورند که لاریجانی این روزها خود را برای انتخابات بعد آماده می کند؛ انتخاباتی که حلقه نزدیکان رئیس دولت از امروز به نظاره آن نشسته اند و فعلاً اولین تصویری که جلویشان می لغزد، تصویر علی لاریجانی است.

مسعود رفیعی طالقانی