سرفه؛ شایع‌ترین علامت سرطان ریه

همه ما می‌دانیم علت اصلی ابتلا به سرطان ریه، استعمال دخانیات به‌ویژه سیگار است. بعضی از افراد برای توجیه خود و اطرافیان می‌گویند ما فقط تفریحی چند نخ سیگار می‌کشیم.
اما آیا …

همه ما می‌دانیم علت اصلی ابتلا به سرطان ریه، استعمال دخانیات به‌ویژه سیگار است. بعضی از افراد برای توجیه خود و اطرافیان می‌گویند ما فقط تفریحی چند نخ سیگار می‌کشیم.

اما آیا تعداد نخ‌های سیگار تاثیری در افزایش احتمال ابتلا به سرطان ریه دارد؟ به عنوان نمونه یک سیگاری قهار در مقایسه با کسی که روزی ۵ نخ سیگار می‌کشد، بیشتر در معرض خطر است؟ باید گفت، خیر. هر کسی که از این‌گونه مواد استفاده می‌کند در معرض خطر ابتلا به بسیاری از عوارض و از جمله سرطان ریه است اما هر چه فردی بیشتر یا به مدت طولانی‌تری سیگار بکشد، هم بیشتر در معرض ابتلا به سرطان ریه و هم بیشتر در معرض ابتلا به سرطان‌های دهان، حلق، مری، حنجره، مثانه، کلیه، دهانه رحم و لوز‌المعده قرار می‌گیرد. خانواده افراد سیگاری باید بدانند سیگار کشیدن شایع‌ترین علت مبتلا شدن به سرطان ریه است اما قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران نیز موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان ریه می‌شود. غیرسیگاری‌هایی هم که با افراد سیگاری کار یا زندگی می‌کنند در معرض ابتلا به سرطان ریه قرار دارند و نباید از این موضوع غافل باشند. به تازگی مصرف حشیش در بروز سرطان ریه موثر شناخته شده اما نیاز به تحقیقات بیشتری است. سرطان ریه به‌طور معمول هنگام اولین مراحل بروز آن، نشانه‌ای ندارد و پزشکان گاهی به‌طور اتفاقی و به علت مشکل دیگری که عکس قفسه سینه از بیمار درخواست می‌کنند، آن را تشخیص می‌دهند. شایع‌ترین علامت سرطان ریه، سرفه است. سرفه به علت تحریک پوشش مجاری هوا یا انسداد راه عبور هوا بروز می‌یابد. علایم دیگر شامل درد ثابت قفسه سینه، تنگی نفس، خس‌خس سینه، ابتلای مکرر به برونشیت یا ذات‌الریه و سرفه با خلط خونی و خشونت صدای تنفس است.

اگر فردی علائم و نشانه‌های مشخص آن را داشته باشد، پزشک شرح‌حال کامل فردی و خانوادگی از او می‌گیرد، او را معاینه می‌کند و به‌ویژه به ریه‌های او گوش می‌کند و با معاینه با دست و گوشی پزشکی، هرگونه مورد غیرطبیعی را درمی‌یابد. سپس در صورتی که به بیماری شک کند ابتدا عکس رادیوگرافی قفسه‌سینه درخواست می‌کند و اگر سرفه بیمار همراه با خلط باشد، نمونه خلط را برای ارزیابی آزمایشگاهی می‌گیرد و برای همکاران آسیب‌شناسی خود برای تشخیص وجود سلول‌های بدخیم می‌فرستد.

در مراحل بعدی ممکن است سی‌تی‌اسکن درخواست کند تا وجود توده‌ای در ریه و منطقه دقیق آن مشخص شود. چون در سی‌تی‌اسکن، خوش‌خیم یا بدخیم بودن توده معلوم نمی‌شود، پزشکان برای تایید یا رد بدخیم و سرطانی‌بودن توده مشخص شده و ارتباط آن با علایم بیمار از آن نمونه‌برداری می‌کنند.

در پایان مژده‌ای برای سیگاری‌ها دارم. اگر فردی که سال‌ها سیگار کشیده، مصرف آن را کنار بگذارد، احتمال ابتلای او به سرطان ریه کمتر می‌شود. برای ترک کردن و بهره‌ بردن از منافع ترک سیگار هرگز دیر نیست. ثابت شده که حتی افراد سیگاری مبتلا به سرطان ریه هنگامی که سیگار را ترک می‌کنند، کمتر به عود سرطان یا نوع دیگری از سرطان مبتلا می‌شوند.

دکتر حمید سهراب‌پور

فوق‌تخصص ریه

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی