شــرافت گمشـده در زیر نقــاب

نقاب, دراوایل سال ۱۳۸۳ در دبی ساخته شد و تهیه كننده آن «علی آشتیانی پور» امید داشت كه این فیلم در گیشه به فروش خوبی برسد, اما گویا این اتفاق نیفتاد و این فیلم اجازه اكران نگرفت همین امر باعث شد تا سرمایه آشتیانی پور, بلاتكلیف بماند پس از گذشت, چهار سال سرانجام با حذف قسمت هایی از این فیلم, نقاب اجازه اكران گرفت

در كشور امارات، كامران امیرزاده كه یك رستوران‌دار و تاجر خرده‌پای میدانی است، با دختری ایرانی به نام نگار آشنا می‌شود. البته این آشنایی به این صورت است كه ابتدا اتومبیل او تصادف می‌كند و این تصادف سرآغاز آشنایی و ازدواج آن دو می‌شود. نگار دختر یك تاجر ثروتمند ایرانی است كه با پدرش آقای جهاندار، برای تاسیس یك شركت ایرانی به دبی آمده‌اند. در روز ازدواج، جهاندار به عنوان پیش‌پرداخت كادوی عروسی، آنها را برای ماه‌عسل به یك سفر خارجی

می‌فرستد و اهدای كادوی اصلی را به آینده موكول می‌كند. پس از بازگشت از سفر، كامران زندگی آرام خود را با نگار آغاز می‌كند و در این بین، «نیما» دوست نزدیك كامران و مدیر رستوران كامران هم، هر روز با آنهاست... همه چیز مسیر عادی خود را طی می‌كند، اما به زودی اخلاق كامران عوض شده و با نگار بنای ناسازگاری می‌گذارد. این اتفاق باعث می‌شود كه نیما به نگار اظهار عشق ‌كند... تا این‌جا بیننده فكر می‌كند كه به‌طور حتم باید قصه جدیدی از عشق نیما و نگار را ببیند، اما قصه چنان ۱۸۰ درجه عوض می‌شود كه بیننده را مقابل تصاویری كه روبه‌رویش است میخكوب می‌كند و شاید یكی از معدودترین فیلم‌هایی بود كه به هیچ عنوان بیننده نمی‌توانست از اتفاقات ثانیه‌های بعد باخبر شود... نام این فیلم «نقاب» است كه از ساخت تا اكران آن، خود یك سناریوی تازه بود و حتی این سناریو تا پس از اكران آن هم ادامه پیدا كرد. آنهایی كه این فیلم را به طور دقیق دیدند ، به شرافت گمشده افراد زیر نقاب پی می‌برند.

نقاب، دراوایل سال ۱۳۸۳ در دبی ساخته شد و تهیه‌كننده آن «علی آشتیانی‌پور» امید داشت كه این فیلم در گیشه به فروش خوبی برسد، اما گویا این اتفاق نیفتاد و این فیلم اجازه اكران نگرفت... همین امر باعث شد تا سرمایه آشتیانی‌پور، بلاتكلیف بماند. پس از گذشت، چهار سال سرانجام با حذف قسمت‌هایی از این فیلم، نقاب اجازه اكران گرفت.

در این فیلم زیبا كه كارگردانش «كاظم راست‌گفتار» است، پارسا پیروزفر در نقش نیما، امین حیایی در نقش كامران، سارا خوئینی‌ها در نقش نگار و محمدرضا شریفی‌نیا در نقش جهاندار بازی می‌كنند، ضمن این‌كه گوهر خیراندیش و ماه‌چهره خلیلی هم در این فیلم ایفای نقش می‌كنند.

آشتیانی‌پور در مورد اكران نشدن فیلمش طی این مدت می‌گوید: «بارها قرار شد این فیلم پخش شود، اما هر بار بنا به دلایلی ارشاد اجازه اكران آن را به ما نداد و طی این سال‌ها، نشریات بارها از اكران نشدن آن مطالبی نوشتند، تا جایی كه احساس ما این بود پس از این‌كه فیلم اكران شود، بیننده سینما كه تشنه این فیلم است برای دیدن آن به سینما بیاید. وی می‌گوید: البته این را بگویم كه ارشاد هیچ‌گاه از واژه توقیف برای فیلم‌ ما استفاده نكرد، اما هرگاه به آن جا مراجعه می‌كردیم، می‌گفتند كه پروانه نمایش را به آن می‌دهیم، یك‌بار هم كه پروانه را دادند، اما پس از مدتی دوباره پس گرفتند.»

شاید برای‌تان جالب باشد، بدانید كه «نقاب» توسط «پیمان قاسم‌خانی» نویسنده كاربلد سریال‌های طنز كه معمولا كارهای او را با مهران مدیری دیده‌ایم به نگارش درآمده است.

راست‌گفتار می‌گوید: نقاب ویژگی فیلم‌های پرفروش را دارد و مخاطب با اشتیاق تمام از ابتدا تا انتهای آن را بدون ناراحتی تماشا می‌كند، این فیلم توانست نظر مردم را به خود جلب كند. به نظر من نقاب اثری متعلق به سینمای معناگر است. در این فیلم می‌بینیم كه به ظریف‌ترین، پلیدترین و شنیع‌ترین خصوصیات انسان‌ها پرداخته شده و آدم‌هایی را نشان می‌دهد كه سیاه و سفید نیستند و در حالی كه منفورترین كار را انجام می‌دهند، اما برای مخاطب جذاب هستند. راست‌گفتار كه پیش از نقاب، «عروس خوش‌قدم» را با حضور ماهایا پطروسیان، پارسا پیروزفر و محمدرضا شریفی‌نیا ساخته بود، بر این عقیده است كه «نقاب» معنا را در فطرت انسان به چالش می‌كشد، كاری كه فیلم‌هایی با مخاطب خاص انجام می‌دهند، این فیلم هشداری بود البته به زبان سینمایی كه جلوی چنین وقایعی را در جامعه بگیریم.

از طرفی آشتیانی‌پور می‌گوید: در ساخت یك فیلم آنچه بسیار تاثیرگذار می‌باشد، تهیه‌كننده است، هر چند اهمیت فیلمنامه در سینما بسیار بالاست، اما در سایه آن ارزش‌های دیگری در حاشیه محو می‌‌شدند. داستان نقاب، واقعیتی است كه می‌تواند در هر گوشه جامعه اتفاق بیفتد. محمدرضا شریفی‌نیا بازیگر این فیلم كه كار انتخاب بازیگران هم برعهده او بود، در مورد مضمون فیلم می‌گوید: این فیلم هشداری برای جامعه و خانواده‌هاست.

آشتیانی‌پور هم می‌گوید: برای هر خانواده‌ای ممكن است چنین اتفاق‌هایی بیفتد، از این رو باید خانواده‌ها با مطالعه و دیدی بازتر به اطرافیان خود نگاه و در برخورد اول و ظواهر اشخاص به آنان اعتماد نكنند.در همین باره شریفی‌نیا می‌گوید: نقاب براساس توجه به آسیب‌های اجتماعی در ارتباط با دختران جامعه ما شكل گرفته است. بی‌‌كاری، بی‌پولی و دیگر مشكلات جوانان هم در فیلم مورد توجه واقع شده است. همچنین حذف شدن تحقیق و پژوهش نسبت به خواستگار دختر كه از مشكلات جامعه كنونی است در این فیلم دیده می‌شود.

شاید خیلی‌ها با دیدن این فیلم این عقیده را داشته باشند كه نقاب یك فیلم ضد زن یا ضد مرد است، اما راست‌گفتار چنین عقیده‌ای ندارد. نقاب نه ضد زن است و نه ضد مرد... بلكه ماهیت آن یك اثر هنری است كه هر كس با نظر خود در مورد آن قضاوت می‌كند و احساس همزادپنداری دارد.

دو سال پیش كه به منزل امین حیایی رفته و با او گفتگویی انجام دادیم، حیایی می‌گفت: فیلمی بازی كرده‌ام به نام «نقاب» كه مجوز اكران نگرفته است، اما باید بگویم بهترین فیلم من است. حیایی در مورد نقش خود می‌گوید: «كامران»، یك نقش كاملا منفی به حساب نمی‌آمد. یكی از ایراداتی كه به این فیلم گرفته می‌شد، این بود كه نقش سارا خوئینی‌ها را باید بازیگر دیگری ایفا می‌كرد، گرچه زمانی كه فیلم را ببینید، متوجه خواهید شد، خوئینی‌ها به خوبی توانست این نقش را ایفا كند و به بازی در آن بپردازد. شریفی‌نیا می‌گوید: من در مورد انتخاب عوامل بسیار سخت‌گیر هستم و اجازه نمی‌دهم كه كسی اعمال سلیقه كند، می‌دانید چرا؟ به این خاطر كه اگر اشتباهی رخ دهد، به عهده من است. در این فیلم، من بازیگران را با سخت‌گیری‌های زیادی انتخاب كردم، برای مثال برای انتخاب نقش زن فیلم، من تست‌های زیادی گرفتم، حتی از چند بازیگر عرب هم تست گرفتم، اما در نهایت سارا خوئینی‌ها به لحاظ داشتن چهره‌ای جدید، فیزیك مناسب و شرقی بودنش و همچنین داشتن نگاه‌های معصوم انتخاب نهایی من شد.

آشتیانی‌پور تهیه‌كننده فیلم می‌گوید: «همین بازیگری كه به نداشتن اقتدار در این فیلم محكوم شده، در مجموعه تلویزیونی «معصومیت از دست رفته» با اقتدار بازی خوبی ارائه داد، در نتیجه این بازیگر توانایی‌های لازم را برای ایفای نقش در نقاب داشت، چون بازی‌اش براساس كاراكتر تعریف شده شكل گرفته است.»

شریفی‌نیا می‌گوید: ما دل‌مان می‌خواست بازیگری در نقش نگار بازی كند كه تقریبا از چهره‌های جدید سینما باشد. در نگاه خوئینی‌ها، معصومیتی دیده می‌شد كه ما برای این نقش به او نیاز داشتیم. ضمن این‌كه ماه‌چهره خلیلی و گوهر خیراندیش در همان چند سكانس كوتاه، نگاه‌ها را به خود جلب كردند. به نظر من بازی خیراندیش در همان دو سكانس، لیاقت گرفتن جایزه اسكار را هم داشت.

اما كامران و نیما، یعنی امین حیایی و پارسا پیروزفر... شریفی‌نیا می‌گوید: در انتخاب این دو شخصیت ما سعی داشتیم از بازیگرانی استفاده كنیم كه برای مخاطب چهره‌ای مثبت و دوست‌داشتنی داشته باشند، به گونه‌ای كه اگر در بخشی از فیلم شما به منفی بودن آنها پی می‌برید، به راحتی بتوانید با آنها ارتباط لازم را برقرار كنید. من می‌توانستم به جای این دو، از حسام نواب‌صفوی و شهرام حقیقت‌دوست استفاده كنم، اما وجود این دو بازیگر باعث می‌شد كه تماشاچی از همان ابتدا به موضوع اصلی پی ببرد.

شریفی‌نیا همچنین به هماهنگی بازی امین حیایی و پارسا پیروزفر در فیلم اشاره می‌كند و می‌گوید: «این دو زوج خوبی برای بازی روبه‌روی هم بودند و به نوعی مكمل همدیگر به حساب می‌آمدند، به نظر من امین و پارسا یكی از بهترین بازی‌های خود را در این فیلم ارائه كردند.»

راست‌گفتار می‌گوید: خیلی‌ها از من می‌پرسند كه چرا به جای سارا خوئینی‌ها، از ماهایا پطروسیان، هدیه تهرانی و حتی نیكی كریمی استفاده نكردم، اما پاسخ من قانع‌كننده است. من باید به تماشاچی می‌قبولاندم، اتفاقی كه از دقیقه اول تا ۵۴ فیلم می‌افتد، واقعی است. من به دنبال بازیگری بودم كه هم چهره خوب و هم توانایی‌ بدنی مردانه‌ای هم در كنار آن داشته باشد. فرض این كه من هدیه تهرانی را انتخاب می‌كردم، نقش زنی كه می‌خواهم تا پایان فیلم به بیننده بقبولانم كه مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد، بیننده حرفه‌ای با مجموعه نقش‌های تهرانی آشناست، شك می‌كند كه چه‌طور چنین اتفاقی می‌افتد و همین امر باعث می‌شد كه قصه فیلم لو برود. بیننده نمی‌توانست باور كند كه بر سر هدیه تهرانی بزنند و او چیزی نمی‌گوید، پس احتمال داشت حدس بزند كه كاسه‌ای زیر نیم‌كاسه است.

● حالا این فیلم هم لو رفت

آشتیانی‌پور پس از چهار سال امید داشت كه حالا فیلمش اجازه اكران گرفته و تجربه در سینمای ایران نشان می‌دهد فیلمی كه پس از سال‌ها مجوز اكران می‌گیرد، به فروش خوبی می‌رسد و سرمایه او برمی‌گردد، اما زهی خیال باطل.

هنوز دو هفته از اكران این فیلم نمی‌گذرد، كه سی‌دی‌های كپی شده آن در سراسر كشور توزیع می‌شود. اخراجی‌ها هم لو رفت، اما در اواخر اكران... یا فیلم‌های دیگری كه چند روز مانده به اتمام اكران لو می‌‌رفت، اما این‌كه دو هفته به پایان نرسیده باشد، فیلم لو برود، باید دست‌های دیگری پشت پرده باشند. این اتفاق آن‌قدر برای تهیه‌كننده سخت بود كه در یك حركت نمادین مجلس ترحیم برای فیلمش گرفت. متن دعوت به مجلس ترحیم نقاب به قلم تهیه‌كننده این بود.

● انالله و اناالیه راجعون

سی دی غیرقانونی فیلم سینمایی «نقاب» هم به بازار آمد، كمتر از دو هفته از اكران این فیلم بر پرده سینماها نمی‌گذرد كه «نقاب» هم به سرنوشت اخراجی‌ها، مهمان، سنگ، كاغذ، قیچی و... دچار شد.

اكنون كه با تهیه، تكثیر و توزیع غیرمجاز سی‌دی «نقاب»، دیگر بار نقاب از مناسبات سیاه مافیای قاچاق و دلالی در آثار سینمای ایران برداشته شده و دست‌های پنهان تخریب و تهدید، كیان سینما و بضاعت‌های مالی تهیه‌كنندگان فعال این عرصه را بی‌رحمانه و قانون‌شكنانه نشانه رفته‌اند، برآنیم تا با حضور در همایشی هماهنگ، اعتراض عمیق و جدی خود را به تیشه‌های فاجعه‌بار این روند غیرقانونی كپی كردن فیلم‌های سینمایی، كه پی در پی بر پیكر نحیف اقتصاد سینمای این مرز و بوم وارد می‌شود، دیگر بار به گوش مسئولان ذیربط و صاحبان اراده و م?ئولیت در این زمینه برسانیم. بر آن شدیم به منظور اعتراض به آسیب فرهنگی، ساعت ۰۳/۱۸ روز سه‌شنبه ۸ خرداد در مجتمع فرهنگی هنری اریكه ایرانیان، مجلس ترحیمی برای این فیلم بگیریم، باشد كه همراهی شما، ضمن تسلی خاطر غارت‌شدگان فرهنگی، مرهمی شود بر زخم عمیق دل دردمند سینمای كشور.از طرف بازماندگان داغدیده: تهیه‌كنندگان، سینماداران، فیلمسازان، سرمایه‌گذاران، پخش‌كنندگان، عوامل تولید، بازیگران، هنردوستان و سایر خانواده‌های وابسته كه فیلم و سینما را دوست دارند. آنچه خواندید دست نوشته یك دل دردمند سینمای ایران است...

---