جنگ فضایی به روایت لوکاس

صحنه های فضایی «جنگ ستارگان» در صحرای تونس فیلمبرداری شده است

مجموعه شش قسمتی «جنگ‌های ستاره‌ای» که هم‌اکنون از شبکه نمایش سیمای جمهوری اسلامی ایران در حال پخش است، تاریخی قدیمی و پرفراز و نشیب دارد.

جورج لوکاس، کارگردان و تهیه‌کننده این مجموعه فیلم، کار نگارش فیلمنامه قسمت اول آن را از سال ۱۹۷۴ شروع کرد. او که طرحی شلوغ و پرشخصیت (آن هم با آدم‌ها و موجوداتی عجیب و غریب)‌ را در سر داشت، دو سال وقت صرف نوشتن فیلمنامه کرد. جنگ‌های ستاره‌ای برای این فیلمساز حکم همان رویای همیشگی و جادویی را داشت که می‌خواست تبدیل به فیلم کند. ولی اطرافیان وی پس از خواندن فیلمنامه، به وی پیشنهاد کردند از خیر ساختن آن بگذرد. آنها تولید فیلم علمی ـ تخیلی و ماجراجویانه جنگ‌های ستاره‌ای را اقدامی دیوانه‌وار می‌دانستند و عقیده داشتند تماشاگران سینما از چنین قصه‌ای با یک چنین فضا و موجوداتی استقبال نخواهند کرد، اما لوکاس که شیفته این قصه و حال و هوای آن بود، بدون توجه به این اظهارنظرها بر تصمیم خود پافشاری کرد و جنگ‌های ستاره‌ای وارد مرحله تولید شد.

قصه فیلم درباره جوانی معمولی و کشاورز به نام لوک اسکای واکر است که با همراهی دوست خود هان سولو و گروهی از موجودات عجیب و غریب فضایی به نام‌های چوباسا، اوبی وان‌کنوبی، آرتو و سی‌تری‌پی‌او تلاش می‌کند جان یک شاهزاده خانم شورشی را نجات دهد و با امپراتوری فضایی بی‌رحم موف نارکیتی مبارزه کند. مارک هامیل و کری فیشر بازیگران نقش‌های لوک و شاهزاده خانم در آن زمان بازیگران مشهور سینما بودند و هریسون فورد (ایندیاناجونز معروف سینما)‌ با بازی در نقش‌ هان سولو در این فیلم به شهرت رسید. پیتر کوشینگ بازیگر نقش‌های منفی سینما، در نقش شخصیت خبیث قصه فیلم ظاهر شد و آلک گینس هم ایفای نقش اوبی‌ وان کنوبی را به عهده گرفت. قرار بود جنگ‌های ستاره‌ای با هزینه‌ای هشت میلیون دلاری تهیه شود که مشکلات کاری باعث اضافه شدن سه میلیون دلار دیگر به جمع هزینه‌های آن شد. برای خلق صحنه‌های فضایی فیلم، گروه سازنده راهی کشور تونس شدند و صحرای قدیمی این کشور به صورت لوکیشن اصلی فیلم درآمد. نکته جالب این که در اولین روز کار فیلمبرداری در صحرای تونس، یک باران تند و توفان شن در صحرای این کشور رخ داد که به گفته مقامات محلی، اولین باران شن در ۵۰ سال اخیر بود!

جنگ‌های ستاره‌ای در دورانی روی پرده سینماها رفت که تماشاگران قبل از آن استقبال عجیبی از دو فیلم «آرواره‌های کوسه» و «پدرخوانده» کرده بودند و موج مربوط به این دو فیلم، کل دو صنعت سینما و تلویزیون را تحت تاثیر خود قرار داده بود. نکته جالب این که جنگ‌های ستاره‌ای هم خیلی زود به این دو فیلم پیوست و موج تازه‌ای را در دنیای هنر و سرگرمی به راه انداخت. فیلم سال ۱۹۷۷ اکران عمومی شد و خیلی سریع به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمای دهه ۷۰ میلادی تبدیل شد. جورج لوکاس که در زمان تولید فیلم به هیچ وجه در فکر تبدیل آن به یک سه‌گانه (تریلوژی)‌ نبود، در سال‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۸۲ قسمت‌های دوم و سوم آن را تهیه و کارگردانی کرد. بسیاری از منتقدان سینمایی می‌گویند فضاها و شخصیت‌های قصه جنگ‌های ستاره‌ای، همان فضاها و شخصیت‌های فیلم و آدم‌های کلاسیک سینما هستند که لوکاس با الهام گرفتن از فیلم‌های محبوب دوران کودکی خود، دست به خلق آنها زده است. در جنگ‌های ستاره‌‌ای براحتی می‌توان ردپای زورو، شزم، لورل و هاردی و حتی چارلی چاپلین را پیدا کرد.

نام جنگ‌های ستاره‌ای نامی نبود که موردپسند تهیه‌کنندگان اصلی فیلم باشد. آنها پس از یک سری تست‌زدن و دریافت واکنش منفی گروهی از مردم در امر بازاریابی این فیلم، اعلام کردند این نام را هنگام نمایش عمومی تغییر خواهند داد. آنها حتی در دوران فیلمبرداری مسابقه‌ای بین بازیگران و عوامل فیلم به راه ‌انداختند و گفتند هر کس نام خوب و شایسته‌ای پیشنهاد کند، پاداش مالی خواهد گرفت، اما حتی این مسابقه هم چاره‌ساز نشد و نام فیلم همان جنگ‌های ستاره‌ای باقی ماند، اما این نام در دهه ۸۰ ، برای یک مورد دیگر هم مورد استفاده قرار گرفت. رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا (که خود زمانی بازیگر نقش‌های درجه دوم سینمایی بود)‌ نام طرح تسلیحاتی خطرناک خود را از فیلم جورج لوکاس گرفت. طرح جنگ‌های ستاره‌‌ای ریگان که شامل موشک‌های هسته‌ای با برد دور می‌شد، باعث نگرانی و اضطراب صلح دوستان جهان شد و رقیب آمریکا یعنی اتحاد شوروی را به واکنش واداشت. صلح دوستان جهان و فعالان ضدجنگ در آمریکا و بقیه کشورهای جهان در جواب به ریگان و سیاست‌های جنگ‌طلبانه او گفتند زندگی واقعی و جان مردم، شبیه فیلم‌های دروغین سینمایی از قبیل جنگ‌های ستاره‌ای نیست که بتوان با آن شوخی کرد.

در بین بازیگران جنگ‌های ستاره‌ای، آلک گینس بازیگر کلاسیک و انگلیسی‌تبار سینما تجربه حضور در این فیلم را تجربه‌ای بد می‌داند. وی همیشه ادعا می‌کرد ایده کشته‌شدن شخصیت وی در قسمت اول، متعلق به او بوده است، اما لوکاس در مصاحبه‌ای این ادعا را رد کرد و گفت هدف او این بود که شخصیت اوبی وان ‌کنوبی در همان قسمت اول کشته شود. به گفته لوکاس، گینس همیشه از این که زودتر از زمان لازم شخصیت او می‌میرد و بازی بیشتری در فیلم ندارد، ناراحت بود. در عین حال، لوکاس در واکنش به اظهارات گینس مبنی بر تجربه بد کار در جنگ‌های ستاره‌ای گفت این بازیگر در تمام دوران فیلمبرداری، با روحیه‌ای شاد سر صحنه ظاهر می‌شد و همیشه از حضور در صحنه فیلمبرداری اظهار خوشحالی می‌کرد؟ بعدها مشخص شد لوکاس در ابتدای شروع تولید فیلم، قصد داشت نقش اوبی وان‌کنوبی را به پیتر کوشینگ بدهد، اما تهیه‌کنندگان وی را مجاب کردند ایفای این نقش را به دست گینس بسپارد. لوکاس هم نقش منفی را به کوشینگ داد تا بتواند او را در فیلم خود داشته باشد.

فرانسیس فورد کاپولا، کارگردان پدرخوانده ها از دوستان صمیمی لوکاس است و لوکاس شخصیت هان سولو را براساس شخصیت کاپولا خلق کرد. او این موضوع را بعدها به کاپولا گفت. لوکاس برای این نقش به دنبال بازیگری بود که هم شهرت چندانی نداشته باشد و هم قبل از آن در هیچ یک از فیلم‌هایش بازی نکرده باشد. به همین سبب، او حاضر نشد این نقش را به کسانی مثل کرت راسل، نیک نولتی، جک نیکلسون، آل پاچینو، استیو مارتین و بیل موری (چهره‌های سرشناس آن سال‌های دنیای بازیگری)‌ بدهد. در نتیجه، نقش به هریسون فورد رسید. جورج لوکاس برای موسیقی متن جنگ‌های ستاره‌ای هم می‌خواست همان شیوه‌‌ای را مورد استفاده قرار دهد که استنلی کوبریک در فیلم «۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی» انجام داد، اما معرفی جان ویلیامز از سوی استیون اسپیلبرگ به او، نظرش را عوض کرد. او و ویلیامز بر سر نوعی موسیقی رومانتیک که حال و هوایی قرن نوزدهمی دارد، توافق کردند.

دومین سه‌گانه او سال‌های ۱۹۹۹، ۲۰۰۲ و ۲۰۰۵ به نمایش درآمدند و استقبالی شبیه سه‌گانه اول از آنها شد. قصه سه‌گانه دوم، پیش از شروع قصه سه‌گانه اول اتفاق می‌افتاد و حالت نوعی پیش درآمد را به ماجراجویی‌های نسخه اصلی داشت. این نکته به لوکاس کمک کرد از حضور گروهی از بازیگران جدید و متفاوت برای ایفای نقش‌های مختلف قصه سه‌گانه دوم خود بهره‌ بگیرد. جنگ‌های ستاره‌ای که به صورت فیلم و مجموعه روی پرده سینما و صحنه کوچک تلویزیون به نمایش در‌آمده، دارای نسخه‌های ویژه بازی‌های کامپیوتری و انیمیشن هم هست.

IMDB

مترجم: کیکاووس زیاری