این خطرها در کمین بچه هاست

اگر بخواهیم از بین جنبه های مدرن زندگی بشر یکی را به عنوان مفیدترین و متداول ترین انتخاب کنیم, احتمالا روان پزشکی و مشاوره های روان شناسی حرف اول را خواهند زد

اگر بخواهیم از بین جنبه‌های مدرن زندگی بشر یکی را به‌عنوان مفیدترین و متداول‌ترین انتخاب کنیم، احتمالا روان‌پزشکی و مشاوره‌های روان‌شناسی حرف اول را خواهند زد....

امروزه توصیه‌های رفتاری روان‌شناسان از طریق تلویزیون، رادیو، نشریات، کتاب‌ها و سی‌دی‌های مختلف در دسترس عموم قرار دارند. طبق آمارها اکثر مشاوره‌ها در زمینه مشکلات خانوادگی و تربیت فرزندان صورت می‌گیرد. گسترش چنین فرهنگی خوب و امیدبخش است اما زنگ خطری را هم به‌صدا درمی‌آورد. اگر تصمیم گرفتیم شیوه رفتاری خود را با علم روان‌شناسی همگام کنیم باید تمام جنبه‌های آن را طبق این علم تنظیم کنیم. چنانچه بخشی از عملکردها علمی و بخشی سنتی باشند شاید صدمات جبران‌ناپذیری به بار بیاید.

شاید تربیت کودکی که حرف گوش‌کن باشد و خواسته‌های خودش را بدون داد و فریاد عنوان کند آرزوی هر پدر و مادری باشد. اما آیا به روی دیگر قضیه هم فکر کرده‌اید؟ آیا همین کودک می‌داند که حرف گوش کردن حد و مرزی دارد و گاهی تحت هیچ شرایطی نباید حرف بزرگ‌تر را قبول کرد؟ آیا او یاد گرفته گاهی باید فریاد بکشد و حتی پدر و مادر وظیفه دارند که این فریاد کشیدن را با او تمرین کنند؟!

اکثر والدین می‌کوشند کودکان خود را از خطراتی که در کمین آنهاست دور نگاه دارند. برای کودک غذایی سالم و بهداشتی تهیه می‌کنند. روی پریزهای برق را می‌پوشانند. اجازه نمی‌دهند کودک به اجاق گاز یا سماور نزدیک شود. در خانه را قفل می‌کنند تا کودک تنها بیرون نرود. اما آیا حفاظت همیشگی از طرف والدین امکان‌پذیر است و یا فقط همین خطرات سلامت جسم و روح کودک را تهدید می‌کنند؟

در واقع برخی خطرات محیطی وجود دارند که نمی‌توان آنها را از بین برد. اما با آگاهی دادن به فرزندان و آموزش برخورد صحیح با این خطرات می‌توان از بروز آنها پیشگیری کرد.

در ادامه مطلب به بعضی از این خطرات و نیز بعضی از مهم‌ترین مهارت‌های رفتاری مقابله با آنها اشاره شده است.

● ۳ مثال، ۳ موقعیت خطرناک

۱) گم شدن در جاهای شلوغ: اگر با کودک خود به فروشگاه، مرکز خرید بزرگ، شهربازی یا هر جای شلوغ دیگری می‌روید قبل از ورود به آن محل به کودک توضیح دهید که از شما دور نشود. حتما به او بگویید که اگر چیزی توجه او را جلب کرد به شما بگوید و به او اطمینان بدهید که همراه او به تماشای قسمت مورد علاقه‌اش خواهید رفت. در ضمن محلی را که پیدا کردن آن برای کودک بسیار ساده باشد به او نشان دهید و بگویید در صورت گم شدن همان‌جا برود و منتظر بماند. به یاد داشته باشید که وقتی کودکی گم می‌شود بسیار مضطرب می‌شود و دقایق و ثانیه‌ها برای او به کندی می‌گذرند. پس به فرزند خود بگویید که هرچه‌قدر هم زمان منتظر ماندن به نظرش طولانی‌ آمد باز هم همان‌جا بایستد چون شما حتما دنبال او خواهید آمد.

۲) استفاده از توالت عمومی: وقتی کودک بیرون از خانه نیاز به دست‌شویی یا توالت داشت چه باید کرد؟ در واقع بهترین کار این است که در چنین موقعیتی همراه کودک خود به دست‌شویی بروید. اما اگر به هر دلیلی این امکان وجود نداشت و شما در آن زمان حتما باید جای دیگری منتظر می‌ماندید، در مورد خطراتی که در چنین مکانی وجود دارد با او صحبت کنید.

برای مثال، به او بگویید که اگر کسی خواست به او دست بزند یا همراه او به توالت برود فورا از دست‌شویی بیرون بیاید. حتی به کودک آموزش دهید که اگر کسی به کودک گفت «دوست داری چیزهایی بشنوی که تا حالا نمی‌دانستی یا دوست داری چیزهایی ببینی که تا حالا ندیده‌ای» باز هم باید کودک بدون هیچ حرفی فورا دست‌شویی را ترک کند. فرزند شما باید بداند حتی اگر مجبور شد به جای توالت رفتن در چنین شرایطی لباس خود را خیس کند، شما هرگز عصبانی نمی‌شوید و در واقع چون کودک عاقلی دارید، خوشحال هم خواهید شد.

۳) آسانسورها: از آنجا که آسانسورها محل‌هایی عمومی و دربسته هستند، ممکن است خطرناک باشند. به کودک خود آموزش دهید اگر فردی عجیب و غیرعادی در آسانسور دید، سوار نشود و منتظر بماند تا آسانسور یک بار دیگر به آن طبقه بیاید. در ضمن اگر کودک سوار آسانسور بود و فردی مشکوک سوار شد کودک باید پیاده شود. حتی کودک باید یاد بگیرد که اگر فرد مشکوک دنبال او آمد، بهترین کار این است که در همان طبقه‌ای که پیاده شده زنگ همه واحدها را به سرعت بزند و از دیگران کمک بخواهد.

● اگر خواستید برای کودک‌تان پرستار بگیرید...

گاهی هم پدر و هم مادر شاغل هستند و ساعاتی در شبانه‌روز وجود دارد که هیچ یک از آنها نمی‌توانند از کودک نگهداری کنند. اگر چنین شرایطی پیش آمد و مجبور به استخدام یک پرستار کودک شدید، چند نکته مهم را به یاد داشته باشید:

▪ بهتر است بین دوستان و خویشاوندان تحقیق کنید و ببینید آیا آنها پرستار مطمئنی را می‌شناسند؟ در واقع سعی کنید حتی‌الامکان پرستار کودک خود را از طریق آگهی تبلیغاتی یا روزنامه‌ها پیدا نکنید.

▪ وقتی به زمان آمدن پرستار کودک نزدیک می‌شوید خوب به واکنش‌های فرزندتان دقت کنید. ببینید آیا اثری از نگرانی یا ترس وجود دارد یا نه.

▪ وقتی کودک خود را با پرستارش تنها می‌گذارید، چند بار با منزل تماس گرفته و با کودک خود صحبت کنید. حتما از قبل لغاتی را به عنوان کلمات رمز به کودک خود آموزش دهید و به او بگویید در صورتی که پرستار کودک او را تهدید کرده یا ترسانده، همان کلمات را تلفنی برای شما تکرار کند.

و آخرین نکته که اتفاقا اهمیت فوق‌العاده‌ای هم دارد تیزبین بودن در مورد سوءاستفاده جنسی پرستار از کودک است. اکثر بیماران روانی که تحت نام پرستار به کودکان آزارهای جنسی می‌رسانند، کودک را طوری فریب می‌دهند که هیچ‌گاه در این مورد با پدر و مادر خود صحبت نکند. کودک باید بداند که ممکن است پرستارش او را ببوسد، بغل کند یا بدن او را به شکلی غیرعادی لمس کند و سپس به او بگوید که اینها راز هستند و نباید به کسی بگوید. پدر و مادر باید به کودک خود آموزش دهند که نباید هیچ رازی بین او و پرستارش وجود داشته باشد و اگر پرستاری از او چنین درخواستی بکند، حتما نقشه‌های بدی برای او دارد.

منبع: Kidscape

ترجمه: دکتر ریحانه مرتضی‌زاده