۱۶ اسفند ۱۳۲۹ ـ رزم آرا جان خود را بر سر مخالفت باملی شدن نفت از دست داد

هفتم مارس ۱۹۵۱ ( ۱۶ اسفند ۱۳۲۹ ) سپهبد حاجعلی رزم آرا نخست وزیر وقت که برای شرکت در یک مجلس نرحیم به مسجد شاه ( واقع در بازار تهران ) رفته بود با گلوله خلیل طهماسبی از اعضای جمعیت فدائیان …

هفتم مارس ۱۹۵۱ ( ۱۶ اسفند ۱۳۲۹ ) سپهبد حاجعلی رزم آرا نخست وزیر وقت که برای شرکت در یک مجلس نرحیم به مسجد شاه ( واقع در بازار تهران ) رفته بود با گلوله خلیل طهماسبی از اعضای جمعیت فدائیان اسلام کشته شد و دو روز بعد حسین علاء نخست وزیر شد و از اول فروردین ۱۳۳۰در تهران حکومت نظامی بر قرار کرد.

طهماسبی در بازجویی گفته بود که چون رزم آرا خائن به ملت بود او را کشتم . چهار روز پیش از این رویداد ، جمعیت فدائیان اسلام در همان مسجد اجتماعی برپا کرده بود و از رزم آرا که با ملی شدن نفت مخالفت می کرد شدیدا انتقاد کرده بود.

روز بعداز رویداد، آیهٔ الله کاشانی اقدام خلیل طهماسبی را در کشتن رزم آرا امری واجب اعلام داشت و از طهماسبی به عنوان نجات دهنده ملت یاد کرد.

یک روز پس از کشنه شدن رزم آرا، کمیسیون ویژه (نفت) مجلس به ریاست دکتر محمد مصدق، طرح ملی شدن نفت را که رزم آرا با آن مخالفت می کرد به تصویب رساند. برغم اعتراض دولت انگلستان، مجلس شورای ملی ۲۴ اسفند و سنا چهار روز بعد بر این مصوبه صحه گذاردند که روز ۲۹ اسفند به صورت قانون در آمد. از ۱۷ اسفند تا پایان سال ۱۲۲۹ تظاهرات و شادمانی ایرانیان یک لحظه قطع نشد.

اعضای کمیسیون ویژه نفت که تشکیل آن محصول سالها تلاش ملت ایران برای ملی کردن صنعت نفت خود بود اول تیر ماه انتخاب شده بودند که شاه چهار روز بعد به طور غیر منتظره (بدون استعلام قبلی تمایل مجلس) سپهبد حاجعلی رزم آرا رئیس ستاد ارتش را به نخست وزیری منصوب کرد . روز بعد از انتصاب، هنگام ورود رزم آرا به مجلس برای معرفی خود و وزیرانش، دکتر مصدق آن چنان با خشم به دیکتاتوری شاه اعتراض کرد که ازحال رفت و بیهوش بر زمین افتاد. شاه پس از حادثه ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ که در دانشگاه تهران به سوی او تیر اندازی شده بود دیکتاتوری پیشه کرده بود. به این ترتیب، دوران نخست وزیری هفت ماه و بیست روزه رزم آرا درگیری لاینقطع او و مجلس بود و مخالفت مردم که او را مامور جلوگیری از استیفای حقوق خود می دانستند ونیز پاره ای ازنمایندگان مجلس و مطبوعات با وی ادامه داشت.

مجلس ماهها بعد ضمن تصویب طرحی خلیل طهماسبی را از مجازات معاف کرد و آزاد شد که پس از رویداد ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دوباره دستگیر و بعدا اعدام شد.

×

‹›