ساختارگرایان در مورد تورم چگونه می اندیشند

از آنجا که آموزه های مرسوم اقتصاد , بروز تورم را ناشی از نقدینگی –به عنوان علت اصلی مساله– بر می شمارد و از سویی از آنجا که رویکردهای رقیب و یا منتقد در اقتصاد ایران کمتر مورد بحث و بررسی قرار میگیرد, با توجه به نوشته قبلی این وبلاگ , بد نیست به بررسی علت بروز تورم از منظر ساختارگرایان –که به نوعی منتقد رویه مرسوم اقتصاد نیز میباشد – پرداخته شود

تورم بالا یکی از مسایلی است که در سال های اخیر و خصوصا در سال جاری بطور خاص نظر اقتصاد دانان ایرانی را به خود جلب نموده است . بررسی دلایل بروز تورم از مسایلی است که در روزهای اخیر باعث بروز اختلاف نظر هایی در میان کارشناسان اقتصادی شده است .

از آنجا که آموزه های مرسوم اقتصاد ، بروز تورم را ناشی از نقدینگی –به عنوان علت اصلی مساله– بر می شمارد و از سویی از آنجا که رویکردهای رقیب و یا منتقد در اقتصاد ایران کمتر مورد بحث و بررسی قرار میگیرد، با توجه به نوشته قبلی این وبلاگ ، بد نیست به بررسی علت بروز تورم از منظر ساختارگرایان –که به نوعی منتقد رویه مرسوم اقتصاد نیز میباشد – پرداخته شود . برا ی تهیه این مطلب از نوشته های آقای دکتر شاکری در مرکز پژوهش های مجلس(در سالهای گذشته) و نیز چند کتاب و مقاله استفاده شده است:

۱) ساختارگرایان در چارچوب روش شناختی خود عرضه پول را غالبا درون زا و منفعل ارزیابی میکنند و معتقدند که پول در بسیاری از موارد نسبت به سطح فعالیت های اقتصادی و نرخ تورم تعدیل میشود . آنها قبول دارند که بانک های مرکزی میتوانند با اقدامات وسیع و پر زحمت از عرضه پول جلوگیری و در نتیجه تورم را تا حدی کنترل نمایند اما در بسیاری از بخش ها کاهش دادن عرضه پول بیشتر به کاهش تولید منجر میشود تا کاهش تورم .

۲) ساختارگرایان معتقدند تا وقتی که عوامل اقتصادی در اقتصاد قدرت شخصی قابل ملاحظه ای دارند و انتظارات تورمی شدید و مستمر است، فشار قیمت ها میتواند ادامه داشته باشد. زیرا آنها ریشه های تورم را در تضاد ها و اصطکاک های توزیعی حل نشده ( unsolved distributional conflicts ) و سازوکارهای انتشار شوک و عکس العمل ها (مانند شاخص بندی دستمزدها و قراردادها) و تنگناهای طرف عرضه و ساختار اقتصاد جستجو میکنند.

۳) ساختارگرایان معتقدند که تورم ماهیتا یک فرایند و جریان پویای دوگانه است .یعنی اگرچه به طور اجتناب ناپذیری یک بعد پولی دارد،اما در عین حال قیمت ها را هزینه ها تعیین میکنند.

▪ به تعبیری تضاد اجتماعی ارزش نهاده ها مثل دستمزدهای اسمی ،نرخ ارز و قواعدشاخص بندی دستمزدها دست به دست هم میدهند تا پویاییهای تورم را فعال کرده و سطح قیمت ها را بالا ببرند.

۴- ساختارگرایان همچنین معتقدند که عدم تحرک منابع ، تقسیم شدن بازار و عدم تعادل بین عرضه و تقاضا ی بخشی و عدم قابلیت رشد مستمر و بالا دراقتصاد را به عنوان عوامل ساختاری تورم میباشد .

▪ از دید آنها اگر اقتصاد رشد قابل ملاحظه ای نداشته باشد، مستعد گسترش تنگناها و محدودیت هایی چون محدودیت های نرخ ارز ،انعطاف ناپذیری مالیات و مخارج دولت ، عدم توانایی در افزایش پس اندازهای داخلی ، محدودیت عرضه انرژی و امکانات حمل و نقل ،محدود بودن اعتبارات و کمبود عرضه نهاده های واسطه ای میشود . در چنین شرایطی تغییرات تقاضای ناشی از سطوح بالای درآمد با عکس العمل عرضه مواجه نمیشود بلکه به استعداد تورمی کمک میکند ؛ در نتیجه سیاست ضد تورمی که ملاحظات مذکور را مد نظر قرار ندهد محکوم به شکست خواهد بود .

بنابراین در بحث تورم مشاهده می شود که ساختارگرایان نظراتی را مطرح می کنند که بر عوامل ساختاری تورم تاکید دارند. اگر به اقتصاد ایران هم نگاهی کنیم شاید بتوانیم نمونه هایی از این نظرات را مشاهده کنیم و پس از این مشاهدات شاید بتوانیم قبول کنیم که : دلایل تورم در ایران صرفا نقدینگی بالا نیست.

http://www.kelkesina.blogfa.com

نوشته شده توسط امیر جعفرزاده