وقت کشی در عرصه سیاست

وقت کشی واستفاده نکردن از فرصت ها درعالم سیاست همچون سایرعوالم بعضاً موجب خسارت سنگین می گردد

وقت کشی واستفاده نکردن از فرصت ها درعالم سیاست همچون سایرعوالم بعضاً موجب خسارت سنگین می گردد.ضعف ،ناتوانی وشک وتردیددرمواجهه با وقایع مهم باعث عدم تصمیم گیری ،اهمال ، امروز وفردا کردن وخلاصه وقت کشی شده واین امرمتناسب با موضوع وسوژه ،خسارت کم و زیادی را باعث می گردد.

حضرت امیرالمومنین علی ابن ابیطالب (ع) برای نکوهش وقت کشی وازدست دادن فرصت ها می فرمایند: ( الفرص مرو کمروالسحاب ) « فرصت ها از دست می روند همانگونه که ابرها می روند» ایشان دراین عبارت کوتاه وحکمیانه قصد دارندبه انسان ها یادآوری کنند که فرصت ها بسیار کوتاه هستند وخیلی سریع از دسترس خارج می شوند.

استفاده از فرصت ها درزندگی شخصی وزندگی اجتماعی دارای کارکرد های متفاوتی هستند، درزندگی شخصی پس انداز کردن در دوران توانایی برای تامین هزینه های دوران کهولت یک نمونه بارز استفاده از فرصت هاست.

درزندگی اجتماعی وبویژه درعرصه سیاست ، استفاده از فرصت ها می تواند سرنوشت یک کشور را تحت تاثیر خودقراردهد.

به عنوان مثال درعرصه بین المللی ، چرخش نظام حکومتی چین از اقتصاد بسته دولتی به اقتصاد بازار مثال زدنی وقابل توجه است . چینی ها با درک شرایط دنیا وبرای تبدیل کردن کشور خود به یک قدرت واقعی درعرصه جهانی ، درسه دهه گذشته ازفرصت ها بخوبی استفاده کرده وامروز محصول زمان شناسی خودرا می چینند والبته کم نبوده ونیستند کشورهایی که به عکس عمل کرده وخسارت جبران ناپذیری را تحمل می کنند .

به یاددارم روزی از آقای پیلای سفیرآکرودیته کشور سنگاپور درتهران که مهمان من درکرمان بود ، سئوال کردم ،سنگاپور چرا وچگونه توسعه پیدا کرد؟ اوپاسخ دادصرفاً با استفاده از فرصت ها ودرادامه توضیح دادکه ما کشور کوچکی بوده وهستیم که خاک گلدان های خود را از اندونزی وآب موردنیازآنها را از مالزی می آوردیم ،ولی ازفرصت هائی که در منطقه ما وجود داشت بهترین استفاده را کردیم. او به فرصت جنگ دو کره ونیز باز کردن فضای کشور برای سرمایه گذاری خارجی درشرایطی که سایر کشورهای منطقه درهای خود را به روی خارجیان بسته بودند به عنوان فرصت های مناسبی که مورد استفاده قرار گرفته بودند نام می برد.

در کشورمان ایران هم فرصت ها،گاهی بخوبی مورد استفاده قرار گرفته ودرمقابل فرصتهای فراوانی هم به وقت کشی واهمال گذشته است. اشاره به چندمورد از این موارد خالی از لطف نیست . به نظرمن استفاده به هنگام ومناسب رهبر کبیرانقلاب حضرت امام خمینی (ره) از تیرگی روابط شاه با کارتر برای به خیابان کشیدن مردم وایجادتحرک درنهضت اسلامی درسالهای ۵۶و۵۷ که منجر به اوج گیری انقلاب وسپس پیروزی ملت ایران گردید ،از نمونه بارزاستفاده مناسب از فرصت هاست ونیز تصمیم به موقع ایشان در۲۱ بهمن برای کشاندن مردم به خیابان های تهران برای خنثی کردن آخرین تلاش رژیم شاهنشاهی برای شکستن انقلاب اسلامی نمونه دیگری است.

درمقابل ، ما فرصت های زیادی راهم از دست داده ایم از جمله آنها درعرصه روابط خارجی ومنطقه ای است .درزمانی که آخرین قطعنامه علیه رژیم بعثی عراق تحت عنوان نفت درمقابل غذا دردست تهیه وتصویب بود ،کویتی ها توانستند با هماهنگی آمریکایی ها دریافت خسارت تجاوز واشغال کویت را در قطعنامه منظور کنند به طوری که پرداخت خسارت به کویت هم سنگ تامین موادغذایی برای مردم عراق مورد توجه قرارگرفت.

ایران هم می توانست با یک گفتگوی ساده با آمریکایی ها تامین خسارت قطعی ایران که تاحد صد میلیارد دلار آن به تایید سازمان ملل رسیده بود را درقطعنامه بگنجانند.این فرصتی بود که به دلیل مماشات وسهل انگاری ووقت کشی از دست رفت یا به مورد دیگر اشاره کنم زمانی که بحث انتقال نفت آذربایجان از حوزه خزر به بازارهای آزاد مطرح بود گزینه انتقال از ایران به عنوان کوتاه ترین واقتصادی ترین مسیر مورد بحث بود . اگر مسیر ایران انتخاب می شد برای پنجاه سال ، صد میلیارد دلار درآمد نصیب ایران می گردید.خط باکو-جیحان احداث شد واین فرصت برای همیشه از دست رفت.چرا؟ چون ایران درحلقه تصمیم گیری های بین الملی ومنطقه ای حضورنداردچه بسیار گفتنی ها وجود دارداز این فرصت هاست که باید به موقع درباره آنها نوشت وبحث کرد.

البته درسیاست گاهی اوقات وقت کشی خود به عنوان جزئی از یک برنامه باید مورد توجه قرار گیرد ، درآن صورت آگاهانه باید زمان خرید ومنتظرفرصت ها بود .ممکن است خرید زمان ویا بهتر بگویم مدیریت کردن زمان نوعی وقت کشی به حساب آید حال آنکه این وقت کشی نیست بلکه انتظار بهبود شرایط واستفاده از فرصت های آتی است.

مدیریت کردن زمان ریشه در پویایی سیاست دارد ، درعرصه سیاست ، سیاستمدار با پدیده های سیال ومتغیر روبروست.مدیریت کردن زمان حکم میکند که تصمیم نهایی در شرایطی مطلوب تری اتخاذ شود.

امیدوارم سیاستمداران ومدیران ایران، زمان شناس باشند وهراقدامی را درموقع خودانجام دهند .برای مردم تشخیص اینکه مسئولان زمان شناس هستند یا نه خیلی دشوار نیست ، اگر جامعه ای تحت مدیریت افراد زمان شناس باشد ، بهبود امور جاری زندگی برای مردم محسوس خواهد بود.

حسین مرعشی