فوتوریسم Futurisme

فوتوریسم در میان مکتبهای ادبی از جمله انسانگرایانه ترین و پیشروترین نهضتها بود که تحول عمیقی در ادبیات و هنر جهان معاصر به وجود آورد این مکتب هنر و ادبیات نوین را به دنیای مدرن و امروزی عرضه کرد

● فوتوریسم Futurisme

فوتوریسم در میان مکتبهای ادبی از جمله انسانگرایانه ترین و پیشروترین نهضتها بود که تحول عمیقی در ادبیات و هنر جهان معاصر به وجود آورد. این مکتب هنر و ادبیات نوین را به دنیای مدرن و امروزی عرضه کرد و پنجره ای روبه آینده و مکتبهای قرن بیستم گشود.

فوتوریسم متشکل از کلمه «فوتور» (futur) به معنای «آینده» و در کل فوتوریسم به معنای «آینده نگری» است. این مکتب در سال ۱۹۰۹ با بیانیه فیلیپو ـ توماسو مارینتی (Filippo-Tommaso Marinetti) به عنوان نظریه پرداز و بنیانگذار فوتوریسم در ایتالیا بنا نهاده شد. ایتالیا و روسیه به عنوان دو قطب نیرومند، فوتوریسم را به تدریج در سراسر اروپا گسترش دادند.

فوتوریستها انقلابیونی بودند که نهضت و فعالیتهایشان را با مخالفت علیه مکتب سمبولیسم آغاز کردند. آنها برعکس سمبولیست ها با امید و نگاه به آینده، به هنر و تجربه گذشتگان پشت کردند. به همین دلیل به فوتوریسم که به دنبال سازندگی هنری و ادبی بود، مکتب «سنت شکن آینده نگر» لقب داده اند.

● عقاید فوتوریست ها:

۱) سنت شکنی:

فوتوریستها با از بین بردن قانونمندیها و شکستن قالبهای کلاسیک، سنتی و زیبایی شناختی سمبولیستها، ادبیات و بویژه شعر نو و تازه ای را به وجود آوردند. آنان حتی قواعد دستوری زبان و نحو را کنار گذاشتند. به عنوان مثال، فعلها را به صورت مصدر به کار می بردند و یا در نوشته های خود از صفت و قید و نشانه گذاری استفاده نمی کردند.

۲) آینده نگری: از نظر فوتوریستها در آثار ادبی و هنری نباید گذشته را مرور کرد و به بازسازی تاریخی و یا مسائل روزمره و پیش پاافتاده پرداخت، بلکه باید آینده را تصویرسازی کرد.

۳) «درباره مردم و برای مردم»:

فوتوریستها «مردم» را مخاطبان اصلی خود قلمداد می کردند. آنان معتقد بودند که هنرمند باید در میان مردم حضور داشته باشد و باگفتن «از مردم و برای مردم» هنری تازه را ارایه دهد.

۴) دست یافتن به دنیای والای ذهن و روح انسان: هنر فوتوریستی می خواهد انسان را از غرق شدن در دنیای مدرنیته و افتادن در دام زندگی قراردادی، خشک و بی روح شهری نجات دهد. و در این میان تنها هنر و البته هنری متفاوت و آزاد از هرگونه قید و بند گذشته است که می تواند انسان را از این گرداب رها کند و او را به دنیای والای روح و ذهن انسان و در نهایت به لذت زندگی برساند.

● موضوع و مضمون آثار فوتوریستها:

در آثار فوتوریستها، مناظر طبیعی مانند جنگل، کوه، ساحل و در کل طبیعت جایی ندارد زیرا آنها غرق در زندگی پرهیاهوی شهری و صنعتی شده اند. ادبیات فوتوریستی مانند سیل خروشان و سرکش، مانند پرنده بلند پرواز و آزاد، مانند انسان تب دار بی قرار و تب آلود است. فوتوریستها تنها اثری را که دارای مضامین حرکت، پویایی، سرعت، جسارت، شجاعت و خطر باشد شاهکاری ادبی و هنری محسوب می کنند. چون این موضوعات را لازمه دنیای مدرنیته امروز و آینده می دانند.

لیدا فخری