نیكلا ساركوزی, مانعی در برابر تركیه

سفر زمامدار جدید كاخ «الیزه» به بروكسل كه اواخر هفته گذشته انجام شد, از آن روی كه نخستین سفر ساركوزی به مقر این اتحادیه از زمان پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه بوده, با حساسیت فراوانی از سوی ناظران مسایل اروپایی و بین المللی دنبال شده است

«نیكلا ساركوزی» در بروكسل بار دیگر بر سیاست های اروپایی پاریس و تعهد كشورش بر هم آوایی هرچه بیشتر با سیاست های اتحادیه اروپا تاكید كرد.

سفر زمامدار جدید كاخ «الیزه» به بروكسل كه اواخر هفته گذشته انجام شد، از آن روی كه نخستین سفر ساركوزی به مقر این اتحادیه از زمان پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه بوده، با حساسیت فراوانی از سوی ناظران مسایل اروپایی و بین المللی دنبال شده است.

ساركوزی در این سفر و پس از دیدار و گفتگو با مقام های ارشد اجرایی اتحادیه اروپا بر این مهم تاكید كرد كه مواضع وی درخصوص مسایل اروپایی تغییر نكرده است.اگر چه رییس جمهوری فرانسه در بروكسل درخصوص مواردی چون قانون اساسی اتحادیه اروپا و چگونگی ساختار آتی این اتحادیه گفتگوهای مشروحی را با مقام های اتحادیه اروپا به عمل آورد، اما تاكید وی بر مخالفت با پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا به عنوان یكی از مهمترین مواضع اتخاذ شده از سوی رییس جمهوری جدید فرانسه در بروكسل حساسیت های فراوانی را برانگیخت.

مخالفت ساركوزی با پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا به عنوان یك عضو تمام و كمال خانواده اروپایی امری جدید و غیرمنتظره نبوده است. ساركوزی در طول كارزار انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به عنوان یك نامزد مقتدر و حتی پیشتر از آن در مقام وزارت كشور فرانسه از سال ۲۰۰۴میلادی به بعد هیچگاه نقطه نظر مخالف خود را با عضویت تركیه در اتحادیه اروپا پنهان نكرده بود. وی با تاكید بر این مهم كه تركیه نه از نظر جغرافیایی و نه ازنظر سیاسی و فرهنگی سنخیتی با خانواده اروپایی ندارد، در حقیقت بازتاب دهنده نگرش تند طبقه سیاسی فرانسه نسبت به تركیه و اتحادیه اروپا بوده است.

مواضعی كه آن را می توان همسان با موضع گیری های رهبران جبهه ملی فرانسه از جمله «ژان ماری لوپن» دانست كه به افراط پیشگی در مسایل سیاسی شهره هستند. رییس جمهوری جدید فرانسه در سال گذشته میلادی در نقد آشكار، سیاست های تركیه و به ویژه موضع این كشور در به رسمیت نشناختن قبرس كه با دولتی یونانی در این جزیره مورد منازعه آنكارا و آتن اداره می شود، خاطرنشان كرده بود طرح این مساله كه تركیه داوطلب پیوستن به اتحادیه اروپاست تعجب برانگیز است، چرا كه این كشور از به رسمیت شناختن دولت قبرس كه عضوی از اتحادیه اروپاست، سرباز می زند.

تصمیمات مهمی چون پیوستن عضوی جدید به اتحادیه باید با اجماع آرا تایید شود، از این روی با روی كارآمدن ساركوزی در فرانسه كه بر خلاف شیراك موضعی مساعد نسبت به پیوستن آنكارا به اتحادیه اروپا ندارد، احتمال استفاده پاریس از حق وتوی خود در مخالفت با پیوستن تركیه به این اتحادیه منتفی به نظر نمی رسد.

ساركوزی در جمع خبرنگاران در بروكسل بر این مهم تاكید كرد كه با وجود مخالفت با پذیرفتن تركیه در خانواده اروپایی اعتقاد دارد كه می توان با این كشور قراردادی برای همكاری های هر چه نزدیك تر با اتحادیه اروپا منعقد كرد و تركیه را به عنوان هم پیمان ویژه این اتحادیه به رسمیت شناخت. وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: بر این باور نیست كه تركیه جایگاهی در اتحادیه اروپا داشته باشد.

ساركوزی همچنین در تلاش برای كم اهمیت جلوه دادن مساله تركیه و عضویت آن در اتحادیه اروپا افزود: این اتحادیه در حال حاضر مسایل مهمتری را همچون چگونگی بازنگری در قانون اساسی اروپا در پیش روی خود دارد. با این حال دولت تركیه كه با ناخرسندی تمام روی كار آمدن ساركوزی را در فرانسه نظاره گر بوده، همچنان در تلاش برای پیشبرد مذاكرات خود با مقام های اتحادیه اروپا درخصوص عضویت كامل در این اتحادیه است.

از سوی دیگر، «لونت بیلمن» سخنگوی وزارت امور خارجه تركیه در واكنش به اظهارات ساركوزی اعلام كرد كه آنكارا پیشتر مذاكرات خود را با اتحادیه اروپا آغاز كرده است، مذاكراتی كه هدفی جز پیوستن كامل آنكارا به این اتحادیه ندارد.

این مقام ترك با تاكید بر اینكه كشورش در انتظار ادامه این مذاكرات و اتخاذ موضعی ایجابی از سوی اتحادیه اروپاست، خاطرنشان كرد: فرانسه تنها یك عضو از مجموعه اتحادیه اروپا تلقی می شود.«رجب طیب اردوغان» نخست وزیر تركیه نیز اندكی پس از اعلام مخالفت مجدد ساركوزی با عضویت كشورش در اتحادیه اروپا در تماسی تلفنی با رییس جمهوری فرانسه گفت: بهتر است دو كشور در مورد مسایلی از این دست به طور مستقیم و نه از طریق رسانه ها به اعلام نظر بپردازند.با وجود آنكه موضع رییس جمهوری فرانسه برضد آنكارا می تواند مانع جدیدی در روند پیوستن كامل آنكارا به اتحادیه اروپا ایجاد كند، اما مقام های تركیه همچنان به پشتیبانی بیشتر كشورهای اروپایی از كشورشان در این روند چشم دوخته اند.

این نكته بدون تردید با در نظر داشتن تصمیم سال گذشته سران اتحادیه اروپا به انجام مذاكره با تركیه و اعطای فرصتی ده ساله به این كشور برای پیمودن راه دشوار پیوستن به اتحادیه اروپا می تواند عوامل دلگرم كننده ای برای آنكارا در این زمینه تلقی شود.

از سوی دیگر «خوزه مانوئل باروسو» رییس كمیسیون اروپا نیز با در نظر داشتن تمامی موارد یاد شده، خواست این اتحادیه را در پذیرفتن گام به گام و تدریجی آنكارا در خانواده اروپایی به گونه ای دیگر بازتاب داده است.

به گفته باروسو، حتی ساركوزی باوجود موضع آشكاری كه در مخالفت با پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا دارد از این نكته غافل نیست كه مسدود ساختن تمامی راه ها بر روی آنكارا از سوی اروپا در شرایط حساس كنونی منطقه ای و بین المللی اقدامی شایسته نخواهد بود. امری كه به نظر می رسد گزینه غالب اروپایی در قبال پرونده پیچیده عضویت تركیه در اتحادیه اروپا باشد.