دستِ یاریِ تکنولوژی

بررسی نقش فناوری­های نوین مخابراتی و اطلاعاتی در زلزله اخیر هائیتی

پس از مشاهده آثار ویران‌کننده‌ای که زمین‌لرزه به هائیتی وارد کرد، بسیاری معنای واقعی «درماندگی» را دریافتند. آنها دیدند که چگونه تمامی تلاش‌ها در جهت امداد و نجات آسیب‌دیدگان بر اثر تخریب ساختارهای زیربناییِ این کشور مصیبت‌زده، متوقف و بی­اثر مانده است. ناهماهنگی لجستیکی مانع دیگری بود که به بحران دامن می‌زد. غذا، دارو و نیروهای امدادی، به دور از دسترس کسانی بود که به آن نیاز داشتند.

فقدان یک راه زمینی قابل استفاده به پورت­دوپرنس، پایتخت این کشور مصیبت زده نیز مزید بر علت شده بود. در چنین وضع اسف‌باری بود که صنایع ارتباطی نوین به پا خاستند تا اوضاع بهتر شود. هزاران نفر در سراسر جهان با تأسیس فوروم­هایی به اطلاع­رسانی و رایزنی برای یافتن راه­های جدید یاری­رسانی به زلزله­زدگان همت گماشتند. ضمن اینکه خود نیز به جمع­آوری کمک‌های انسان‌دوستانه‌ برای این امر پرداختند که از همین رهگذر نیز پول زیادی جمع شد.

● خط مقدم

در خط اول این جنبش، سازمان‌هایی قرار داشتند که علاوه بر دریافت کمک‌های مردمی، اعضا را به پیروی از خط ‌مشی گروه‌هایی چون صلیب سرخ و Oxfam ترغیب می‌کردند. به موازات جمع‌آوری مبلغ یک میلیون دلار توسط همین سازمان‌ها، شرکت گوگل به کاربران خود کمک می‌کرد تا وجوه خود را مستقیماً به یونیسف یا سازمان CARE اهدا کنند.

● کمک­های اینترنتی

در زمینه کمک‌های انسان‌دوستانه اینترنتی نمونه‌های بسیاری را می­توان یافت. برای مثال، طراحی و راه‌اندازی صفحه Global Relief توسط فیس بوک که در فهرست آن کمک‌های ضروری در هنگام بلایای طبیعی قرار داده شد. اعضای آکسفام با خرید بسته­ای حمایتی تحت نام «Water for Haiti» مبلغ ۷۰ سنت می‌پرداختند که هزینه یک بطری آب سالم را برای نجات­یافتگان تأمین می‌کرد. کمک‌های جمع‌آوری‌شده Oxfam به رقم ۳۳ هزار دلار رسید. شمار افراد داوطلب کمک به صلیب سرخ آمریکا نیز به هزاران نفر بالغ شد. آندرو نوپز سخنگوی فیس بوک در این باره می‌گوید: «زلزله‌ی هائیتی نقش اساسی اینترنت را در پیوند دادن انسان­ها به ‌هنگام وقوع یک تراژدی ثابت کرد.»

● برقراری ارتباط

اکثریت دارندگان موبایل از طریق ارسال پیامک به یاری زلزله‌زدگان شتافتند. برای مثال هر کس می‌خواست، می­توانست با ارسال یک پیامک با متن «HAITI» به شماره‌ی ۹۰۹۹۹ مبلغ ۱۰ دلار به صلیب سرخ بین‌المللی هدیه کند. شرکت A&T نیز برای شرکت در این حرکت جهانی مبلغ ۵۰.۰۰۰ دلار به TSF که یک مؤسسه بشردوستانه در امور ارتباطات اضطراری است، کمک کرد. TSF نیز اقدام به اعزام گروه‌هایی به مناطق مرکزی هائیتی کرد تا افرادی که سرپناه خود را در این فاجعه از دست داده­اند از ۲ دقیقه ارتباط رایگان بین‌المللی برخوردار شوند.

گروه دیگری با نام Net Hope با برپایی یک ماهواره VSAT در منطقه توانستند از اینترنت بی‌سیم برای تجدید حیات ارگان‌هایی که ساختار اینترنتی نیز داشتند، استفاده کنند. ویلیام بریندلی، از مدیران ارشد Net Hope در این باره می­گوید: «با برقراری دوباره‌ ارتباطات، دفاتر مختلف نمایندگی می‌توانند ابزارهای مورد نیاز برای سرعت بخشیدن به کمک­رسانی را در اختیار داشته باشند. این امر به عادی شدن تقریبی اوضاعِ تلاش‌ها کمک می‌کند که همواره دومین گام مهم پس از کمک‌های اولیه‌ اضطراری محسوب می­شود.»

برای ادامه روند کمک‌رسانی در شب، شرکت Solinc از فلوریدا مبلغ ۳۰۰.۰۰۰ دلار برای تهیه‌ لامپ‌های خورشیدی و ارسال آن به مناطق ویران‌شده تصویب کرد. همین‌طور یک گروه داوطلب برای اطمینان از نصب و راه­اندازی صحیح چراغ‌های ارسالی به منطقه اعزام کرد. در این زمینه دولت آمریکا نیز یک کمک موقت high-tech اختصاص داد. شرکت COPROK با حمایت یک تأمین‌کننده‌ خدمات ماهواره‌ای و نیروی دریایی آمریکا در هائیتی، ماهواره‌ای را به این امر اختصاص داد. شرکت Inmarsat نیز پس از متقاعدکردن دولت آمریکا سرویس ارتباط دوطرفه‌ موبایل و ویدیوکنفرانس از طریق پورتوریکو را برقرار کرد. زلزله هائیتی هم بالاخره تمام شد و گذشت.

اما آنچه که در این هنگامه به اثبات رسید، نقش مؤثر و غیر قابل انکار شرکت­ها و دست­اندرکاران IT و مخابرات در چنین وقایعی ‌در کنار سایر سازمان‌های یاری­رسان بود. با نقش پررنگی که این گونه خدمات در این مواقع پیدا می­کنند، توجه بیشتر به صنایع مخابراتی و اطلاعاتی، الزامی به نظر می­رسد. در مقابل، دست­اندرکاران این صنایع نیز باید برنامه­ریزی­های دقیق­تر و مشخص­تری برای این طور مواقع داشته باشند تا دست یاری فناوری‌های نوین با قدرتی هر چه بیشتر در کنار نیازمندان به یاری باشد.

منبع: ماهنامه پی سی مگزین، مارس ۲۰۱۰

قارن گودرزی