باباطاهر عریان ، بابا طاهر همدانی

● تاریخ و محل تولد : قرن چهارم - همدان
● تاریخ و محل وفات : پنجم هجری- همدان
● تخصص : شاعر
● زندگی نامه : بابا طاهر همدانی معروف به باباطاهر عریان از معروف‌ترین عرفا و شعرای ایرانی قرن …

تاریخ و محل تولد :

قرن چهارم - همدان

تاریخ و محل وفات :

پنجم هجری- همدان

تخصص :

شاعر

زندگی نامه :

بابا طاهر همدانی معروف به باباطاهر عریان از معروف‌ترین عرفا و شعرای ایرانی قرن چهارم و پنجم هجری است. این شاعر بزرگ در شهر همدان به دنیا آمده است ولی‌اطلاعات زیادی از زندگی وی در دست نیست به گونه‌ای که برخی از روایات تاریخی وی را معاصر با سلسله آل بویه و همزمان با شیخ الرئیس ابوعلی سینا و بعضی دیگر ازمورخین، بابا طاهر را معاصر با طغرل سلجوقی و حتی هم عصر با خواجه نصیر الدین‌طوسی دانسته‌اند. قدیمی ترین ماخذ موجود نشان می دهد که هنگام ورود طغرل سلجوقی به همدان وی در قید حیات بوده و ملاقاتی بین وی و امیر سلجوقی روی داده است. این دیدار تأثیر شگرفی بر طغرل برجای گذارد و شرح آن در کتاب راحه‌الصدور راوندی آمده‌است:(شنیدم که چون سلطان طغرل بگ به همدان آمد از اولیاء سه پیر بودند: بابا طاهر وبابا جعفر و شیخ همشاء، کوهکی است بر همدان آن را خضر خوانند بر آنجا ایستاده‌بودند. نظر سلطان برایشان آمد کوکبه لشکر بداشت و پیاده شد و با وزیر ابو نصر الکندری پیش ایشان آمد بابا طاهر پاره‌ای شیفته گونه بودی او را گفت: ای ترک با خلق خدا چه‌خواهی کرد؟ سلطان گفت: آنچه تو فرمایی بابا گفت : آن کن که خدا می فرماید: ان الله‌یأمر بالعدل والاحسان. سلطان بگریست و گفت : چنین کنم. بابا دستش بستد و گفت:پذیرفتی؟ سلطان گفت آری.) بابا طاهر عریان از سخن گویان صاحبدل و دردمند و عارفی شوریده حال بوده است که این شوریده حالی از اشعار و نغمه هایی که سروده (و مملو از سوز و گداز درونی‌اوست) مشخص می گردد. از شاهکارهای وی مجموعه کلمات قصاری است به زبان عربی که عقاید تصوف را در عالم معرفت و ذکر و عبادت و وجود محبت را در جملات‌کوتاه و مؤثری بیان می‌کند. شهرت اصلی بابا طاهر بواسطه دوبیتی های زیبا و عارفانه اوست که نشان از پیراستگی شیخ و بی اعتنایی او به مادیات دارد; از خصوصیات این رباعیات این است که به زبان محلی لری سروده شده و از این لحاظ در کتب قدیم ادبی به‌این رباعیات فهلویات (اشعار به لغت پهلوی) نام داده‌اند. در رباعیات بابا طاهر ، شاعر از پریشانی و تنهایی و ناچیزی خود و درد هجران نالیده و با اشاره به وحدت جهان و دور افتادگی از علم نهان، حس اشتیاق معنوی خود را آشکار می‌کند. این شاعر و عارف وارسته در طول زندگی خود در انزوا و عزلت بود و همین گمنامی و گوشه گیری سبب شده که اطلاعات زیادی از تاریخ تولد و وفات وی باقی نماند. تاریخ وفات وی در اواسط قرن پنجم هجری قمری در شهر همدان بوده است. آرامگاه وی بعدها بصورت مقبره بزرگی درآمد که مورد زیارت عرفا و مشایخ تصوف قرار گرفت و امروز یکی‌از آثار باستانی باشکوه و دل انگیز همدان است.