حنا، نعمتی در مزرعه‌

گیاهان دارویی از دیر باز در کشورمان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اکنون نیز با وجود پیشرفت‌های شگرف صنعت داروسازی، این گیاهان جایگاه خود را در بین اکثر مردم حفظ کرده‌اند. یکی …

گیاهان دارویی از دیر باز در کشورمان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اکنون نیز با وجود پیشرفت‌های شگرف صنعت داروسازی، این گیاهان جایگاه خود را در بین اکثر مردم حفظ کرده‌اند. یکی از این گیاهان حنا است. این گیاه چه به صورت مصرف موضعی و چه به صورت خوراکی در کتاب‌های طب سنتی ایران و چین بارها و بارها آمده است و برای آن مصارف متعددی از جمله درمان جذام، یرقان، سنگ کلیه، جرب و غیره ذکر شده است. در طب جدید نیز خاصیت ضد قارچی، ضد باکتریایی، تب بری، ضد التهاب و محافظت از پوست در برابر آفتاب این گیاه به اثبات رسیده است و حنا توانسته جایگاه خود را به عنوان یک گیاه دارویی حفظ نماید.

حنا و پوست‌

ماده رنگی که از حنا به دست می‌آید در فرآورده‌های آرایشی کاربرد وسیعی دارد.

رنگ کردن موی سر با حنا، رنگ قهوه‌ای بلوطی به آن می‌دهد و اگر مو را همزمان با حنا و نیل رنگ کنند رنگ مو به سیاهی می‌زند. جوشانده برگ‌های خشک حنا به همراه اندکی آب لیمو برای رنگ‌آمیزی مو استفاده می‌شود.

برگ‌های حنا انگشتان، ناخن‌ها، دست‌ها و پاها را به رنگ نارنجی تیره درمی‌آورد و با ترکیب آن با گیاهان دیگر رنگ قرمز تند به دست می‌آید.معمولا گرد نرم حنا را بصورت خمیری مصرف می‌کنند. به علت خواص گندزدایی و قابض بودن حنا در تولید تونیک‌های پوست و مو نیز آن را مصرف می‌نمایند.

در بازار ایران بطور سنتی آنچه به نام رنگ حنا در عطاری‌ها به فروش می‌رسد مخلوط حنا با گرد برگ خشک شده گیاه نیل است. می‌توان از مخلوط کردن حنا و آب به همراه کمی بهار نارنج خمیری به دست آورد که باید برای رنگ کردن مو اکثراً چند ساعت بر روی موها قرار داد و برای ایجاد رنگ حنای روشن نیز می‌توان حنا و آب اکسیژنه ( به میزان بیست حجم) را بطور متناوب مصرف نمود. شامپوهای محتوی عصاره حنا سال‌هاست که جای خود را بخوبی در بین مردم باز کرده‌اند. این شامپوها با توجه به خواص متعدد گیاه حنا دارای فواید بسیاری است از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش آن ، پیشگیری و درمان خارش سر و شوره ، دارا بودن اثرات ضد قارچی، میکربی و ویروسی ، از بین بردن چربی زاید مو ، جلوگیری از تعریق زیاد (این امر بخصوص در کشور ما که بانوان از حجاب اسلامی و روسری استفاده می‌کنند، بسیار مهم و اثر بخش می‌باشد)‌

تمامی این موارد موجب مقبولیت روز افزون این محصول و گرایش تولید کنندگان محصولات بهداشتی و آرایشی به سمت تولید آن گردیده است.

عصاره حنا

دو روش ساده تهیه عصاره حنا به شکل ذیل است: ۲۵۰ گرم گرد برگ حنا را به یک لیتر آب اضافه نماید و به مدت ۱۵ دقیقه با حرارت کم بجوشانید محلول را پس از خنک شدن صاف نمایید. پس از این بوسیله حمام آب گرم حجم مایع صاف شده را به یک سوم کاهش دهید.یک گرم گرد حنا را به ده میلی لیتر آب مقطر اضافه کنید. مخلوط حاصل پس از تکان دادن باید به مدت چهار ساعت بماند و سپس مخلوط حاصل را صاف نمایید.

عوارض جانبی

توجه داشته باشید به صرف گیاهی بودن نباید یک ماده را به هر شکلی مصرف نمود.حنا در عین حالی که بسیار مفید است می‌تواند زیان‌آور نیز باشد. حنا برای حلق و ریه زیان‌آور است و لذا باید به همراه کتیرا خورده شود. مقدار مجاز خوردن آن پنج گرم است و مصرف بیشتر از آن خطرناک است. در کتب برخی اطبای معروف ایران مقدار قابل خوردن از ساییده برگ آن ۵/۲ گرم و خیس کرده در آب تا ۳۵ گرم هم ذکر شده است، اما باید به تدریج مصرف شود. به طوری که هر بار کمتر از ۵/۲ گرم از برگ آن مصرف داخلی شود.

حساسیت تماسی، آسم، سقط جنین و اثر سوء بر روی حلق و ریه عوارض دیگر حنا هستند. به هنگام کار با این گیاه باید دقت کرد تا از ورود آن به چشم جلوگیری شود.