ستاره ها قابل اعتمادند

خوبی ها و بدی های پیروی از الگوی سلامت و زیبایی ستارگان

اینجا و آنجا ندارد؛ ستاره‌های سینما و موسیقی در همه‌جای دنیا کلی طرفدار دارند؛ طرفدارانی که گاهی در بسیاری از مسائل، حتی در زمینه سلامت و شیوه زندگی هم از ستاره‌های محبوبشان پیروی می‌کنند. حتما می‌دانید که خیلی‌ از خانم‌ها و نیز برخی از آقایان در جستجوی زیبایی هرچه بیشتر، مجلات مد را ورق می‌زنند و از این ستاره‌های سینما یا ورزش و الگوی تناسب اندام آنها تقلید می‌کنند. شاید به همین دلیل است که آن دسته از مقالاتی که رازهای تناسب اندام و زیبایی ستارگان را فاش می‌کنند، طرفداران بی‌شماری در مجلات مختلف دارد. ولی آیا پیروی از این الگوها در زندگی عادی ما، کار درستی است؟ آیا این شیوه زندگی، سلامت ما را به خطر نمی‌اندازد؟ ...

مردان هنوز از پیروی از کلیشه زیبایی برای جذاب ساختن ظاهر خود دور هستند. اگرچه تبلیغ‌های کاشتن مو برای مردان ‏طاس افزایش چشمگیری داشته و استفاده از رنگ مو در میان مردان - برای حفظ ظاهر جوان- رواج یافته، اما توجه شدید ‏به زیبایی اندام در میان مردان آن چنان که در میان زنان شایع است، وجود ندارد. به‌طور نمونه تنها ده درصد از بیماران ‏‏‌اختلالات کم‌غذایی را مردان تشکیل می‌دهند. این امر به طور عمده از آن‌روست که مردان به منابع قدرت فراوانی جز «زیبایی» ‏دسترسی دارند، در حالی که منبع عمده قدرت برای بسیاری از زنان هنوز «زیبایی» است.

در رقابت شدیدی که از چند دهه پیش میان سلامت زنان و مردان و زیبایی آنان آغاز شده، اولین پیروزی رسمی به نفع سلامت ثبت شد. گردانندگان یک نمایش جهانی مد که سالانه در شهر مادرید در اسپانیا برگزار می‌شود، اعلام کردند ‏که از پذیرفتن مانکن‌های بسیار لاغر در نمایش معذورند حدود ۳۰ درصد مانکن‌هایی که سال پیش در این نمایش شرکت ‏داشته‌‌اند، امسال از شرکت در آن محروم شده‌اند چرا که نسبت وزن و قد آنها پایین‌تر از میزان لازم برای سلامت آنان ‏است.‏

گرچه بسیاری از طراحان لباس و مانکن‌ها به این تصمیم‌گیری که موفقیتی برای مدافعان سلامتی زنان به شمار می‌رود اعتراض کرده‌اند. اما گردانندگان این نمایش تاکید کرده‌اند که مانکن‌هایی را که ظاهر بسیار لاغر و بیمارگونه دارند، به ‏نمایش راه نخواهند داد چرا که سلامت زنان از زیبایی مهم‌تر است و تاکید این نمایش روی کیفیت طرح‌ها و لباس‌های ‏ارایه شده خواهد بود، و نه تبلیغ لاغری بیمارگونه برای زنان.

به گفته مدیر گرداننده نمایش سالانه مد در مادرید، «شاید این ‏تصمیم‌گیری باعث تعجب بسیاری شود، اما برای سلامت اهمیت دارد.» و به این ترتیب این تصمیم‌گیری به عنوان اولین گام ‏رسمی بر تاکید اهمیت سلامت زنان و مخالفت با تبلیغ لاغری بیمارگونه به عنوان «زیبایی زنانه» ثبت شد.

‏این خبر توسط سی‌ان‌ان و به نقل از خبرگزاری معتبر رویتر گزارش شده است و نشان می‌دهد که برای اولین بار، برخی ‏دست‌اندرکاران صنعت مد در زمینه تبلیغ زیبایی مسوولیت پذیرفته و اقدام به مبارزه با تبلیغ تصویرهای نادرست از زیبایی ‏برای زنان کرده‌اند. کلیشه‌های تعریف شده از «زن زیبا» از طریق صنعت مد، مجله‌ها، فیلم‌های هالیوود، آگهی‌ها و به‌طور ‏کلی رسانه‌های ارتباط جمعی به طور مرتب ارایه می‌شود.

بر طبق این تعریف، اندام «زیبا»ی زنانه بیش از حد طبیعی لاغر ‏است، یعنی از رژیم غذایی سالم برخوردار نیست و زن خوش اندام هیچ وقت یک شکم سیر غذا نمی‌خورد! این تصویر ‏لاغری اندام به قدری در رسانه‌های گوناگون تکرار شده است که یکی از موازین «خوش اندامی» برای زن، لاغری بیش از ‏حد طبیعی شده است.

● زن باشم یا مانکن؟

پژوهش‌های انجام شده در امریکا نشان داده است که زنانی که از استقلال مالی برخوردار هستند، تمایل چندانی به رژیم‌های ‏لاغری نشان نمی‌دهند. وضعیت اقتصادی، میزان استقلال اقتصادی و کنترل فرد روی زندگی خویش به‌طور عمده در ‏میزان اعتماد به نفس و در زمینه مراقبت از خویش، در سلامت روانی و جسمانی زنان تاثیرگذار است ارایه تصویر کلیشه‌ای ناهمخوان با طبیعت از زیبایی زن نه تنها باعث کاهش اعتماد به نفس زنان می‌شود و موقعیت ‏اجتماعی زنان را متزلزل می‌سازد، بلکه برروی نقش زن در خانواده نیز بی‌تاثیر نیست و گاه تمایل به باردار شدن و زایمان ‏و شیردادن به کودک را نیز در زنان کاهش می‌دهد.

این تصویر نادرست از «زیبایی»، احساس ناخوشایندی دایمی از ظاهر ‏خود را به زنان القا می‌کند، و زنی که دایم دچار احساس نارضایتی از خویش است، چگونه می‌تواند توانایی‌‌های خود را به ‏دیگران ثابت کند و نقش برابر با مرد را در جامعه ایفا کند.‏

● شکستن الگوها

در آمریکا چند دهه است که زنان ‏سیاه‌پوست نیز به‌عنوان ملکه زیبایی در مسابقات سراسری برگزیده می‌شوند. هنرپیشه‌های چاقی هستند که بسیار ‏معروف شده‌اند و بدون شرم درباره هیکل خود در رسانه حاضر می‌شوند. به تدریج تعریف زیبایی با واقعیت مادری همخوانی می‌یابد و ‏مادرشدن و بچه‌دارشدن در میان ستاره‌های هالیوود حتی مد شده است و عکس بسیاری از آنها در دوران بارداری یا درکنار ‏فرزندانشان روی مجله‌ها چاپ می‌شود.

ترجمه: دکتر شکیلا نیکنام