نگاهی به پیامدهای تغییرات آب و هوا بر گیاهان

● چهار نظریه برای افزایش آب رودخانه ها
افزایش دی اکسیدکربن اتمسفر منجر به افزایش آب رودخانه ها می شود. تحقیقات اخیر گویای آن است که گیاهان موجود در جهان به دلیل افزایش مقدار …

چهار نظریه برای افزایش آب رودخانه ها

افزایش دی اکسیدکربن اتمسفر منجر به افزایش آب رودخانه ها می شود. تحقیقات اخیر گویای آن است که گیاهان موجود در جهان به دلیل افزایش مقدار دی اکسیدکربن به آب کمتری برای رشد نیاز دارند. نتایج این تحقیق جدید بیانگر آن است که مقدار آب رودخانه ها شدیداً افزایش خواهد یافت و ریسک جاری شدن سیل بیشتر خواهد شد. «نیکلا جدنی» از مرکز پیشگویی و تحقیق آب و هوای هادلی در انگلستان مسوول این تحقیق بوده است و در این باره اظهار می دارد؛ «ما فکر می کنیم این موضوع باعث می شود سالانه دو هزار کیلومترمکعب به روان آب های جهان اضافه شود که این عدد نسبتاً بزرگی است.» مقدار اضافی دی اکسیدکربن موجود در جو حاصل سوزاندن سوخت های فسیلی است. عقیده بر آن است که افزایش غلظت این گاز، باعث گرم شدن اتمسفر می شود. البته این موضوع باعث می شود گیاهان راحت تر این گاز را جذب کرده و از طریق فتوسنتز به بافت های گیاهی تبدیل کنند و برای این فرآیند از رطوبت کمتری بهره جویند. در مقیاس های کم این به آن معنی است که گیاهان رطوبت کمتری را از طریق منافذ موجود روی برگ های خود وارد هوا می کنند. این موضوع در سطح یک سرزمین به آن معنی خواهد بود که رطوبت بیشتری در خاک باقی بماند و احتمالاً وارد روان آب ها شود.

عجایب آب

سالانه در رودخانه های جهان حدود ۴۰ هزارکیلومترمکعب آب جریان می یابد و این رقمی است که طی قرن بیستم حدود سه درصد افزایش داشته است. تاکنون اکثر محققان این تقصیر را بر گردن تغییرات آب و هوا انداخته اند. اما «جدنی» می گوید اگر به کل سطح سیاره زمین نظر بیفکنیم، متوجه می شویم که تغییرات آب و هوا احتمالاً باعث کاهش بارندگی نیز شده باشد که این با تئوری بالا همخوانی ندارد.

ایشان برای آنکه به چنین نتیجه یی دست یابند، چهار تئوری را برای توجیه افزایش جریان رودخانه ها مد نظر قرار دادند. برای هر یک از این تئوری ها، «جدنی» پیشگویی های هر تئوری را به کمک مدل های ارائه شده در مرکز هادلی با روند تغییرات واقعی مقایسه کرده اند.

او این مقایسه را در دو سطح جهانی و منطقه یی انجام داده است. چهار تئوری افزایش آب رودخانه ها به قرار زیر است؛

۱) تغییرات اخیر در میزان بارندگی علت این موضوع است.

۲) تغییر در کاربری زمین باعث این بحث شده است.

۳) ذرات گرد و غبار ناشی از فعالیت های انسان ها باعث کاهش قدرت نور خورشید شده و از میزان تبخیر می کاهد.

۴) بهتر انجام شدن فتوسنتز ناشی از افزایش دی اکسیدکربن در هوا علت موضوع بوده است.

تاثیر دوگانه

«جدنی» در مصاحبه خود اظهار داشته است؛ «تغییرات آب و هوا به خودی خود باعث کاهش مقداری از روان آب ها خواهد شد ولی تاثیر دی اکسیدکربن روی گیاهان باعث افزایش حدود پنج درصدی روان آب ها می شود.» حال اگر این دو موضوع را با یکدیگر ترکیب کنیم می توان افزایش حدود سه درصدی را مشاهده کرد که این با الگوهای منطقه یی همخوانی دارد. «پیتر کاکس» از مرکز اکولوژی و هیدرولوژی وینفریت انگلستان می گوید؛ «این برای اولین بار است که اثر دی اکسیدکربن روی گیاهان در مقیاس های بزرگ مورد بررسی قرار می گیرد.»

«دامون ماتیوز» از دانشگاه کلگری کانادا نیز اشاره داشته است که ممکن است عوامل دیگری نیز در تغییر دبی رودخانه ها موثر بوده باشند. اما او نیز موافق است که از بین تئوری های مهم تاکنون به نظر می رسد تغییر در فتوسنتز با واقعیت همخوانی بیشتری داشته است.

ترجمه؛ عبدالله مصطفایی